"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki iflas davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile karar gerekçesi değiştirilmek suretiyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı hakkında ilamsız icra takibi başlatıldığını, davalı tarafça takibe itiraz edilmesi üzerine itirazın kaldırılması için dava açıldığını, mahkemece davanın kısmen kabulü ile davalının itirazının iptaline takibin devamına karar verildiğini, davalının temyiz kanun yoluna başvurması ve dosya borcunu ödememesi üzerine ilamsız icra takibini iflas yoluyla takibe çevirdiklerini, davalı borçlunun iflas ödeme emrine itiraz ettiğini ileri sürerek itirazının kaldırılmasını ve davalı borçlu şirketin iflasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın derdestlik sebebiyle reddi gerektiğini, itirazın iptali kararının temyiz edildiğinden kesinleşen bir hüküm bulunmadığını, bu dosyanın bekletici mesele yapılması gerektiğini, ilama dayalı bir alacağın ilamsız takibe konu edilemeyeceğini, iflas koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı vekilinin elinde ilam varken takip yolunu değiştirerek iflas yolu ile adi takibe devam etmesinin İİK'nın 32.maddesi ile HMK'nın 29. maddesi uyarınca dürüstlük kuralına uygun olmadığı, bu durumda usulüne uygun yapılmış bir icra takibinden söz edilemeyeceğinden HMK'nın 114/2 ve 115/2.maddeleri uyarınca özel dava şartı noksanlığı nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davalı borçlu aleyhine başlatılan ilamsız icra takibine itiraz edilmesi sonucu itirazın iptaline ilişkin davada verilen ilamın itirazın iptali ve takibin devamına dair bir karar olduğundan davalı aleyhine yapılan ilamsız takibe devam edildiğini, ilama dayalı bir alacağın ilamsız icraya konu yapılmadığını, ilk derece mahkemesinin dava konusu olayları yanlış bir zemine oturtarak usule ve yasaya aykırı olarak karar verdiğini, istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; itirazın iptali davası neticesinde verilen karar, icra dairesine sunulduğunda, takip kararda belirtilen miktar üzerinden devam edeceğinden ilk derece mahkemesinin gerekçesinin yerinde olmadığı, davacının ilamsız takibini iflas yoluyla takibe çevrildiği, borçlu şirkete iflaslı ödeme emrinin tebliğ edildiğini, takip yolunun değiştirilmesi üzerine gönderilen iflas yoluyla takibe ilişkin ödeme emrindeki miktarlar farklı olup ilam vekalet ücreti, yargılama gideri ve işlemiş faizden oluşan alacak kalemlerinin dahil edildiği, bu durumda usul ve yasaya uygun geçerli bir iflas takibinin bulunmadığı ilk derece mahkemesinin davanın reddi yönündeki kararı sonuç itibariyle doğru olduğundan, gerekçesinde hata yapılmış olması yeniden yargılamayı gerekmediğinden, kararın gerekçesi değiştirilmek suretiyle yeniden hüküm tesis edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; İstinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, iflas istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, İİK 68, İİK 154 , 177/4 maddeleri
3. Değerlendirme
Genel haciz yolu ile takipte borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi halinde, borçlu aleyhindeki takibini devam ettirmek isteyen alacaklı mahkemeden itirazın iptaline (İİK.m.67) ya da kaldırılmasına (İİK.m.68) dair karar almalıdır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurul'unun 10.07.2017 tarih ve 2017/2E., 2017/3 K sayılı Kararı; İcra mahkemesince itirazın kaldırılması talebi üzerine ya da mahkemelerce itirazın iptali davası sonunda ilama bağlanmış bir alacağın tekrar ilama bağlanmasının medeni usul hukuku ilkelerine uygun olmadığı, ilama bağlı bir alacağın tekrar ilama bağlanmasında hukuki yarar bulunmadığı, dolayısı ile İlama dayalı bir alacağın ilamsız takip konusu yapılamayacağı yönündedir. Bölge Adliye Mahkemesince bu gerekçeyle davanın reddi gerekirken yanılgılı gerekçeyle takip yolunun değiştirilmesi üzerine gönderilen iflas yoluyla takibe ilişkin ödeme emrindeki miktarlar farklı olup vekalet ücreti, yargılama gideri ve işlemiş faizden oluşan alacak kalemlerinin dahil edildiği, emsal ilamlarda da ifade edildiği gibi bu durumda usul ve yasaya uygun geçerli bir iflas takibinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, sonucu itibarıyla doğru bulunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek onanması, 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirmeye yönelik temyiz itirazlarının reddi ile sonucu itibarıyla doğru olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.