"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/616 Esas, 2024/852 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Cizre 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1141 Esas, 2023/575 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının davacı idare vekili yönünden esastan reddine, davalılar vekili yönünden kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Şırnak ili, ..., ... köyü 181 ada 24 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitini ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi ibraz etmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline ve göl alanı içerisinde kalması nedeniyle tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın kuru tarım arazisi olduğunu, taşınmaz üzeinde olduğu ileri sürülen zeytin fidanlarının uydu görüntüsünde görünmediğini, askı ilan tarihinden sonra fidanların dikildiğini, uygulanan kapitalizasyon faiz ve objektif değer artış oranına itiraz ederek, yerel mahkemece istinaf sonrası artan 17.505,62 TL kamulaştırma bedeline 22.10.2020 tarihinden (istinaf öncesi mahkeme karar tarihi) mahkemenin son karar tarihi olan 20.06.2023 tarihine kadar faiz işletilmesi gerekirken, bütün kamulaştırma bedeline davanın açıldığı dört ayın bitim tarihinden son karar tarihine kadar faiz uygulanmasına karar verilmesi hukuka aykırı olduğu ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
2. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlar üzerinde bulunan yapıların değerinin hesaplanmasına ilişkin itirazlarının dikkate alınmadığını, taşınmazın bulunduğu bölgede mutat olarak ekilen müvavebe ürünlerine yer verilmediğini, buğday samanın birim fiyatı ve veriminin resmi verilere göre düzenlenmediği gibi gerçeği de yansıtmadığı, yapılan hesaplamaları bu haliyle kabul etmediklerini, objektif değer artışının eksik uygulandığını, kapitalizasyon faiz oranının yüksek uygulandığını, dava konusu taşınmazın tespit edilen kamulaştırma bedeline Anayasa Mahkemesinin 01.08.2023 tarihli 32666 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 05.04.2023 tarihli ve 2022/83 Esas ve 2023/69 Karar sayılı kararı dikkate alınarak, dava tarihinden itibaren faiz işletilmek suretiyle derhal ödenmesine karar verilmesi gerekirken eksik faize hükmedilmesi hatalı olduğu gibi kamulaştırma bedelinin 3'er aylık vadeli hesapta nemalandırılmak suretiyle karar kesinleştikten sonra ödenmesine karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sulu arazi niteliğindeki taşınmazın zeminine olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden değer biçilmesi ve üzerindeki yapılar için yaş ve niteliklerine göre uygun yıpranma oranlarının uygulanması, ağaçların ise bedeli hesaplanırken ise İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün ağaç değerleri tablosundan yararlanılması ve buna göre muhdesatların değerinin belirlenmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; kamulaştırma bedelinin derhal ödenmesi yönünde hüküm kurulması ve dosyada birden fazla hüküm kurulduğu, bu nedenle hükmün infazı açısından tereddüt oluşmaması için faiz bitiş tarihinin açıkça gösterilmesi gerektiğinden davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm tesisine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle;istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Sulu tarım arazisi niteliğindeki taşınmazın zeminine olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla değerinin tespit edilmesi; üzerinde bulunan yapılara resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek; ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumlarına göre değer biçilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.