"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2278 Esas, 2024/678 Karar
#
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 12. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/331 Esas, 2022/243 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 30 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu daimi irtifak hakkı bedelinin tespiti ve irtifak hakkının davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Gaziantep ili, ..., ... Mahallesi 110 ada 35 parsel, 110 ada 38 parsel, ... Mahallesi 103 ada 23 ve 24 parsel, 105 ada 15 parsel 147 ada 124 parsel, 150 ada 30 parsel, 154 ada 78 parsel, Çevreli Mahallesi 107 ada 44 parsel, ... Mahallesi 107 ada 197 parsel; ..., ... Mahallesi 3316 ve 3317 parsel sayılı taşınmazlarda kamulaştırma konusu daimi irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; tespit edilen bedelin yüksek olduğunu, hükme esas alınan verilerin rapora eklenmediğini ve raporun verilere göre denetlenmediğini, münavebe planının hatalı olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının düşük alındığını, değer kaybı hesabının ve oranının hatalı olduğunu, resen sebeplerin gözetilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; tespit edilen değerin düşük olduğunu, resen sebeplerin gözetilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmazlara olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesinde ve taşınmazların niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve boru hattı güzergâhı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, ancak ... Mahallesinde bulunan taşınmazların kamulaştırma nedeniyle imar planı kapsamına alındığı gözetildiğinde bu taşınmazlara arsa olarak değer biçilmesi doğru olmadığından bu arazi olarak hesaplama yapan rapor üzerinden bedel tespiti gerektiği; tespit edilen toplam 222.798,32TL kamulaştırma bedelinden, idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği ve ilk karar ile ödenmesine karar verilen 180.804,74TL bedele 26.08.2017 tarihinden İlk Derece Mahkemesinin ilk karar tarihi olan 29.06.2018 tarihine, üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılan ve işlemiş neması ile derhal ödenmesine karar verilen 41.993,58TL fark bedele ise 26.08.2017 tarihinden son karar tarihi olan 30.06.2022 tarihine kadar yasal faiz işletilmesi ve fazla bloke edilen bedelin iade edilmesi gerektiği belirtilerek İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmazlara 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net geliri esas alınarak değer biçilmesine ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve boru hattı güzergâhı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle daimi ve geçici irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Dava konusu ... Mahallesi 3316 ve 3317 parsel sayılı taşınmazın kadastro yenilemesi çalışmaları sonucu oluşan yeni mahalle ve ada-parsel numarası üzerinden karar verilmemesi doğru olmadığı gibi ... Mahallesi 103 ada 24 parsel sayılı taşınmaz tapuda 551,23 m² olduğu hâlde, sehven 551,27 m2 üzerinden tescil kararı verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının;
a) Hüküm fıkrasının (II) numaralı bendinin (2) ve (4) numaralı alt bentlerinden ... Mahallesi 103 ada 24 parselin alanına ilişkin "551,27" sayısının çıkarılması ve yerine "551,23" sayısının yazılması,
b) Hüküm fıkrasının (II) numaralı bendinin (2) ve (4) numaralı alt bentlerinden ... Mahallesindeki taşınmazlara ilişkin olarak sırasıyla "3316 parselde kayıtlı taşınmazın 5332,24" ile "3317 parselde kayıtlı taşınmazın 355,43" ibarelerinin çıkarılması ve yerlerine sırasıyla "7660 ada 13 parselde kayıtlı taşınmazın 5303,49 " ve "7660 ada 11 parselde kayıtlı taşınmazın 357,75" ibarelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.