"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/87 Esas, 2024/1095 Karar
DAVACILAR : ... vd. vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 05.06.2015
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/283 Esas, 2021/443 Karar
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; ...li ... ilçesi ..... Mahallesi 19 parsel sayılı taşınmazın davalı... Belediyesi tarafından 31.12.2010 tarihli ve 426 sayılı kararıyla kamulaştırıldığını, davalı idarece Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde bedel tespiti ve tescili ile tapu iptali ve tescil davası açtığını, Mahkemenin 2015/532 Esas, 2016/87 Karar sayılı kararı ile kamulaştırma davasının kabulüne karar verildiğini ve Yargıtay temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiğini, taşınmaz bedeli olarak 101.598.00 TL ödeme aldıklarını, davalı idarenin kamulaştırma kararının usule, hukuka, Anayasaya ve kanuna aykırı olması nedeni ile kararın iptali için Erzurum 1. İdare Mahkemesine dava açtığını, Erzurum 1. İdare Mahkemesi 2015/1099 Esas, 2018/1542 Karar sayılı kararı ile kamulaştırma kararının iptaline karar verildiğini ve kararın Erzurum Bölge İdare Mahkemesi incelemesinden geçerek kesin olarak onaylandığını, yapılan kamulaştırma işleminin mülkiyet hakkının ihlali olduğunu belirterek yargılamanın yenilenmesini, Mahkemenin 2015/532 Esas, 2016/87 Karar sayılı kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve Kanuna aykırı olduğunu, davalı idarenin uzlaşma davetine icabet edildiğini; ancak davalı idarenin uzlaşmaya gerek olmadığını belirttiğini, anlaşma hususunda davalı idare tarafından bir daha çağrılmadıklarını, davalı idarenin kamulaştırma kararına karşı Erzurum 1. İdare Mahkemesinde kamulaştırmanın iptali için dava açtıklarını, Erzurum 1. İdare Mahkemesinin 2015/1099 Esas, 2018/1542 Karar sayılı kararıyla kamulaştırma kararının iptaline karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, alınan bu karara rağmen davalı idarenin herhangi bir işlem yapmadığını ve kamulaştırılan taşınmazların taraflarına iade edilmediğini, kamu yararı amacıyla kamulaştırılan taşınmazların bir kısmının veya tamamının 3. kişilere devrinin kamu yararı kuralını ihlal edeceğinden aynı zamanda mülkiyet hakkına da tecavüz sayılacağını, yerel mahkemece verilen ret kararının hukuka ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma işleminin iptal edilmesinin tüm aşamaları biten ve kesinleşen kamulaştırma davasında yargılamanın yenilenmesi sebebi olmayacağı, ancak hakkının ihlal edildiğini iddia eden tarafın mülkiyete ilişkin açabileceği bir davada ileri sürülebileceği değerlendirilmekle, dosyadaki bilgi ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'nun (6100 sayılı Kanun) 375 inci maddesinde tahdidi olarak sayılan yargılamanın yenilenmesi sebeplerinden hiçbiri eldeki davada bulunmadığı anlaşıldığından, İlk Derece Mahkemesince yargılamanın yenilenmesi talebinin reddine ilişkin kararının usul ve kanuna uygun olduğu anlaşıldığından istinaf başvurusunun esastan reddine kararı verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş,ayrıca 6100 sayılı Kanun'un 375 inci maddesinin birinci fıkrasının ( ç) ve ( ı) bentleri gereği yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü gerektiği hâlde gerekçesi gösterilmeden talebin reddine karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, somut olayda kesinleşen kararla kamulaştırma dayanağı iptal edidiğinden Kanun gereği geriye yürüyen ve işlemin yapıldığı tarihten itibaren yok sayan idari yargı kararına göre davalı idarenin işlemi bir kamulaştırma işlemi değil kamulaştırmasız el atma fiili olduğunu, zira tespit tescil davasının görülebilme şartının usulüne uygun alınmış kamulaştırma kararına varlığına bağlı olduğunu, baştan beri yasal dayanağı olmayan karara karşı yargılamanın iadesi şartları mevcut olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında görülüp kesinleşen kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davasına ilişkin yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371, 375, 376 ve 377 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyada bulunan delil ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre, 6100 sayılı Kanun'un 375 inci maddesinin birinci fıkrasında yargılamanın iadesi sebepleri tahdidi olarak sayılmış olup yorum yoluyla dahi genişletilemeyeceği dikkate alındığında koşulları oluşmayan talebin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.