"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/114 Esas, 2024/144 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Isparta 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.02.2024 Tarihli ve 2024/13 Esas, 2024/99 Karar Sayılı Kararı
Davalı vekilinin dosyaya süresi içerisinde sunmuş olduğu cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunduğu, dilekçesinde yetkili mahkemeyi de bildirdiği yani yapılan yetki itirazının usulüne uygun bir yetki itirazı olduğu, davalı vekilinin yetki itirazı gereğince davaya bakmakla mahkemenin yetkili olmadığı anlaşıldığından mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
B. Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.04.2024 Tarihli ve 2024/114 Esas, 2024/144 Karar Sayılı Kararı
Mirasın hükmen reddi davalarında yetkili mahkemenin alacaklının dava açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, icra takip dosyasında alacaklı olarak davalı şirket isminin yazılı olduğu ve şirketin adresinin İstanbul İli olduğu, her ne kadar davalı tarafça süresi içerisinde yetki ilk itirazında bulunulmuş ise de alacaklının yerleşim yeri Kayseri olmadığından yetki ilk itirazının usulüne uygun olmadığı, bu durumda davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 605 inci maddesi uyarınca mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Ret beyanı” başlıklı 605 inci maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:
“Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.”
3. 6100 sayılı Kanun'un "Genel yetkili mahkeme" başlıklı 6 ncı maddesinin 2 inci fıkrası şöyledir:
"Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir."
4. 6100 sayılı Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve
dördüncü fıkrası şöyledir:
"(2)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz."
"(3)Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir."
"(4)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir."
C. Değerlendirme
1. Mirasın hükmen reddinin tespiti hakkındaki davalarda yetki konusunda özel bir düzenleme bulunmadığından, yetkili mahkeme genel yetki kuralı gereği davalının yerleşim yeri mahkemesidir.
2. Bir davada, birden fazla yetkili mahkeme bulunması halinde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, yetkisiz bir mahkemede dava açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir. Yetki itirazının dinlenebilmesi için, davalı itirazında yetkili mahkemenin gösterilmesi zorunludur. Davacı, genel ve özel yetki kurallarına göre, kendisine verilen seçimlik hakkını yasaya uygun kullanmaz ise seçim hakkı davalıya geçer. Seçim hakkı kullanılırsa davalının bildirdiği yetkili mahkemeye dosyanın gönderilmesine karar verilir. Yetkisizlik kararında, yetki itirazında bildirilmemiş olan mahkemenin yetkili olduğuna karar verilemez.
3. Dosya kapsamından, davacının yetkisiz Isparta 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalıya geçmişse de davalı şirket vekilinin cevap dilekçesinde yetkisiz olan Kayseri Asliye Hukuk Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirttiği, dolayısıyla davalının usulüne uygun yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Isparta 2. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeple;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Isparta 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
10.02.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.