"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/120 Esas, 2024/125 Karar
DAVACILAR : ... vd.
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Bodrum 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.11.2022 Tarihli 2022/751 Esas, 2022/508 Karar Sayılı Kararı
Huzurdaki muris muvazaası, ehliyetsizlik ve geçersiz vekaletname hukuksal nedenine dayalı dava ile tenkis davası birlikte kademeli olarak açılmış olup müstakilen açılan bir tenkis davası bulunmadığı, hukuki ehliyetsizlik, muris muvazaası davası ile tenkis davası birlikte kademeli olarak açılmış ve taşınmazın bulunduğu yer ile miras bırakanın son ikametgâhı ayrı adli sınırlar içerisinde ise, yetkili mahkeme daha kapsamlı olan muris muvazaa davasına göre belirlenmesinin gerektiği, dava konusu taşınmazların Bodrum ilçe sınırlarında olmadığı gibi murisin son yerleşim yeri adresi ve hatta davacıların ve davalıların adreslerinin dahi Bodrum Mahkemelerinin yargı çevresinde olmadığı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası gereği Bursa Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 27.02.2024 Tarihli ve 2022/568 Esas, 2024/93 Karar Sayılı Kararı
Davacıya talebini somutlaştırması için süre verildiği, davacı vekilince 14.06.2023 tarihinde sunulan dilekçe ile talebini denkleştirme, kabul edilmediği takdirde tenkis olarak belirttiği bu durumda davaya denkleştirme alacağı mümkün değil ise tenkis talebi olarak devam edilmesi gerektiği, denkleştirme ve tenkis davasında yetkili mahkeme miras bırakanın son ikametgahı mahkemesi olup, bu yetki kamu düzenine ilişkin ve kesin olduğu, muris ...'ın vefat etmeden önceki yerleşim yerinin olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
C. Gebze 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.05.2024 Tarihli ve 2024/120 Esas, 2024/125 Karar Sayılı Kararı
Davacı vekilinin dava dilekçesinde murise ait taşınmazlardaki davacı müekkillerin toplamda 3/4 oranındaki hissesinin, geçersiz vekaletnameye dayanrak davalı kızı tarafından devrine dair satış işleminin müvekkilimiz ...'ın miras payı oranında iptali ile müvekkiller adına tesciline denilerek tapu iptal ve tescil talebinde bulunulduğu, davacı tarafın 14.06.2023 tarihli dilekçesinin konusunun dava dilekçesinin somutlaştırılması olarak belirtildiği, bu dilekçenin içeriğinde konusu anne ölüm döşeğindeyken muris muvazaası şeklinde satılan sadece 2 gayrimenkuldur denilerek, sonuç ve istem kısmında denkleştirmeye ve tenkise ilişkin açıklamaların yer aldığı, ancak dava dilekçesinde talep edilen tapu iptal ve tescil talebine ilişkin herhangi bir açıklamanın yer almadığı, bu talepten feragat edildiğine veya vazgeçildiğine dair bir ibarenin olmadığı, dilekçenin somutlaştırmaya yönelik olduğunun belirtildiği, davanın ıslah edildiğine dair de herhangi bir açıklamanın yer almadığı hususları dikkate alındığında; dava dilekçesinde yer alan tapu iptal ve tescil talebinin cari olduğu, her ne kadar yetkisizlik kararı veren mahkemece somutlaştırma dilekçesine atıf yapılmışsa da, bu dilekçenin ıslah dilekçesi niteliğinde olmadığı anlaşıldığından davacının tapu iptal ve tescil talebinin bulunması, tapu iptal ve tescil davalarında yetkili mahkemenin taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olması ve bu yetkinin kamu düzenine ilişkin ve kesin olması, taşınmazlardan birisinin Tuzla/İstanbul adresinde diğerinin adresinde bulunması hususları birlikte değerlendirildiğinde Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili mahkeme olduğunun anlaşıldığı gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 669 uncu maddesi uyarınca mirasta denkleştirme yapılması mümkün değil ise tenkis istemine ilişkin davada yetkili mahkemenin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Mirastan doğan davalarda yetki” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“(1)Aşağıdaki davalarda, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir:
a) Terekenin paylaşılmasına, yapılan paylaşma sözleşmesinin geçersizliğine, ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisine, miras sebebiyle istihkaka ilişkin davalar ile mirasçılar arasında terekenin yönetiminden kaynaklanan davalar.
b) Terekenin kesin paylaşımına kadar mirasçılara karşı açılacak tüm davalar.”
3. 4721 sayılı Kanun'un “Mirasta denkleştirme - Mirasçılar arasında” başlıklı 669 uncu maddesi şöyledir:
“Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tâbidir. Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler.”
4. 4721 sayılı Kanun'un “Tenkis Davası " başlıklı 560 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler.”
C. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinde mirastan doğan davalarda ölen kişinin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkili mahkeme olarak düzenlenmiştir.
2. Dosya kapsamından, murisin son yerleşim yeri adresinin Gebze/Kocaeli olduğu anlaşıldığından uyuşmazlığın Gebze 5. Asliye Hukuk Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.
III.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Gebze 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
17.02.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.