"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1401 Esas, 2024/945 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Siirt 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/310 Esas, 2021/458 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Siirt ili, ..., Bağtepe köyü, 167 ada, 7 parsel sayılı taşınmazda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu parselin acele kamulaştırma işlemleri yapılmış olup tescilinin gerçekleşmediğini, kurum tarafından kamulaştırmadan kaynaklı 2942 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinde geçen geçici şerh konulduğunu, kamulaştırmaya konu taşınmazın başkasına devrini engellemek için konulan bu şerhin kamulaştırma işleminin tamamlanmasından sonra 2942 sayılı yasanın 10 maddesine göre kamulaştırma davası açıldığını gösteren dilekçenin tapuya gönderilmemesi durumunda Tapu İdaresi tarafından resen kaldırılması gerektiğini, Şerhin kaldırılmaması yada devamı hususunda kurum tarafından tapuya yazılmış herhangi bir yazı bulunmadığını, kurum tarafından varsa konulan şerh hükümsüz olup bunun kaldırılması için Tapu Müdürlüğünün şerhi koyan kurumun talebini aramasının kanuna açıkça aykırı olduğunu, bu nedenle tapu idaresi tarafından kendiliğinden kaldırılması gereken bir şerh için kurumun sorumlu tutulmasının son düzenlemeye ve bunun getiriliş amacına da aykırı olduğunu belirterek haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun kapsamında şerhin ancak mahkeme kararıyla konulabileceğini, davacı tarafın şerhin terkini için kuruma ya da tapu müdürlüğüne bir başvurusunun bulunmadığını, kurumun da şerhin devamı yönünde bir talebinin olmadığını, tapu müdürlüğünün şerhi koyan kurumun talebini aramadan resen şerhi kaldırması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kurum tarafından kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemli davanın kanunda öngörülen altı aylık sürede açılmadığı, dava tarihi itibarıyla dava konusu taşınmazın tapu kaydında 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca mülkiyet hakkını kısıtlayacak ve taşınmazın devrini engelleyecek şekilde konulmuş olan "satılamaz" şerhinin yer alması ve davacının eldeki davayı açmakta dava tarihi itibarıyla hukuki yararının bulunması nedeniyle İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde, davanın başka dosyalar ile seri nitelikte olacak şekilde açıldığı ve görüldüğü konusunda somut bir delil sunulmadığı, dosya kapsamı itibariyle dosyanın seri nitelikte olmadığı anlaşıldığından davalı idarenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrar etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3.Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.