"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/417 E., 2022/230 K.
...
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 27. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/817 E., 2019/379 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının, davacı şirket aleyhine başlattığı takipte dayanak yapılan taşeronluk sözleşmesinin dava dışı ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. ile imzalandığını, bu sözleşmenin ve dosyaya sunulan diğer evrakların hepsinin dava dışı ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. ile davalı arasında düzenlendiğini, davalı ile müvekkili şirket arasında hiçbir şekilde hukuki bir münasebetin ve hiçbir ticari ilişkinin de bulunmadığını, davalının müvekkilinden hiçbir alacağı olmadığını belirterek fazlaya ilişkin tüm dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla, müvekkilinin ilgili icra dosyasında davalıya borçlu olmadığının tespitine, İİK’nın 72/5. maddesi gereğince takibe konu alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere davalı aleyhinde tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı şirket ile dava dışı ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş.nin konsorsiyum olarak TEİAŞ tarafından yapılan ihaleyle dava konusu asıl işi üstlendiğini, iki şirket arasındaki konsorsiyum sözleşmesi gereği, ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş.’nin tam yetkili olacağı, bunun da ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. yöneticisi ... tarafından yerine getirileceğinin karara bağlanmış olduğunu, müvekkilinin ise konsorsiyum yetkilisi ... ile taşeron sözleşmesi imzaladığını, yapılan işin de konsorsiyumun konusunu oluşturan 380kv ... yapım işi olduğunu, bu yönü ile davacının söz konusu sözleşmede borçlu olmadığını iddia etmesinin kötü niyeti gösterdiğini ve kötü niyet tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, her iki şirket arasında organik bağ bulunduğunu, adi ortaklık niteliğindeki konsorsiyumun ortaklarının müteselsil sorumluluklarının olduğunu belirterek davanın reddini ve davacı aleyhinde %20’ den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile konsorsiyum ortaklarının birlikte akdettikleri esas sözleşmesinden kendileri için doğan borçlardan aksi kararlaştırılmadıkça müteselsil sorumlu olduklarını, ancak somut olayda sözleşmenin birlikte yapılmadığı ve ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. tarafından imzalandığı dikkate alındığında davacının Ankara 18. İcra Müdürlüğünün 2018/13339 sayılı dosyasındaki takip sebebiyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalı vekilinin teminat mektubu iadesi talebinin bu aşamada reddine, dava yargılamayı gerektirdiğinden inkar tazminatına hükmolunmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; konsorsiyum yetkilisi tarafından konsorsiyumun aldığı işin taşeronluğu verilmişken hatta işin içinde hem elektrik hem de inşaat işleri mevcutken ve bu iki kalem iş için de imzalar konsorsiyum sözleşmesiyle yetkili kılınan ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. ve onun yöneticisi ... tarafından ayrı ayrı atılmışken, sözleşmenin konsorsiyum adına olmadığı, bu nedenle müteselsil sorumluluğun bulunmadığının iddia edilemeyeceğini, bir kişiye konsorsiyum adına hareket etmesi için imza ve yönetim yetkisi verildikten sonra ve konsorsiyum sözleşmesinde sorumlu olmayacakları yönünde özel bir madde de konulmamışken diğer ortak imzalamadı diye müteselsil sorumluluğu olmadığı konusunda karar verilmesinin hiçbir hukuka uygun olmadığını, kaldı ki konsorsiyum sözleşmesinde yalnızca ... değil ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş.nin de yetkili kılındığını, bahse konu bu firmalar arasında organik bağ olduğunu, bu hususta inceleme yapılmadığını, taraflar tacir olup, hem taşeronluk sözleşmesi hem de konsorsiyumun aldığı işe ait sözleşme ticari olmakla görevli mahkemenin ticaret mahkemeleri olduğunu belirterek mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacıyla dava dışı ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. arasındaki konsorsiyum sözleşmesinin 3.a. maddesinde davalı tarafça takibe dayanak yapılan elektrik imalatlarına ilişkin yetki ve sorumluluğun dava dışı ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş.'ne ait olması, bu nedenle davacının, ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. ile davalı arasında yapılan sözleşmede taraf sıfatının ve yükümlülüğünün bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkilinin yaptığı işin ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş.nin değil, ...-Şura Konsorsiyumun işi olduğunu, iş kalemlerinin yalnızca elektrik işlerini değil, inşaat işlerini de kapsadığını, bu durumun iş sahibi şantiye defterlerinde görüldüğünü, konsorsiyum sözleşmesinde ortaklık ilişkisi çerçevesinde üstlendikleri borçlardan sorumlu olmadıklarına dair hüküm bulunmadığını, sözleşmelerin imzalandığı şirket merkezinde her iki şirketin de tabelası olduğunu ve ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş. tüm sözleşmeleri konsorsiyum adına yaptıklarını kabul ettiğini, buna ilişkin tanık dinletme taleplerinin reddedildiğini, konsorsiyum sözleşmesinin 2. maddesinde sözleşme ve eklerinin ayrılmaz olduğu hükmü gereğince taşeronluk sözleşmesinin de bu sözleşmenin parçası olduğunun kabul edilmesi gerekeceğini, imza atan yetkilinin her iki şirket adına da tüm sözleşmelerde imza yetkisini kullandığını, konsorsiyum ortaklarının Borçlar Kanunu 620. ve 638. maddeleri gereğince müteselsilen sorumlu olduklarını beyan ederek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı TBK 470-486 maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.1. 6098 sayılı TBK nın 637. maddesinde; kendi adına ve ortaklık hesabına bir üçüncü kişi ile işlemde bulunan ortağın, bu kişiye karşı bizzat kendisinin alacaklı ve borçlu olacağı, ortaklardan birinin, ortaklık veya bütün ortaklar adına bir üçüncü kişi ile işlem yapması halinde diğer ortakların ancak temsile ilişkin hükümler uyarınca, bu kişinin alacaklısı ve borçlusu olacağı, kendisine yönetim görevi verilen ortağın ise ortaklığı veya bütün ortakları üçüncü kişilere karşı temsil etme yetkisinin varsayılacağı hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda, idare ve temsil yetkisi bulunan temsilcinin yapacağı işlemler, ortakları üçüncü kişilere karşı eşit olarak sorumlu kılar.
2.2.Temsilin sonuçlarını düzenleyen aynı Kanunun 638/son maddesi hükmüne göre, ortaklar, birlikte veya bir temsilci aracılığı ile, bir üçüncü kişiye karşı, ortaklık ilişkisi çerçevesinde üstlendikleri borçlardan aksi kararlaştırılmamışsa müteselsilen sorumlu olurlar.
2.3. Adi ortaklıkta, aksine bir hüküm yer almadığı sürece, idareci ortağın yapacağı işlemler, diğer ortakları da bağlar. İdareci ortağın hukuki statüsü BK'nun 449. maddesinde düzenlenen ticari mümessile benzer nitelikler taşır. Bu itibarla ticari mümessilin özel bir yetki aranmaksızın kambiyo taahhüdünde bulunma yetkisine haiz olduğu kabul edilmektedir (HGK.nun 29.01.2009 tarih 2008/12825¬2009/32 sayılı kararında da açıklanan ilkeler benimsenmiştir.).
2.4.Somut olayda, 09.08.2016 tarihli adi ortaklık sözleşmesinin 5. maddesinde; işin ifası sırasında konsorsiyum nam ve hesabına koordinatör ortak ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş.nin tam yetkili olacağı, koordinatör ortak ... Grup Enerji San. ve Tic. A.Ş.ni temsilen ...’un münferiden tüm resmi kurum ve kuruluşlarda, askeri makamlarda, vergi dairelerinde, Sosyal Güvenlik Kurumu ve ilgili birimlerinde, bankalar, özel ve tüzel kişiler nezdinde temsil ve ilzam etmeye,...ortaklık adına başkalarına vekaletler vermeye, vekil tayin etmeye ve azline, temsil ve ilzam etmek üzere yetki verildiği görülmüştür.
2.5.Bu durumda, yukarıda değinilen yasal düzenlemeler gereğince; mahkemece, iş ortaklığı sözleşmesi ile münferiden adi ortaklığı temsile yetkili kılınan ortak yetkilisi ... tarafından imzalandığı ihtilafsız olan sözleşmeden dolayı davalı borçlu şirketin de sorumlu olduğu ve ticari mümessil olarak kabulü gereken adı geçen yetkilinin sözleşme yapmak için için özel bir yetki aranmayacağı nazara alınarak davanın reddi gerekirken kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsiz olup, davalı vekilinin temyiz isteminin kabulü gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.