"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1774 Esas, 2024/466 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/54 Esas, 2022/25 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Trabzon ili, ... ilçesi, ... Mahallesi sınırları içerisinde bulunan 160,90 m² yüzölçümlü 332 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tamamının kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapudan yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu ve emsal taşınmazın tüm olumlu ve olumsuz özellikleri tek tek incelenmeden eksik ve üstün yanları açıklanmadan, karşılaştırma yapmadan genel nitelikteki değerlendirmelerle yetinilerek rapor hazırlandığını, raporun denetime kapalı olduğunu, bedelin yüksek belirlendiğini, lehe vekâlet ücretine hükmedilmemesinin doğru olmadığını belirtilerek kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın değerinin tespitinde objektif esaslara göre usulüne uygun bir değerlendirme yapılmadan eksik inceleme ile karar verildiğini, taşınmazın belediye sınırları içerisinde her türlü belediye hizmetinden faydalanmakta olan arsa vasfında taşınmaz olduğunu, taşınmazın konum itibarıyla ... Beldesinin merkezinde çok değerli bir konumda olduğunu, taşınmazın değerinin 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre belirlenmesi gerektiğini, taşınmazın metrekare değerinin çok düşük alındığını, taşınmazın değerine etki eden faktörlerin gözönünde bulundurulmadığını, tespit edilen kamulaştırma bedeli emsal rayici yansıtmadığını, bilirkişilerce tek bir emsal karşılaştırması yapılarak bedel tespiti yapılmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, emsalin satış tarihinin eski olduğnu, yakın tarihli satışlar dışlanarak bu taşınmazın değerlendirilmeye esas alınmasının Yargıtay yerleşik içtihatlarına aykırı olduğunu, bilirkişi raporunun kendi içerisinde çelişkili olduğunu, taşınmazın bedelinin düşük hesaplandığını, taşınmaz üzerinde bulunan yapının niteliği hususunda hataya düşüldüğünü, bilirkişilerce taşınmazın üzerinde bulunan yapının 3. Sınıf A gurubu yapı niteliğinde olduğu tespit edilmiş ise de dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan yapının zemin katında iki adet dükkan bulunduğunu, Yapı Yaklaşık Maliyet Cetvelinde 3. Sınıf B grubu yapı sınıfına girdiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazlara emsal karşılaştırması yoluyla değer biçilmesinde, ... Mahallesinde bulunan 325 ada 10 parsel sayılı taşınmazın 17.04.2019 tarihli satışının kıyasi emsal alınarak emsalin üstün ve eksik yönleri karşılaştırmak suretiyle metrekare değerinin belirlenmesinde, ana taşınmaz üzerindeki yapı bedelinin 2021 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri hakkındaki cetvele uygun olarak 3A yapı sınıfına göre belirlenmesinde, kamulaştırma bedelinin kararın kesinleşmesi beklenmeden davalıya ödenmesine karar verilmesinde ve davanın niteliği gereğince davacı kurum lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinde bir isabetsizlik bulunmadığından taraf vekillerinin istinaf başvurlarının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkili kurum tarafından kapsam daraltma kararı alındığını, binanın kamulaştırılmasına ihtiyaç kalmadığını belirterek bina bedelinin taraflarına iadesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacı vekilince kamulaştırmanın kapsamının daraltıldığı, taşınmazın üzerindeki binanın kamulaştırılmasından vazgeçildiği belirtilmiş, dilekçesinin ekinde sunulan makam olurunun dava konusu taşınmazı kapsayıp kapsamadığı anlaşılamamış olup, davacı idareden kapsam daraltmaya ilişkin tüm evrakın getirtilerek gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak ve söz konusu talebin 2942 sayılı Kanun'un 21 inci maddesi anlamında kamulaştırmadan vazgeçme niteliğinde olup olmadığı değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan bozmanın kapsamına göre sair hususlar incelenmeksizin İlk Derece Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.