"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:...Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1124 Esas, 2023/2242 Karr
DAVA TARİHİ: 02.02.2015
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/230 Esas, 2023/15 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedeli ile ecrimisilin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davalılar...Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve ... yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine, davalı ... yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Kararın bir kısım davacı ve davalı ... vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı bir kısım davacı ve davalı ... vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların murisleri Manav ...’in hissedar olduğu...ili, ... ilçesi, ... köyü kök 1290 parsel sayılı taşınmaza davalı idareler tarafından el atıldığından bahisle kamulaştırmasız el atılan taşınmaz ve ecrimisil bedelinin davalı idarelerden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1987/95 Esas sayılı dosyasıyla dava konusu yer yönünden karar verildiğini ve ayrıca davacının dava ehliyeti bulunmadığını, veraset belgesinde belirtilen kök murise kamulaştırma evraklarının tebliğ edildiğini, bu nedenle davanın zamanaşımı ve hak düşürücü süre yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın husumetten ve dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesini, davanın kabulü halinde el atılan kısmın yol olarak kullanılıyor olması durumunda yol olarak terkinine; şayet el atılan kısım kullanılabilir boş bir alan niteliğinde ise müvekkili idare adına tapu kaydına tesciline, belirlenecek tazminat bedelinin davacının tapu kaydındaki haciz, ipotek, vakıf icaresi vb. tüm takyidatları ve şerhleri de kapsayacak şekilde bedele yansıtılmasına ve tüm takyidatların kaldırılarak terkin ve tescil işlemi yapılmasına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davaya karşı ilk itirazlarını yetkisizlik, görevsizlik, zamanaşımı, dava şartı yokluğu yönünden davanın reddini talep ettiklerini, davanın kabulüne karar verilmesi halinde tapu kaydında bulunan haciz, ipotek vs. tüm takyidatların ve şerhlerin kamulaştırmasız el atma bedeline yansıtılmasına ve tüm takdiyatların kaldırılarak tescil işlemi yapılmasına, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davacı ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Bir kısım davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dosyası içerisinde davacıların murisi ile tapudaki malik arasındaki tespit açısından alınmış olumlu bir rapor mevcut olduğunu, iş bu raporun belgeler ve kayıtlarla açıklanıp desteklendiğini; fakat iş bu delilli raporun mevcut olmasına rağmen istinaf kararı ve usul gereği dosyanın yeniden yeni bilirkişilere tevdi edilmesine karar verildiğini, ancak dosyanın tevdi edildiği bilirkişiler tarafından hazırlanan tespit raporu hükme elverişli bir rapor olmadığı gibi hazırlamış oldukları rapordaki hatalı tespitlerin de hiçbir biçimde belgelendirilmediğini, bilirkişi heyeti tarafından ... Arazi Tahrir defterinin 208 tahrir numarası ile Manav ... adına vergi ödendiği belirtilmiş ise de ödenen vergi Manav ... Karısı Feride tarafından ödendiğini ve kimlik tespitinin bu şekilde kayıtlara geçtiğini, müvekkillerinin murisi... namı diğer Manav ...'in atik ve güncel nüfus kayıtlarında ve veraset ilâmında karısının adının Feride olduğunu belgelere dayanarak açıkça belirttiğini, Mahkemece dosya içerisindeki mevcut 22.05.2019 tarihli rapor ile yine 21.07.2022 tarihli rapor arasındaki çelişkinin giderilmesi adına gerekli tüm araştırmaların yapılmasına karar verilmesi gerekirken dosyaya ibraz edilen 21.07.2022 tarihli bilirkişi raporunun kabul edilerek davanın aktif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verildiği halde müvekkili idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın aktif husumet nedeniyle reddine dair Mahkeme kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı, dosyaya alınan bilirkişi kurulu raporuna göre davacılar ile tapu maliki arasında bağlantı kurulamadığı, Mahkemece davalı idareler lehine vekâlet ücreti takdir edildiği anlaşıldığından istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davacı ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Bir kısım davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu maliki davacılar ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisilin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun'nun (2942 sayılı Kanun) 35 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içindeki hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre; dava konusu taşınmazın tapu maliklerinden Manav ... Ağa ile davacıların murisi Çiftçi ...in aynı kişiler olmadığının anlaşılması karşısından davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bir kısım davacı ve davalı ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.