"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2769 Esas, 2023/2169 Karar
KARAR : Usulden ret/Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/12 Esas, 2022/437 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı ... dışındaki davacılar yönünden ecrimisil talebine ilişkin başvurunun talebine ilişkin başvurunun usulden reddine, tüm davacılar yönünden tazminat ve davacı ... yönünden ecrimisil talebine ilişkin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
..., ..., ve ... dışında kalan davacılar için hükmedilen kamulaştırmasız el atma tazminatı ile tüm davacılar yönünden hükmedilen ecrimisil bedelinin Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla, ..., ..., ve ... dışında kalan davacılar için hükmedilen kamulaştırmasız el atma tazminatı ile tüm davacılar yönünden hükmedilen ecrimisil bedeli yönünden davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı idare vekilinin davacılar ..., ..., ve ... için hükmedilen kamulaştırmasız el atmadan doğan tazminat bedeli yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin Antalya ili, ..., Mahallesi 8576 ada 1 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduklarını, dava konusu taşınmaz üzerine davalı ... tarafından herhangi bir kamulaştırma yapılmadan taşınmaz üzerine park yapıldığını ve park olarak kullanıldığını, belirlenecek kamulaştırmasız el atma tazminatının dava tarihinden, ecrimisilin ise dönem sonlarından itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın esas ve usul yönünden reddi gerektiğini, müvekkili belediye aleyhine açılan davanın yasal süre içinde açılmaması nedeniyle süre aşımı nedeniyle reddi gerektiğini, dava konusu taşınmaza ilişkin müvekkili belediyenin herhangi bir imar uygulamasının bulunmadığını, imar uygulamasının Antalya Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü tarafından yapıldığını, davacı tarafın müvekkili belediyeden herhangi bir kamulaştırmasız el atma tazminatı alacağı veya ecrimisil alacağının olmadığını, alacakları varsa bile istenilen miktarın çok fahiş olduğunu, kabul edilemeyeceğini, dava konusu taşınmazın gecekondu önleme bölgesinde, değersiz konumda olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taşınmaza park yapılmak suretiyle davalı Belediyece el atıldığı anlaşıldığından kabul 2. ıslah mahiyetindeki dilekçesine itibar edilmeksizin 18.04.2022 tarihli ıslah doğrultusunda kararı verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; ilk bilirkişi raporuna göre ıslah talep ettiklerini, bilirkişi raporlarında maddi hatalar düzeltilince kendilerinin de ıslah dilekçesini düzelttiklerini, son bilirkişi raporundaki miktarlara göre karar verilmesi gerektiğini, davacılar lehine az yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedildiğini beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunun yerinde olmadığını, dava konusu taşınmaza alınan emsalin uygun olmadığını, verilen rapora göre hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, emlak beyan değerleri emsal ile kıyaslandığında beyan değerleri arasında yüksek fark bulunduğunu, ıslah edilen tutara ıslah tarihinden değil dava tarihinden yasal faiz işletildiğini, metrekare birim fiyatının yüksek belirlendiğini beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İmar planında "Oyun Alanı " olarak ayrılmış olan, dava konusu Antalya ili, ..., ......... Mahallesi 8576 ada 1 parsel sayılı sayılı taşınmazın park yapılmak suretiyle kamulaştırma olmaksızın davalı tarafından fiilen el atıldığı, bilirkişi kurulu kök raporu ve ek raporlarında, taşınmazın vasfının arsa olarak değerlendirilip 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 Sayılı Kanun) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi maddesi uyarınca emsal kıyaslaması suretiyle değer biçilmesinde yöntem olarak isabetsizlik bulunmadığı, davacı tarafın alacak miktarlarının 15.04.2022 tarihli fen bilirkişinin raporuna göre düzeltilen hisseler yönünden bilirkişi kurulu 2.Ek raporunda davacıların hisselerine göre belirlenen 5.094.222,09 TL üzerinden hüküm tesisinin gerektiği, ancak ilk derece mahkemesince taşınmazın belirlenen metrekare değerine göre ve davacı tarafın 18.04.2022 tarihli ıslah dilekçesine istinaden kamulaştırmasız el atma tazminatı yönünden 4.947.370,60 TL olarak hüküm tesisinin yerinde olduğu, davacı tarafın bakiye alacak yönünden ek dava açma hakkının bulunduğu, kamulaştırmasız el atma tazminatı ve emsal kira gelirine göre ecrimisil hesabına ilişkin bilirkişi kurulu rapor ve ek raporları, denetime açık, ayrıntılı, hüküm kurmak için yeterli olduğu anlaşıldığından davacı ... dışındaki davacılar yönünden ecrimisil tazminatına yönelik davacılar ve davalı vekillerinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı usulden reddine, tüm davacılar yönünden kamulaştırmasız el atma tazminatına ve davacı ... yönünden ecrimisil tazminatına ilişkin davacılar ve davalı idare vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde ve taşınmaza ... alan olarak el atıldığından davacı payına düşen bedelin davalı idareden tahsilinde, değerlendirme tarihi dava tarihi olduğundan dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesinde, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı idare adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı İdare Vekilinin ..., ... ve ... Dışındaki Davacıların Tazminat ve Tüm Davacıların Ecrimisil Talebine İlişkin Temyizi Yönünden
Davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
B. Davalı İdare Vekilinin Davacılar ..., ... ve ...'in Tazminat Talebine İlişkin Temyizi Yönünden
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı kalan harcın davalı idareden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.