"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/940 Esas, 2024/935 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/517 Esas, 2021/423 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Batman ili, ..., Kohikan köyü 2119 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle;dava konusu taşınmaza müvekkil kuruma ait 380 KV Batman-Kaleköy-Enerji iletim hattının isabet ettiğini, dava konusu parselde acele kamulaştırma yapıldığını, malike belirlenen bedelin ödendiğini, kurumları tarafından acele kamulaştırmadan kaynaklı ilgili Kanun'un 3 üncü ve 7 nci maddeleri uyarınca geçici şerh konulduğunu, taşınmazın başkasına devrini engellemek için konulan şerhin, acele kamulaştırma işleminin tamamlanmasından 6 ay sonra kamulaştırma davası açıldığını gösteren dilekçenin tapuya gönderilmemesi durumunda Tapu İdaresi tarafından resen kaldırılması gerektiğini, Batman 4.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/125 Esas sayılı dosyasında davacı tarafından açılan kamulaştırmasız el atma davasının devam ettiğini, kamulaştırma davası derdest iken görülmekte olan davanın açılmış olmasının kamulaştırma mevzuatına aykırı olduğu gibi iyiniyet kuralları ile de bağdaşmadığını, bu nedenle tapu idaresi tarafından kendiliğinden kaldırılması gereken bir şerh için davalı idarenin sorumlu tutulması son düzenlemeye ve getiriliş amacına aykırı olduğunu, dava konusu parsele ilişkin olarak aynı talep ile farklı malik tarafından da dava açıldığını, dosyaların usul ekonomisi gözetilerek birleştirilmesi gerektiğini, davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve taşınmazda davalı idare lehine konulan şerhin terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza yönelik Batman 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/125 Esas sayılı dosyasıyla açılan kamulaştırmasız el atma davasının devam ettiğini, davacının açtığı tazminat davası derdest iken görülmekte olan davanın açılmış olmasının mevzuata aykırı olduğu gibi iyiniyet kuralı ile de bağdaşmadığını, davacı tarafın bahsetmiş olduğu şerhin devam edegelen şerhten başka bir şey olmadığını, ancak mahkeme kararıyla konulabileceğini, davalı idarenin sorumluluğuna gidilmesinin hukuka aykırı olduğu ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı davacının maliki olduğu dava konusu taşınmazın tapu kaydına 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca taşınmazın devrini engelleyecek şekilde davalı idarenin yazısı üzerine konulmuş olan "satılamaz" şerhinin yer aldığı, şerhin konulduğu tarihten itibaren altı ay içerisinde davalı idarece kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemli dava açılmadığı, şerhin tapu kaydından terkin edilmediği, dava konusu taşınmazda idarece kamulaştırmasız el atma davasındaki tescil hükmünün tapuda infazının sağlanması yerine, taşınmazın tapu kaydına şerhin koydurulmasının kanunun amacına aykırı olup İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.