"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/29 Esas, 2023/319 Karar
DAVA TARİHİ : 12.04.2019
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi,... Mahallesi 1499 ada 21 parsel, 1500 ada 21 parsel, 1500 ada 19 parsel sayılı taşınmazlara davalı idare tarafından kamulaştırmasız el atılması nedeniyle taşınmaz bedelinin davalı idarelerden yasal faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında davasını ıslah ederek bedele dönüştürülen pay karşılığının artırılması davasına dönüştürmüştür.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 14.09.2020 tarihli ve 2019/196 Esas,2020/329 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 03.02.2022 tarihli ve 2020/940 Esas, 2022/202 Karar sayılı kararı ile davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 03.02.2022 tarihli ve 2020/940 Esas, 2022/202 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; davalı idare tarafından, eldeki davada İstanbul ili, ... ilçesi,... Mahallesi 1500 ada 19 ve 1501 ada 2 parsel sayılı taşınmazlarda bedele dönüştüğü anlaşılıp bedeli hesaplanan 62,19 m² ile 61,62 m²lik bölümler için davacı tarafından davalı ... Belediye Başkanlığı aleyhine 06.12.2004 tarihinde açılan ve Dairemizin 2008/15482 Esas, 2009/1388 Karar sayılı dosyası ile denetimden geçen, Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/129 Esas, 2008/323 Karar sayılı dosyasında, aynı yere ilişkin bedele dönüşen hisselerin bedeline hükmedildiği, iş bu dosya ile eldeki davanın konusunun ve taraflarının aynı olduğunun iddia edildiği anlaşılmış olup her ne kadar; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin kararının gerekçesinde; Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/129 Esas, 2008/323 Karar sayılı dosyasında bedeline hükmedilen bölümlerin el atma nedeninden kaynaklı olduğu belirtilmiş ise de Dairemizin 2008/15482 Esas, 2009/1388 Karar sayılı kararında davanın imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın arttırılması istemine ilişkin olduğu belirtildiği anlaşıldığından Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/129 Esas, 2008/323 Karar sayılı dosyası Mahkemesinden temin edilip, eldeki dava dosyasında bedeline hükmedilen bölümler ile aynı yere ilişkin olup olmadığı net bir şekilde tespit edilip, mükerrer ödemeye yer vermeyecek şekilde karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, gerektiğinden istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde; davanın reddi gerektiğini, eldeki dava dosyasında bedeline hükmedilen alanların Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/129 Esas, 2008/323 Karar sayılı dosyasında tahsiline karar verildiğini, davanın kamulaştırmasız el atma olarak nitelendirilmiş olmasının bu durumu değiştirmeyeceğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 3194 sayılı İmar Kanun'un 17/son maddesi.
3. 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na (2942 sayılı Kanun) eklenen geçici 12 nci maddesi.
4. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu İstanbul ili, ... ilçesi,... Mahallesi 1500 ada 21 parsel sayılı taşınmazda imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen 0,5 m²'lik bölümünün bedeline hükmedilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan inceleme neticesinde; Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.06.2008 tarihli ve 2007/129 Esas, 2008/323 Karar sayılı dosyasında davacı tarafından davalı idare aleyhine açılan davanın kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminat istemine ilişkin olduğu, eldeki somut uyuşmazlıkta ise talebin şuyulandırma işlemi sonucunda bedele dönüştürülen toplam 124,31 m²lik kısma takdir edilen bedelin artırılmasına yönelik olduğu bu nedenle her iki davadaki taleplerin ve talep edilen m² alanların da farklı olduğu belirtilerek davanın kabulüne dair hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
5. Buna karşın Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.06.2008 tarihli ve 2007/129 Esas, 2008/323 Karar sayılı dosyasının incelenmesi neticesinde, davanın, dava konusu 1501 ada 2 ve 1500 ada 19 parsel sayılı taşınmazlara kamulaştırmasız el atıldığından bahisle açıldığı anlaşılmış ise de 2007/129 Esas ve 2008/323 Karar sayılı dosyada hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazlara fiilen el atılmadığı belirtilerek, bu parsellerde yapılan imar uygulaması sonrası bedele dönüştürülen 62.19 m² ve 61.62 m²lik bölümlerinin bedelinin hesaplandığı ve mahkemece de bu bölümlerin bedeline hükmedildiği ve iş bu dosyanın temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2008/15482 Esas, 2009/1388 Karar sayılı kararında da davanın imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkin olduğuna dair hukuki nitelendirmenin yapıldığı belirlenmiştir.
6. Bu itibarla;davacı tarafça davalı idare aleyhine açılıp Dairemizin 2008/15482 Esas, 2009/1388 Karar sayılı dosyası ile denetimden geçmek suretiyle kesinleşen Bakırköy 11. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/15482 Esas, 2009/1388 Karar sayılı dosyasında bedeline hükmedilen 62.19 m² ve 61.62 m²lik bölümler ile eldeki somut uyuşmazlıkta bedeline hükmedilen bölümlerin aynı yere ilişkin olduğu anlaşılmış olup tarafları ve konusu aynı olan 1501 ada 2 ve 1500 ada 19 parsel sayılı taşınmazlarda bedele dönüşen hisseler bakımından davanın kesin hüküm nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
21.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.