"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1801 Esas, 2023/1485 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/309 Esas, 2022/96 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Kayseri ili,...... ilçesi, ... 3288 ada 60 parsel sayılı taşınmazın imar planında kamusal alanda kaldığını, bir kısmına da fiilen el atılmış olduğunu ileri sürerek kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; imar planı hazırlanırken görüş alınmadığını, husumetin idarelerine düşmediğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, belirlenen bedelin davalı idareden tahsili ile davacıya ödenmesine, taşınmazın tapusunun davacının payı oranında iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; idari yargının görevli olduğunu, imar planı hazırlanırken görüş alınmadığını, husumetin idarelerine düşmediğini, uzlaşma usulünün uygulanması gerektiğini, fiili el atma bulunmadığından tazminatın şartlarının oluşmadığını, harçların idarelerinden tahsiline karar verilmesinin hatalı olduğunu, metrekare değerini kabul etmediklerini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile söz konusu davada adli yargının görevli olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin idari yargının görevli olması gerektiğine dair istinaf isteminin reddine karar verilmesi gerektiği, dava konusu Kayseri ili, Melikgazi ilçesi, ... 3288 ada 60 parsel sayılı taşınmazın ilk kez 26.11.1986 tarihinde onanan 1/5000 ölçekli ... Planında ortaöğretim tesis alanı olarak planlandığı, 06.09.2018 tarihinde onanan 1/5000 ölçekli Revizyon ... Planında alan kullanımında değişiklik yapılmadan yeniden düzenlenme yapıldığı aşınmazın eğitim alanı olarak planlandığı, Melikgazi Belediye Başkanlığı Plan ve Proje Müdürlüğünün 01.06.2021 tarihli cevabi yazısına göre dava konusu taşınmazın ilk kez 01.02.1989 tarihinde imar planına alınarak kesinleşen yürürlükteki 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında İl Milli Eğitim Müdürlüğü sorumluluğundaki E=0,60 yapılaşma şartlarına sahip ortaokul alanı olarak planlı alanda bulunan kadastro parseli olduğu, her ne kadar taşınmaza fiili olarak el atılmamış ise de davalı idare tarafından imar planının kesinleşmesinden itibaren 5 yıllık süre içinde dava konusu taşınmazın kamulaştırılması yönünde herhangi bir işlem yapılmadığından, bu haliyle idarenin, mülkiyet hakkının özüne dokunan ve onu ortadan kaldıran bu eylemi ile kamulaştırmasız el koyma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü gerekeceğini, dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde ve taşınmazın imar planında tamamı okul alanında kaldığından 2942 sayılı Kanun'un Ek-1 inci maddesi ile 26.11.2022 tarihli ve 32025 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 7421 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin Ek-1 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen son cümle uyarınca taşınmazın bedelinin davalı idareden tahsili ile Hazine adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un11 inci ve Ek Madde 1 inci ve Ek Madde 4 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Dosya kapsamından dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığı anlaşılmakla birlikte, 1989 onay tarihli 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kapsamında ortaokul alanı olarak planlanmış olması nedeniyle, taşınmaza fiiilen el atılmamış olsa dahi mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle kamulaştırmasız el atma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü ile alınan rapora göre bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi yerindedir.
4. Kamuya tahsis edilen dava konusu taşınmazda davacı payına düşen tazminat bedeli yönünden 7421 sayılı Kanun ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek Madde 4'ün üçüncü fıkrası uyarınca ve Dairemizin yerleşik uygulamaları gereği maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken nispi vekâlet ücretine hükmedilmiş ise de vekâlet ücreti yönünden açık temyiz bulunmadığından bu husus bozma sebebi yapılmamıştır.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışında kalan temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
6. Davalı idare harçtan muaf olduğu hâlde, aleyhine harca hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının (7) numaralı bendi hükümden çıkartılarak yerine “Davacı tarafından yapılan 1.920,15 TL yargılama gideri 419,90 TL keşif harcı ve 67,80 TL ilk gider olmak üzere toplam 2.407,85 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacı tarafından peşin yatırılan 59,30 TL harç ile 8.438,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 8.497,30 TL harcın istek halinde davacıya iadesine'' cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verilmiştir.
#########