"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/446 Esas, 2024/720 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 14. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/251 Esas, 2021/126 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idareler vekilleri ile katılma yolu ile davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Hükme esas bilirkişi kurulu raporuna göre davacıların paylarına ayrı ayrı düşen ve davalı ... aleyhine hüküm altına alınan(hesaplanan) miktarlar ile davacılar ..., ..., ... ve ... dışındaki davacıların paylarına ayrı ayrı düşen ve davalı Bursa ... aleyhine hüküm altına alınan(hesaplanan) miktarlar Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 378.290,00 TL’nin altında kalmaktadır.
Bu nedenle ... vekilinin tüm davacılar yönünden, davalı Bursa ... vekilinin ve davacılar vekillerinin ise davacılar ..., ..., ... ve ... dışındaki davacılar yönünden temyiz dilekçelerinin reddine karar verildikten sonra, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan davacılar ile davalı Bursa ... vekillerinin davacılar ..., ..., ... ve ... yönünden temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerine ait Bursa ili, ..., ... Mahallesi 4177 ada 146 parsel sayılı taşınmaza yol yapılarak kamulaştırmasız olarak el atıldığını, taşınmazın imar planında kent parkı alanında olduğunu belirterek bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Bursa ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili idareye husumet yöneltilemeyeceğini, taşınmazın 1. derece doğal sit alanında olduğunu, husumetin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesi gerektiğini, idari yargının görevli olduğunu ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın sit alanında ve kent parkı alanında kaldığını, husumetin kendilerine yöneltilemeyeceğini ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin düşük olduğunu, taşınmazın daha değerli olduğunu, davacılardan ... ve ... ...'in isminin gerekçeli kararda belirtilmediğini, ayrıca kararda ismi geçen ...'un davacı olmayıp dosyanın tarafı olmadığını belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; husumet yönünden davanın reddi gerektiğini, belirlenen değerin çok yüksek olduğunu, emsal değerlendirmesinin gereği gibi yapılmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
3.Davalı Bursa ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen değerin fahiş olduğunu, proje bütünlüğünden bahsedilmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak biçilen değerin yerinde olduğu, dava konusu taşınmaza fiilen yol olarak el atılmakla imar uygulamasına başlandığından, kent parkı alanında kalan ve Bursa ... sorumluluğunda bulunan alan yönünden adı geçen davalının sorumlu tutulması ve el atılmayan kısımlar yönünden proje bütünlüğü doğrultusunda yapılan değerlendirmenin yerinde olduğu, karar başlığındaki eksik ve hataların İlk Derece mahkemesince tashih/ tavzih marifetiyle mahallinde düzeltilebilir olduğundan kaldırma sebebi yapılmadığı belirtiilerek istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idareler vekilleri ve davacılar vekili katılma yolu ile temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili katılma yolu ile sunduğu temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2.Davalı Bursa ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş, imar planlarının yürürlük tarihinden itibaren 5 yılın geçip geçmediğinin denetlenmesi gerektiğini, kent park alanından sorumlu tutulamayacaklarını, husumetin ilgili Bakanlığa yöneltilmesi gerektiğini, maktu harç alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmaz ile aynı kent parkı alanında kalan komşu parsellere ait dosyalar, güncel mevzuat, dava konusu taşınmazla ilgili daha önce açılıp kabul ile sonuçlanan ve kesinleşen kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı davalar birlikte değerlendirilip gözetildiğinde taşınmazda kısmen Osmangazi Belediye Başkanlığının sorumlu olduğu fiilen el atma bulunduğu, 2006 yılından itibaren yürülükte bulunan imar planında kent parkı alanında olan dava konusu taşınmazda proje bütünlüğü ilkesi gereği kamulaştırmasız el atma olgusunun gerçekleştiği, taşınmazın tasarrufunun kısıtlandığı anlaşıldığından davacıların paylarına düşen bedellere hükmedilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Davacılar vekilinin karar başlığına ilişkin sunduğu itirazlar mahallinde düzeltilebilecek maddi hatalar olduğundan bozmaya konu edilmemiştir.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A.Davalı ... Vekilinin Tüm Davacılara Yönelik, Davalı ... ve Davacılar Vekillerinin Davacılar ..., ..., ... ve ... Dışındaki Davacılara Yönelik Temyizleri Yönünden;
Taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinin miktardan REDDİNE,
B.Davalı Bursa ... ve Davacılar Vekillerinin Davacılar ..., ..., ... ve ...'na Yönelik Temyizleri Yönünden;
Davacılar ve davalı Bursa ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... Başkanlığından alınan peşin harcının istek halinde iadesine, davalı Bursa ... ile davacı ... vd. alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.