"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1297 Esas, 2024/983 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adıyaman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/63 Esas, 2022/828 Karar
Taraflar arasındaki kesinleşen mahkeme kararı nedeniyle ödenen tazminatın iadesi istemine ilişkin davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Adıyaman ili, ..., ... Mahallesi 2712 ada 1 ve 2713 ada 1 parsel sayılı taşınmazların malikleri tarafından açılan kamulaştırmasız el atma davası sonucunda Adıyaman 2.Asliye Hukuk Mahkemesi 2015/1005 Esas, 2018/101 Karar sayılı kararı ile idare aleyhine hüküm kurulduğunu ve Adıyaman İcra Müdürlüğü 2019/14256 Esas sayılı icra takibi neticesinde idare tarafından 396.631,77 TL tazminat bedeli 27.12.2019 tarihinde ödendiğini, Adıyaman Tapu Müdürlüğünde idare tarafından tapuya şerh işlemleri yapılmak istendiğinde, taşınmazın el değiştirdiğini, mahkeme kararında belirtilen isimler ile malikler aynı kişiler olmaması sebebiyle tapu da ilgili tescil işlemleri yapılamadığını, kamulaştırma bedelinin hak sahibi olmayan davalıya ödenmesi sebebiyle 396.631,77 TL’nin ödeme tarihi olan 27.12.2019 tarihinden işleyecek yasal faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle; davacı kurum aleyhine Adıyaman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/1005 Esas sayılı dosyası ile kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı olarak tazminat davası açtıklarını, Adıyaman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/1005 Esas, 2018/101 Karar sayılı kararı ile müvekkil lehine davacı kurum aleyhine tazminata hükmedildiğini, müvekkil lehine hükmedilen tazminatı Adıyaman İcra Müdürlüğünün 2019/14256 Esas sayılı dosyası ile davacı kurumdan tahsil ettiklerini, her ne kadar dava dilekçesinde müvekkilin kurumu zarara uğrattığı iddia edilmişse de müvekkil lehine sebepsiz zenginleşme durumu söz konusu olmadığını, zira müvekkil dava konusu olan taşınmazları dava dışı kişilere satarken davacı kurum lehine irtifak kararı verildiğini ve bunun karşılığında da ödeme alacağını belirttiğini, davacı kurumun ödeme yapması üzerine de taşınmazın mevcut maliklerini haberdar ederek ödemeyi aldıklarını, müvekkilinin, taşınmazı satarken irtifak bedeline tekabül edecek olan kısmı taşınmazın rayiç bedelinden mahsup ederek sattığını, bu nedenledir ki bugüne kadar davacı kuruma karşı aynı taşınmaza ilişkin açılan herhangi bir tazminat davası olmadığını, müvekkilin sebepsiz zenginleşerek davacı kurumu zarara uğrattığına dair herhangi bir durum söz konusu olmadığını, davacı taraf açılabilecek olan tazminat davası için hali hazırdaki davayı ikame ettiğini, ancak müvekkilin taşınmazı devrettiği kişiler mevcut durumdan haberdar edildiği için davacı kuruma karşı herhangi bir dava açmadığını ve açmayacaklarını, lüzum görülmesi hâlinde bu hususta taşınmazı devralanların beyanlarına başvurulabileceğini, ayrıca davayı kabul etmemekle beraber varsa herhangi bir zarar bunun oluşmasına sebebiyet veren davacı kurum olduğunu, zira ilk açmış oldukları tazminat davalarında davacı kurum tarafından davalıdır şerhi veya tedbir amaçlı herhangi bir talepte bulunulmadığını ve taraflarına ödeme yapılırken de taşınmazın müvekkil adına kayıtlı olup olmadığına dair araştırma yapılmadığını, davacı kurumun kendi ihmalinden kaynaklanan herhangi bir zarar varsa bunu kabul etmediklerini, ayrıca davaya ilişkin olarak zaman aşımı itirazında bulunduklarını, zaman aşımı itirazlarını tekrarla, davanın reddine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Adıyaman 2.Asliye Hukuk Mahkemesi 2015/1005 Esas sayılı kararı ile kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası açıldığını, dava açıldığı tarihte ... tapuda malik olarak gözüktüğünden kamulaştırma bedelini de aldığını dava devam ederken ve bedeli aldıktan sonra hissesini sattığını, bu nedenle kurumları tarafından tescil yapılamadığını ve dava devam edilirken satış yapıldığından ...'e alacak davası açıldığını, alacak davası devam ederken ...'in tekrar 03.06.2022 tarihli ve 17476 yevmiye numarasıyla dava konusu taşınmaz için hisse aldığını ve Mahkemeye bu durum beyan edilmesine rağmen Mahkeme tarafından davanın konusuz kalmasına karar verildiğini ve satış yapılan ve satın alınan tarihler göz önünden bulundurulduğunda ...'in kötü niyetli olduğunu ve idarenin zarara uğradığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı tarafından idare aleyhine açılan kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davasının kesinleşmesi sonucunda, ilgili dosyadaki davacının taşınmazı üçüncü bir kişiye devretmesi nedeniyle idare lehine tescilin yapılamamasından ötürü idare tarafından ödenen kamulaştırma bedelinin idareye geri ödenmesi amacıyla işbu dava açılmış ise de dava konusu taşınmazın tapu kaydının incelenmesinde taşınmazın yargılama aşamasında 03.06.2022 tarihinde satışının yeniden dosyadaki davalıya yapıldığı anlaşılmakla konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı idare tarafından ödenen tazminatın iadesi istemine ilişkindir.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.