"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/16 Esas, 2024/139 Karar
DAVALILAR : 1. ... mirasçıları ... vd. vekili Avukat ... 2. ...
DAVA TARİHİ : 30.04.2018
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın davalı ... yönünden husumet yokluğundan reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Tokat ili, ..., ...köyü 101 ada 635 parsel (eski 144 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davada aleyhe olan hususları kabul etmediklerini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 23.10.2018 tarihli ve 2014/271 Esas, 2016/114 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 18.12.2018 tarihli ve 2018/5371 Esas, 2018/5320 Karar sayılı kararıyla; istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan inceleme sonucunda; sulu tarım arazisi niteliğindeki ...köyü 101 ada 635 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelirine göre bilimsel yolla değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir; ancak 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi gereğince açılan tespit ve tescil davalarında değerlendirme; aynı kanun'un 15 inci maddesi uyarınca dava tarihindeki resmi verilere göre yapılır. Bu nedenle karar tarihi itibarıyla resmî verilerin oluştuğu gözetilerek dava konusu taşınmaza değerlendirme tarihi olan 2018 yılı resmi verilerine göre değer biçilmesi gerekirken 2017 yılı resmî verileri uygulanmak suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi ve dava konusu taşınmazın kullanım amacı, yüzölçümü, geometrik şekli ve kamulaştırma nedeni dikkate alındığında, kamulaştırmadan arta kalan kısımda %25 oranında değer kaybı olacağının düşünülmemesi hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 22.02.2024 tarihli ve 2021/16 Esas, 2024/139 Karar sayısı belirtilen kararı ile davanın davalı ... yönünden husumet yokluğundan reddine, davalı ... yönünden kabulüne kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; 2018 yılı Nisan ayında açılmış bir davada Aralık 2018 yılında tespiti mümkün olan verilere göre değer tespitinin yapılmadığı gerekesiyle hükmün bozulmasının hatalı olduğunu, keşif esnasında yerinde tespit edilen toprağın üzerine basarak bilirkişinin yaptığı tespite rağmen yaklaşık 400 km uzakta dosyanın arasında somut ve denetlenebilir herhangi bir veriye dayanılmadan ''kamulaştırmadan arta kalan kısımda %25 oranında değer kaybı olacağının düşünülmemesi'' gibi yargı ile yerel mahkeme kararının temyizen bozulmasının hukuka aykırı olduğunu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anayasa Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararı da göz önüne alınarak davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi değerlendirmesi esas alınarak iş bu dosya ile söz konusu kararın ne ölçüde örtüştüğüne dair de herhangi bir değerlendirme yapılmadan verilen bozma kararına karşı direnilmemesinin hukuk ciddiyetiyle bağdaşmadığını, İlk Derece Mahkemesinin direnme taleplerinin aksine yargılamaya devam ederek hatalı hükme ulaşmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin Anayasa Mahkemesinin iptal kararları çerçevesinde düzelterek onama kararı vermesi gerekirken bozma kararı vermesi usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
22.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.