"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/4 Esas, 2024/89 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Gebze 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.12.2023 Tarihli ve 2023/217 Esas, 2023/292 Karar Sayılı Kararı
Davacının munzam zararından kaynaklı alacağın tahsilini talep ettiği, davada genel yetki kuralanın geçerli olduğu, davanın davalının dava tarihindeki yerleşim yeri mahkemesinde açılması gerektiği, davalının yerleşim yeri adresinin ise davalı vekilinin cevap dilekçesinde belirttiği ...n ... Mahalles...Sokak No:31/6 ... olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 07.03.2024 Tarihli ve 2024/4 Esas, 2024/89 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda davalının kayıtlı adres bilgisinin ... olduğu, yetkisizlik kararı öncesi davalıya kayıtlı adres bilgisinde yer alan ... adresine göre 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nun 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre tebligat yapıldığı, davalı vekilinin yetki itirazını içeren vekaletnamesinde yer alan adres ile ilgili başkaca belgenin fiziki olarak dosyada bulunmadığı, davacının adresinin Darıca/Kocaeli olarak belirtildiği ve Gebze sınırlarında olduğu, dava dilekçesindeki açıklamalar ile bağlantılı delil olarak dilekçe ekinde dosyaya sunulan Gebze 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2014/319 Esas sayılı dosyasında davalının sanık olarak adının geçtiği ve suç yerinin Gebze olarak belirtildiği, davacının adresi itibariyle haksız fiilden kaynaklanan tazminat ile ilgili munzam zarar talebi kapsamında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 16 ncı maddesine göre davacının yerleşim yeri adresi ve fiilin işlendiği yer mahkemesinin yetkili olacağı, davalının tebligat adresine göre vekaletnamede belirtilen adres ile ilgili başkaca delil de bulunmadığı, bu nedenle Gebze 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, munzam zarardan kaynaklanan davada yetkili mahkemenin belirlenmesine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesi şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir.
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “İlk İtirazlar - Konusu” başlıklı 116 ncı maddesi şöyledir.
“- (1) İlk itirazlar aşağıdakilerden ibarettir:
a) Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı.
b) Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazı.”
5. 6100 sayılı Kanun'un “İleri sürülmesi ve incelenmesi” başlıklı 117 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir.
“(1) İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez.”
6. 6100 sayılı Kanun'un “Cevap dilekçesini verme süresi” başlıklı 127 inci maddesi şöyledir.
“Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, cevap süresinin bitiminden itibaren işlemeye başlamak, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir.”
C. Değerlendirme
1. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
2. Somut olayda, davalının yerleşim yerinin ... olduğu ancak cevap dilekçesi ile yetki itirazında bularak Küçükçekmece Mahkemelerinin yetkili olduğunu bildirdiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla kesin yetki kuralına tabi olmayan bu davada 6100 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesi gereğince usulüne uygun ve süresinde yetki itirazının olmadığı durumlarda ise davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Gebze 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Gebze 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
20.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.