"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/194 Esas, 2023/228 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Küçükçekmece 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.01.2023 Tarihli ve 2022/368 Esas, 2023/32 Karar Sayılı Kararı
Nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin nüfus kayıtları üzerinde yapılan incelemede, Türkiye'de yerleşim yerlerinin bulunmadığı, vatandaşlıktan çıkarıldığı, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (5718 sayılı Kanun) 41 inci maddesine göre İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul 36. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.05.2023 Tarihli ve 2023/93 Esas, 2024/178 Karar Sayılı Kararı
Nüfus düzeltim davalarında, kaydı düzeltilmesi istenen şahsın yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemelerinin yetkili olduğu, ölüm kaydının yapılması istenen müteveffa ...'ın nüfus kaydında yerleşim yerinin görünmediği, merkezî nüfus idaresi ssitemindeki adresinin boş olduğu, nüfusa kayıtlı olduğu yerin ise Elazığ ili Karakoçan ilçesi olduğu, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümlerine göre oluşturulmuş nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının görülebilmesi için öncelikle kişinin Türk Vatandaşı olması ve nüfus sicilindeki aile kütüğüne kayıtlı olması gerektiği, bu doğrultuda ve bu nedenle müteveffanın nüfusa kayıtlı olduğu yer olarak davanın Elazığ ....Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
C. Karakoçan Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.10.2023 Tarihli ve 2023/194 Esas, 2024/228 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda davacının merkezî nüfus idaresi sistemindeki adresinin Başakşehir Mahallesi ...Caddesi No:8A İç Kapı No:3 Başakşehir/İstanbul olduğu, yine nüfus kaydında düzeltim talep edilen ...'ın ise merkezî nüfus idaresi sitemindeki adresinin boş olduğu, yurt içi ikamet adresinin bulunmadığı, nüfus kaydının bulunduğu yerin mahkemelerin yetkinin belirlenmesinde esas alınmayacağı, 5718 sayılı Kanun'un 40 ıncı maddesi uyarınca davaya bakmaya yetkili mahkemenin İstanbul 6. Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 5490 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 5490 sayılı Kanun’un “Nüfus davaları” başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.”
3. 5718 sayılı Kanun’un “Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar” başlıklı 41 inci maddesi şöyledir:
“Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”
4. 5718 sayılı Kanun’un “Yabancıların kişi hâllerine ilişkin bazı davalar” başlıklı 42 inci maddesi şöyledir:
“Türkiye'de yerleşim yeri bulunmayan yabancı hakkında vesâyet, kayyımlık, kısıtlılık, gaiplik ve ölmüş sayılma kararları ilgilinin Türkiye'de sâkin olduğu yer, sâkin değilse mallarının bulunduğu yer mahkemesince verilir.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi talep edilenin Türk vatandaşı olmadığı, Türkiye'deki sakin olduğu yerin ise Karakoçan/Elazığ olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Karakoçan Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Karakoçan Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,23.12.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.