"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2154 Esas, 2023/2153 Karar
DAVA TARİHİ: 24.05.2022
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 11. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/337 Esas, 2023/200 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idareler vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davalı ... yönünden esastan reddine, davalı ... yönünden kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine, davalı ... yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu İstanbul ili, ...,... Mahallesi 3253 parsel (eski 272 parsel) sayılı taşınmazın davalı idare tarafından fiilen yol yapılarak el atıldığını belirterek taşınmazın tamamının bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinden özetle; belediyeleri aleyhine açılan davayı kabul etmediklerini, husumetin fiilen el atan idareye yönetilmesi gerektiğini, davacıların iskan ruhsatı alırken inşaat istikamet rölevesi uyarınca rızaen yola terk ettikleri parsel kısmının da tespitinin gerektiğini; dava kesinleşinceye kadar dava konusu taşınmazın tapu kaydına taşınmazda olacak tüm hareketliliklerin mahkemeye bildirilmesi hususunun şerh konulmasını, davanın usulden ve esastan reddine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; öncelikle uzlaşma şartlarının yerine getirilmediğini, dava konusu taşınmazın 464,00 m²sinin Bostancı-Gebze Ekspres yolu Kaynarca-Pendik Tersane Güney Toplama Yolu kapsamında kalmasından dolayı 07.11.1978 tarihli ve 1978/284 sayılı kamu yararı kararına göre kamulaştırılmasına karar verildiğini, davanın sahibi ... tarafından bu tarihe kadar terkin işleminin yapılmadığını, kamulaştırmanın tamamlanmadığını ve bedel ödenmediğini, tapuda davacı adına kayıtlı hisse üzerine devir ve ferağın önlenmesi bakımından tapu sicil müdürlüğünde terkin/tescil işlemi gerçekleşinceye kadar tedbir konulmasına, yersiz açılan davanın usulden ve esastan reddine, yasal şartların mevcut olduğunun tespiti ile davanın kabulü halinde ise; el atılan kısmın yol olarak kullanılıyor olması halinde yol olarak terkinine, şayet el atılan kısım tescile tabi nitelikte ise müvekkil idare adına tesciline, davacı hissesinde herhangi bir takyidat mevcut ise belirlenecek tazminat miktarına yansıtılmasına, terkin veya tescil işleminin takyidatlardan ari olarak yapılmasına, mahkeme masrafları ve vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bedeline hükmedilen taşınmazın tapusunun iptaline, davalı idare adına yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idareler vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaza müvekkili idare tarafından el atılmadığını, bedelin yüksek belirlendiğini, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, el atma tarihi 1979 yılı olduğundan nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı olarak gösterildiği halde müvekkili idare ile ilgili hüküm kurulmamasının hatalı olduğunu, idareleri lehine vekâlet ücreti takdir edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırmasız el atılan arsa niteliğindeki taşınmaza mahallinde yapılan keşif sonucu emsal karşılaştırması yapılarak değer biçen, usul ve kanuna uygun olarak düzenlenen bilirkişi raporuna göre el atma bedelinin davalı ... Müdürlüğünden tahsiline karar verilmesi doğru olduğu gibi, taşınmazın bilirkişi raporunda belirlenen niteliğine göre bedelinin uygun olduğu anlaşıldığından, davalı ... vekilinin tüm, davalı ... vekilinin sair istinaf itirazlarının yerinde görülmediği; ancak davalı ... yönünden davanın husumet nedeniyle reddine karar verilerek, bu idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmesi gerektiğinin düşünülmemesi ve dosyadaki bilgi ve belgelere göre dava konusu taşınmaza 1983 yılı öncesi el atıldığı anlaşılmakla, maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmediğinden düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın usul ve Kanuna uygun olamadığını ve resen belirlenecek nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idareler arasında kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) geçici 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi ve alınan rapor uyarınca bedelinin davalı ... tahsiline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.