"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/206 Esas, 2023/284 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Aksaray İş Mahkemesinin 10.05.2023 Tarihli ve 2023/202 Esas, 2023/284 Karar Sayılı Kararı
Davanın kurum işleminin iptali istemine ilişkin olduğu, davacıların sigortalılığının iptaline ilişkin işlemin davalı kurumun İstanbul ili Gaziosmanpaşa şubesi tarafından yapıldığının anlaşıldığı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 14 üncü maddesi uyarınca davacıların sigortalılığının iptaline ilişkin işlemin yapıldığı şubenin bulunduğu yer olan Bakırköy İş Mahkemeleri'nin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Bakırköy 18. İş Mahkemesinin 04.07.2023 Tarihli ve 2023/206 Esas, 2023/284 Karar Sayılı Kararı
Eldeki davanın davacıların sigortalılığının iptaline ilişkin kurum işleminin iptali istemine yönelik olduğu, davalı kurum vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde, yetki itirazının ileri sürüldüğü ve yetkili mahkemenin İstanbul İş Mahkemeleri olduğunun bildirildiği, kesin yetkinin bulunmadığı somut uyuşmazlık yönünden Bakırköy İş Mahkemeleri yönünden herhangi bir yetki itirazının bulunmamasına (yetki itirazında yetkili mahkeme olarak İstanbul İş Mahkemelerinin bildirilmesine) rağmen, yetkisizlik kararında Bakırköy İş Mahkemelerinin yetkili olduğu belirtilerek dosyanın gönderildiği, sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan kurum işleminin iptaline yönelik eldeki davada yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı, bu nedenle mahkemece re'sen yetkisizlik kararı verilemeyeceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu (7036 sayılı Kanun) uyarınca kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukukî dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 7036 sayılı Kanun’un “Yetki” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetki” başlıklı 14 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.”
C. Değerlendirme
Somut olayda, yetkili mahkeme, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının merkezinin bulunduğu Ankara Mahkemeleri veya davacının işlemlerini yürüten şubenin bulunduğu yer mahkemeleridir. Davaya konu kurum işlemine dayanak denetmen raporunun Zeytinburnu Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından düzenlendiği, iptali istenen kurum işleminin Gaziosmanpaşa Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır. Dolayısı ile birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, Aksaray ilinde yetkisiz bir mahkemede davacının dava açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalıya geçmişse de davalının cevap dilekçesinde yetkisiz olan İstanbul İş Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirttiği, davalının usulüne uygun yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Aksaray İş Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Aksaray İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
06.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.