"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/318 Esas, 2024/367 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Denizli 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.04.2024 Tarihli ve 2023/114 Esas, 2024/303 Karar Sayılı Kararı
Trafik kazasının Amasya ilinde gerçekleştiği, davacının vekiline verdiği vekaletnamede adresinin de Amasya ili olduğu, tarafların adreslerinin Denizli ili olmadığı, sigorta şirketinin adresinin de yine Denizli ili olmadığı, bu sebeple haksız fiile ilişkin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 16 ncı ve ilgili maddeleri gereği seçenek yetki yerlerinden hiçbirinin Denizli ili olmadığı, davalının kimlik ekli İstanbul Anadolu Adliyesinden gönderilen cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Amasya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.06.2024 Tarihli ve 2024/318 Esas, 2024/367 Karar Sayılı Kararı
Davalının davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, yetkili mahkemenin Amasya Mahkemeleri olduğunu, ayrıca ikamet adresinin İstanbul ili ... olması nedeniyle davanın İstanbul Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerektiğini belirttiği, eldeki davada her iki mahkemenin de 6100 sayılı Kanun 16 ncı maddesi uyarınca uyuşmazlığın çözümü konusunda yetkisinin bulunduğu, ancak davalının davanın hangi mahkemede çözümlenmesi gerektiğini açık bir şekilde bildirmediği, yalnızca Amasya ve İstanbul Anadolu Mahkemelerinin yetkili olduğundan bahsederek dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesini talep ettiği, bu sebeple usulüne uygun yetki itirazından bahsedilemeyeceği ve davanın açıldığı yetkisiz Denizli 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili hale geleceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, trafik kazasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Davalının birden fazla olması hâlinde yetki” başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse, davaya o yer mahkemesinde bakılır.”
4. 6100 sayılı Kanun’un “Haksız fiilden doğan davalarda yetki” başlıklı 16 ncı maddesi şöyledir:
“Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.”
5. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir:
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
6. 6100 sayılı Kanun'un “Cevap dilekçesini verme süresi” başlıklı 127 nci maddesi şöyledir:
“Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, cevap süresinin bitiminden itibaren işlemeye başlamak, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir.”
C. Değerlendirme
1. Kesin yetki halinin kuralının bulunmadığı ve birden fazla yetkili mahkemenin bulunduğu hallerde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, kesin yetki kuralının bulunmadığı bir davayı yetkisiz bir mahkemede açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir.
2. Dosya kapsamından haksız fiilin işlendiği kazanın Amasya ilinde meydana geldiği, dava tarihi itibarıyla davalının yerleşim yerinin Pendik/İstanbul zarar gören davacının yerleşim yeri adresinin ise Merzifon/Amasya olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısı ile birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, Denizli ilinde yetkisiz bir mahkemede davacının dava açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalıya geçmişse de yetki itirazında bulunan davalının cevap dilekçesinde Amasya Mahkemeleri ile İstanbul Anadolu Mahkemelerinin yetkili olduğundan bahisle yetki itirazında bulunduğu, yetkili mahkemelerden hangisini seçtiğini belirtmediği, bu hali ile yetki itirazının usulüne uygun olmadığı anlaşılmaktadır. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle geleceğinden bu durumda, uyuşmazlığın Denizli 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Denizli 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
20.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.