"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/1960 Esas, 2024/94 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Kuşadası Sulh Hukuk Mahkemesinin 08.09.2022 Tarihli ve 2022/705 Esas, 2022/1359 Karar Sayılı Kararı
Davalı şirketin adresi İstanbul olduğundan yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Mahkemeleri olduğu, süresi içerisinde yetki itirazında bulunulduğu, kiralanan taşınmazın İzmir'de bulunan taşınmaz olduğu, her ne kadar kira sözleşmesinde Kuşadası mahkemelerinin yetkili olduğu belirtilmiş ise de, davacı tarafın tacir veya kamu tüzel kişisi olmadığı, bu nedenle yetki sözleşmesinin geçerli olmadığı anlaşıldığından yetki itirazının kabulü ile mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
B. İstanbul Anadolu 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 09.01.2024 Tarihli ve 2022/1960 Esas, 2024/94 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda davalının icra dosyasına yaptığı yetki itirazında yalnızca yetkiye itiraz ettiği, yetkili icra dairesini göstermediği dolayısıyla usule uygun yapılmış bir yetki itirazı bulunmadığından icra müdürlüğünün yetkisi kesinleştiği, itirazın iptali davasını görme yetkisi bakımından ise takibin yapıldığı yer Kuşadası Sulh Hukuk Mahkemelerine ait olduğu, para borcunun alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilmesi gerektiği dolayısıyla davanın Kuşadası Sulh Hukuk Mahkemesi'nde de açılabileceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, itirazın iptali ve tahliye davasında yetkili mahkemenin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan İlk Derece Mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un 6 ıncı, 7 nci, 10 uncu, 17 nci ve 18 inci maddeleri
3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 89 uncu maddesi
C. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanun'un 10 uncu maddesine göre ise sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesine göre para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
2. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
3. 6100 sayılı Kanun'un 17 nci maddesine göre tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır.
4. Somut olayda, davacının alacağının tahsili için Kuşadası İcra Dairesinde takip başlatıldığı, davalının yetki itirazında bulunduğu ancak yetkili icra dairesini göstermediği, yapılan yetki itirazının usulüne uygun olmadığı, böylelikle icra dairesinin yetkisinin kesinleştiği anlaşılmaktadır. İcra dairesinin yetkisine itiraz edilmemesinin o yerdeki mahkemeyi itirazın iptali yönünden yetkili hale getirmezse de davalı tarafça süresi içinde yetki itirazında bulunularak yetkili mahkeme olarak İstanbul Anadolu Sulh Hukuk Mahkemeleri bildirilmiştir. Davacının Türkiye de sakin olduğu yerin Kuşadası/Aydın, sözleşmenin ifa yerinin de Buca/İzmir olduğu ve birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada davacı seçimlik hakkını, yerleşim yerinde dava açarak kullanmasının, genel yetki kuralına uygun olduğu anlaşılmakla, uyuşmazlığın Kuşadası Sulh Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kuşadası Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
10.02.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.