"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3879 Esas, 2023/2860 Karar
DAVA TARİHİ: 16.04.2019
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/460 Esas, 2022/310 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın ... Organize Sanayi Bölgesi adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi,...Mahallesi 164 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitini ve kamulaştırılan taşınmazın ... Organize Sanayi Bölgesi adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa olarak değerlendirimesini, arazi olarak değerlendirilmesi halinde itirazlarının ve savunmalarının dikkate alınmasına taşınmazın üzerindeki tüm muhtesat ile birlikte kamulaştırma bedelinin tespitinin istendiği, bedele 2942 sayılı Kanun gereği faiz uygulanmasına karar verilmesi talep edilmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin hükmün kesinleşmesi beklenmeksizin davalı tarafa ödenmesine ve dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile ... Organize Sanayi Bölgesi adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu arazinin sulu tarım arazisi kabul edilerek kapitalizasyon faiz oranının % 5 olarak belirlenmesinin usul ve kanuna aykırı olduğu, Mahkeme kararında % 200 olarak belirlenen objektif değer artış oranının kabulünün mümkün olmadığını, bilirkişi raporunda münavebe uygulamalarında yararlanılmış olan cetveller arasındaki çelişki giderilmeden belirlenen kamulaştırma bedelinin taşınmazın gerçek değerinin üstünde olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, üretim masraflarının brüt gelirin 1/3’ünden az olamayacağı yönündeki emsal içtihat dikkate alınmaksızın üretim maliyeti belirlemesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; tespit edilen bedelin çok düşük olduğunu, verimin düşük hesaplandığını, objektif değer artış oranının %250 olarak uygulanması gerektiğini, kuru tarım arazisi olarak kabulünün de yanlış olduğunu, taşınmazın arsa niteliğinde kabulü gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı kapsamında organize sanayi alanı olarak ayrıldığı, aynı kamulaştırma kapsamındaki taşınmazlara ilişkin incelemeden geçen dosyalarda taşınmazların tarım arazisi olarak kabul edildiği anlaşılmış, aynı kamulaştırma kapsamında kalan ve dava konusu taşınmaza komşu 827 parsel sayılı taşınmaza ilişkin Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2020/11681 Esas, 2021/3356 Karar ve 733 parsel sayılı taşınmaza ilişkin Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2018/11041 Esas, 2020/2688 Karar sayılı kararları dikkate alınarak yapılan kaldırma kararı uyarınca yapılan araştırma sonucunda taşınmazın Mesir Sulama Birliğinin sulama alanında kalmadığı, bilirkişi ek raporunda yapılan değerlendirme sonucunda 827 parsel sayılı taşınmaza %200 oranında objektif değer artışı uygulandığı gerekçesi ile aynı oran uygun bulunmuş olup dava konusu taşınmazın kuru kapama bağ olarak kabul edilip ... İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne ait 2019 yılına ilişkin resmî veri cetveli esas alınıp gelir metoduna göre taşınmaza değer biçilmesinde bir isabetsizlik olmadığı anlaşıldığından taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net gelir esas alınarak ve dava konusu taşınmaza ilişkin keşif tutanağındaki mahkeme gözlemi ile hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan açıklamalar uyarınca taşınmazın kuru arazi vasfında olduğunun kabulü ile değer biçilmesi isabetlidir.
3. Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davacıdan 427,80 TL temyiz harcının alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.