"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/959 Esas, 2024/937 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Siirt 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/162 Esas, 2021/309 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Siirt ili, ..., Sarıtepe köyü 128 ada 22 parsel sayılı taşınmazda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazdaki kamulaştırma işlemleri için öncelikle "Acele El Koyma Kararı" alındığını, daha sonrasında "Kamulaştırmasız El Atma" davasıyla kurum kamulaştırmayı hedeflediği mülkiyeti/irtifakı tescilden önce edindiğini, davacı tarafın iddialarının aksine kurumun ilgili mahkeme kararını infaz ettireceği yerde taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 31/B maddesi gereğince şerh koydurmuş olmadığını, davacı tarafın bahsetmiş olduğu şerh devam eden şerhten başka bir şey olmadığını, bu şerhin de acele el koyma kararına istinaden ya da kamulaştırmasız el atma davasına istinaden ancak mahkeme kararıyla konabileceğini, şerhin kaldırılmaması ya da devamı hususunda kurum tarafından tapuya yazılmış herhangi bir yazı bulunmadığını, davacı tarafın şerhin terkini talebi ile kuruma veya tapu idaresine herhangi bir talepte bulunmadığını belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; şerhin terkini için davacı tarafından davalı idareye ya da tapu müdürlüğüne bir başvuruda bulunmadığını, yine davalı idarenin şerhin devamı yönünde bir talebi bulunmadığını, acele el koyma ve kamulaştırmasız el atma ve tazminat davası marifetiyle irtifak hakkına konu kamulaştırma bedelinin davacıya ödendiğini, tekrar hukuki sürecin başlatılmasını dürüstlük kuralına aykırı olduğunu, mahkeme hükmünde gerekçeye yer verilmediğini, davanın kabulüne karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ... Genel Müdürlüğü aleyhine dava konusu taşınmaz üzerine 03.02.2015 tarihli ve 593 yevmiye numarası ile şerh konulduğu, yargılama sırasında davalı idarece irtifak hakkı tesisine yönelik tescil kararının 07.10.2021 tarihli ve 10042 yevmiye numarasıyla tapu kaydına işlenildiği, 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi uyarınca konulan şerhinin tapu kaydından kaldırıldığı, karar tarihinden önce davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, tapu kaydındaki şerhin terkinine karar verilmesi doğru görülmediğinden; İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılıp düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; şerhin terkini için davacı tarafından davalı idareye ya da tapu müdürlüğüne bir başvuruda bulunmadığını yine davalı idarenin şerhin devamı yönünde bir talebi bulunmadığını, istinaf mahkemesinin davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verdiğini; ancak davacı taraf kararı istinaf etmediği halde 5.100 TL vekâlet ücretine hükmetmesi gerekirken 17.900,00 TL vekâlet ücretine hükmettiğini beyan ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3.Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 2 nci maddesinin üçüncü fıkrası.
3.Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.