"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/402 Esas, 2023/1150 Karar
DAVA TARİHİ : 27.07.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/388 Esas, 2022/486 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili ile davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalılar ... vd. vekili, davalılar ... vd.vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Samsun ili, ilkadım ilçesi, Toybelen Mahallesi 11736 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... ...cevap dilekçesinde özetle; taşınmazının gerçek değerinin altında bir bedelle kamulaştırıldığını ileri sürerek taşınmazın gerçek değerinin belirlenerek aradaki fiyat farkının tarafına ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; acele el koyma talepli açılmış olan ilk davada belirlenen bedelin taşınmazın gerçek bedelini ortaya koymadığını, dava konusu taşınmazın sosyal ve ekonomik açıdan mükemmel bir mevkiye sahip olduğunu, taşınmazın üstün vasıfları görmezden gelinerek davacı idare lehine fahiş bir işlem yaratıldığını belirterek, taşınmazın tüm üstün nitelikleri göz önüne alınarak günün gerçek rayiç değerlerine uygun kamulaştırma bedelinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
4. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; acele kamulaştırma dosyasında belirlenen değerin taşınmazın gerçek değerinin çok altında olup müvekkilinin mağduriyetine yol açtığı gibi mülkiyet hakkını da ihlal ettiğini belirterek yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu taşınmazın güncel ve gerçek satış değerinin belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalılar ... vd. vekili, davalılar ... vd.vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza ilişkin alınan bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden hüküm kurulduğunu, kamulaştırma bedelinin yüksek hesaplandığını kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın sanayi alanına isabet ettiğini, ancak kamulaştırma bedelinin düşük belirlendiğini, bu sebeple kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
3. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın sanayi arsası vasfında olmasına karşın emsal alınan taşınmazın daha değersiz olduğunu, daha uygun emsal olabilecek taşınmazların bulunduğunu, belirlenen kamulaştırma bedelinin çok düşük olduğunu, faiz başlangıç tarihinin hatalı olduğunu, bu nedenle kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
4. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın değeri belirlenirken emsal seçiminin ve mukayesesinin doğru yapılmadığını, kamulaştırma bedelinin düşük belirlendiğini, bu sebeple kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
5. Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın sanayi alanına isabet ettiğini, ancak kamulaştırma bedelinin düşük belirlendiğini, aynı bölgede yapılan diğer satışlarda taşınmazların metrekare değerinin çok daha yüksek bulunduğunu, dava konusu taşınmazın değerinin oldukça düşük kaldığını, mülkiyet hakkının ihlal edildiğini belirterek kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
6. Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın ticaret ve sanayi alanına isabet ettiğini, ancak kamulaştırma bedelinin düşük belirlendiğini, aynı bölgede yapılan diğer satışlarda taşınmazların metrekare değerinin iki kat fazla olduğunu, dava konusu taşınmazın değerinin oldukça düşük kaldığını belirterek kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde, emsal taşınmazın ve dava konusu taşınmazın imar parseli olması sebebiyle bedel belirlenirken düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmamasında ve davacı yararına vekâlet ücretine hükmedilmemesinde usul ve kanuna aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalılara ödenmesi, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.