"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2183 Esas, 2024/667 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 12. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/336 Esas, 2023/292 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 23 üncü maddesi uyarınca taşınmazların geri alınması istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili asıl ve birleştirilen dava dilekçelerinde özetle; İstanbul, ili, ........... ilçesi, ... Mahallesi 2155 ada 52 ve 81 parsel sayılı taşınmazların bedel tespitine ilişkin dava dosyalarının 21.04.2016 tarihinde kesinleştiğini, aradan geçen sürede kamulaştırma amacına uygun işlem yapılmadığından bedellerini faiziyle ödemek üzere müvekkilleri hisselerinin geri verilmesine karar karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; bedel tespit ve tescil davası sonucunda kamulaştırma bedellerinin hak sahiplerine ödenmiş olduğunu, Tapu Müdürlüğünce yapılan terkin ya da tecil isteminin işlem olarak değerlendirilmesi gerektiğini, ayrıca 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Hizmetleri Hakkında Kanun'un (6001 sayılı Kanun) 22 inci maddesine göre de karayolları güzergah planı yürürlükte olduğu sürece geri alma hakkının olmadığının belirtilmiş olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirtilen gerekçe ile davanın reddinin doğru olmadığını, aradan geçen sürede işlem yapılmamış olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazların D-100 Karayolu Mecidiyeköy Katılım-... Kavşağı Devlet yolu kamulaştırma sahasında kalması nedeniyle 25.01.2011 tarihli ve 2011/10 sayılı Kamulaştırma İşlemine Başlama Kararı ile kamulaştırıldığı, davalı idare tarafından açılan bedel tespiti ve tescil davalarında İstanbul 10.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/85 Esas, 2015/168 Karar ve 2014/87 Esas, 2015/78 Karar sayılı dosyalarında verilen kararların Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiği, ardından yasal 5 yıllık süre içinde kamulaştırılan dava konusu taşınmazlar üzerinde davalı idarece hiçbir işlem ve tesis yapılmadığından bahisle kamulaştırılan taşınmazın iadesi için işbu davanın açıldığını, Mahkemece 6001 sayılı Kanun'un 22/3 üncü maddesi uyarınca, karayolu güzergâh planlarına uygun olarak yapılan kamulaştırmalarda ilgili karayolu güzergâh planı yürürlükte olduğu sürece 04.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Kanun'un 23 üncü maddesi hükmü uygulanmayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesinin usul ve kanuna uygun olduğu anlaşılmakla istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki karşı oy yazısında belirtildiği üzere eksik araştırma ile hüküm kurulduğu hususunu ilave etmek suretiyle, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun’un 23 üncü maddesi uyarınca taşınmazların geri alınması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6001 sayılı Kanun'un 22 inci maddesi.
3. 2942 sayılı Kanun'un 23 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verilmiştir.