"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3424 Esas, 2024/217 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İdil 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/43 Esas, 2021/202 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle;süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Şırnak ili, İdil ilçesi, ... köyü, 18 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına konulan kamulaştırma şerhinin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, Şırnak ili, İdil ilçesi, ... köyü, 18 parsel sayılı taşınmazda davalı idare lehine konulan şerhin kaldırılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, tapu idaresince resen kaldırılması gereken şerh için idarelerinin sorumlu tutulamayacağını, acele kamulaştırma işlemi yapılmış olup, tescile yönelik henüz kamulaştırma işlemi yapılmadığını, Tapu Müdürlüğü tarafından resen kaldırma işlemi yapılması gerektiğini, dava konusu taşınmazın toplulaştırma sonucu ifrazen oluştuğunu, anılan parselde davalı kuruma ait herhangi bir tesisin bulunmadığını, tapu idaresi tarafından kendiliğinden kaldırılması gereken bir şerh için davalı idarenin sorumlu tutulmasının son yasal düzenlemeye aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının maliki olduğu taşınmazın tapu kaydına davalı idarenin davalı ... Genel Müdürlüğü lehine kurulmuş olan 13.11.2009 tarih ve 1319 yevmiye numaralı nolu 31/b maddesi uyarınca şerh konulduğu, ancak şerhin konulduğu tarihten itibaren altı ay içerisinde davalı idarece 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi uyarınca kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemli dava açılmadığı, belirtilen nedenle 2942 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin son bendinde öngörülen koşulların gerçekleştiği, dava tarihi itibarıyla taşınmazın tapu kaydında davaya konu şerhin yer aldığı, dava tarihi itibarıyla tapu kaydında 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca mülkiyet hakkını kısıtlayacak ve taşınmazın devrini engelleyecek şekilde konulmuş olan "satılamaz" şerhinin yer alması ve davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmektedir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmazın tapu kaydında 13.11.2009 tarihli ve 1319 yevmiye numarası ile taşınmazın devir ve temlikinin önlenmesi için tedbir konulduğu, bu şerhin 2942 sayılı Kanun gereğince konulan 31/b şerhi olduğu ve mülkiyet hakkını kısıtladığı anlaşıldığından, söz konusu şerhin terkinine karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26 .09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.