"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/137 Esas, 2024/1474 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/333 Esas, 2021/319 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, Buca ilçesi, Kocatepe Mahallesi 735 ada 567 parsel sayılı taşınmaza fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsilini talep etmiştir .
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; belediyelerince fiilen el atılmadığını, sorumluluğun idarelerine ait olmadığını ve %40 oranında düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılması gerektiğini ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin rayiçlerin son derece altında olduğunu, taşınmaz uygulama gördüğünden imar parseli olarak değerlendirilmesi gerektiğini, kadastro parseli olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaza fiilen hangi kurum tarafından el atıldığının tespit edilemedğini, ana arter olmamasına rağmen ara yollardaki asfaltlama çalışmalarına ilişkin olarak Belediye Encümeni tarafından alınan 25.07.2002 tarihli karar gereği sorumluluğun İzmir Büyükşehir Belediyesine ait olduğunu, emsal taşınmaz ile kıyaslamanın uygun yapılmadığını, düzenleme ortaklık payı kesintisinin %45 olması gerektiğini, somut emsal taşınmazın emsal olmaya uygun olmadığını, el atmanın 04.11.1983 tarihinden sonra olduğunu davacı tarafın ispat etmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edilerek, dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın eksik ve üstün yönleri gözetilerek yapılan karşılaştırma neticesinde dava konusu taşınmazın dava tarihi itibarıyla değerinin belirlendiği, dava konusu taşınmazın dava tarihi itibarıyla kadastro parseli; emsal alınan taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar uygulaması sonucu oluşmuş imar parseli olması nedeniyle, dava konusu taşınmazın, Buca Belediye Encümeninin 11.11.1997 tarihli ve 2202 sayılı kararı ile onaylanan, 419 plan kapsamında, kısmen uygulamaya girdiği, %33 düzenleme ortaklık payı kesintisi kadar düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmak suretiyle, taşınmazın bedelinin tespit edildiği, taşınmazın tamamına park ve yol yapılmak suretiyle fiilen el atıldığı anlaşılmakla, taşınmaz bedelinin, davalı idareden tahsiline karar verilmesi doğru görülerek taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin tahsili hususundadır.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki İzmir ili, Buca ilçesi, Kocatepe Mahallesi 735 ada 567 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde, aynı bölgeden Dairemize intikal dosyalar dikkate alındığında bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Dosyadaki bilgi ve belgelere göre taşınmaza fiilen el atılmış olup sorumluluğun davalı ... Başkanlığına ait olduğu anlaşıldığı gibi taşınmaza 04.11.1983 tarihinden sonra el atıldığının kabulü ile nispi harç ve nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi doğrudur.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalı idareden aşağıda yazılı kalan harcın alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.