"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/966 Esas, 2024/856 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 26.03.2024 Tarihli ve 2023/1967 Esas, 2024/352 Karar Sayılı Kararı
Hakimler ve Savcılar Kurulu' nun 26.06.2019 tarih ve 230 sayılı kararına göre yargı çevresinde bulunan ilk derece mahkemelerince 02.09.2019 tarihinden itibaren verilecek kararlar hakkında istinaf incelemesinin Dairece yapılması gerekmekte olup istinafa konu son karar da 13.10.2020 tarihinde verilmiş ise de; istinafa konu kararın dosyası, daha önce Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'nin 19.10.2018 tarih 2018/1408 Esas, 2018/503 Karar sayılı ilamı ve yine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'nin 21.01.2019 tarih 2019/4 Esas, 2019/78 Karar sayılı ilamı ile iki kez geri çevirme yapıldığı, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) Ek madde 1 hükmü uyarınca yeni istinaf incelemesinin de Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 14.05.2024 Tarihli ve 2024/966 Esas, 2024/856 Karar Sayılı Kararı
Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır ise de, Dairece verilen önceki kararların esasa ilişkin olmayıp ara kararın istinafen incelenmesine yönelik olduğu ve eksiklikler neticesinde ilk derece mahkemesine geri çevrilmesine karar verildiği, davanın esasına ilişkin olarak Şavşat Asliye Hukuk Mahkemesince 2018/209 Esas, 2020/340 Karar sayılı karar ile ilk kez hüküm kurulduğu, uyuşmazlığın esasına dair verilen istinafa konu bu ilk hükmün 13.10.2020 tarihli olduğu ve verildiği tarih itibarıyla Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyette olduğu, 02.09.2019 tarihinden itibaren Artvin ilinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinden çıkarılarak Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresine eklendiği, Şavşat Asliye Hukuk Mahkemesinin bağlı bulunduğu Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde herhangi bir değişiklik olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, kadastro öncesi sebeplere dayanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (694 sayılı KHK) 136. maddesi ile 5235 sayılı Kanun'a eklenen "Yargı çevresinin değişmesi" başlıklı Ek madde 1 şöyledir:
“Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25 inci madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibarıyla yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.”
C. Değerlendirme
Somut olayda, istinaf incelemesine konu Şavşat Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.10.2020 Tarihli ve 2018/209 Esas, 2020/340 Karar sayılı kararının Trabzon Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyet tarihinden sonra verildiği, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 21.01.2019 Tarihli ve 2019/4 Esas, 2019/78 Karar sayılı kararının "Somut olayda, davalı ... vekili tarafından dosya bölge adliye mahkemesine gönderilmeden önce istinaf talebinden vazgeçildiği, 6100 sayılı Kanunun 349 uncu maddesinin ikinci fıkrasındaki yasal düzenleme gereğince ilk derece mahkemesince başvurunun reddine karar verilmesi gerektiği" gerekçesiyle dosyanın gereği için mahalli mahkemesine geri çevrilmesine ilişkin olduğu, istinaf incelemesinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,23.12.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.