"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/457 E., 2022/255 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2018/155 E., 2020/32 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın ... Tic. Ltd. Şti. yönünden husumetten reddine, diğer davalı ... Proje yönünden ise kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ... ilçesi 47624 ada 11 parsel sayılı taşınmazdaki binaya alüminyum cephe, cam giydirme ve dükkan doğramaları imalatı ve işçiliğini yaptığını, bu işlerin yapımı ve bedelinin ödenmesi için davalı .... Par. Ltd. Şti. ile anlaştığını, sözleşmeye uygun şekilde taahhüt ettiği işi yapıp teslim ettiğini, buna rağmen işin bedelini mali krize giren davalı .... Par. Ltd. Şti.'den alamadığını, bilahare yaptığı araştırmalarda davalı .... Par. Ltd. Şti. ile yaptığı anlaşmadan çok önce bu inşaatın diğer davalı tarafından tamamen devir alındığını öğrendiğini, .... Par. Ltd. Şti.'nin dava konusu yer ve iş ile bir ilişkisinin kalmadığını, esasen yaptığı sözleşme tarihinde .... Par. Ltd. Şti.'nin dava konusu inşaatı diğer davalıya tamamen devrettiğini, müvekkilinin davalılarca aldatıldığını öğrenir öğrenmez Ankara Batı 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/17 D.İş sayılı dosyasında keşif ve tespit yaptırdığını, 01/04/2016 tarihli rapora göre davacının yaptığı işin bedelinin 304.710,00TL + KDV olarak takdir ve hesap edildiğini belirterek yapılan iş bedelini davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... San.ve Tic. Ltd. Şti. Vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının müvekkili şirketten hiçbir hak ve alacağı bulunmamakla birlikte TBK ve ilgili mevzuat gereğince talep edilen alacak kalemlerinin zamanaşımına uğradığını, davacının da kabulünde olduğu üzere müvekkili şirket ile davacı arasında hiçbir sözleşme, anlaşma vs.hukuki işlem bulunmadığını, bu nedenle de davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkili ile davacı arasında herhangi bir sözleşme bulunmamasına rağmen müvekkili şirket ile diğer davalı .... Par. Ltd. Şti. ile yapılan “Ön Protokol” ve “İnşaat Mahal Listesi” gereği bina dış cephesinde alüminyum, dış cephe kaplama işlerinin diğer davalı .... Par. Ltd. Şti. tarafından davacıya yaptırıldığını, .... Par. Ltd. Şti.’nin de müvekkili şirketten hiçbir alacağı bulunmadığını, dolayısıyla burada davacı tarafın da belirttiği üzere yapılan işler bir hakka dayandığından müvekkiline yönelik olarak sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanmasının da mümkün olmadığını, bu nedenle de davacı tarafın yapmış olduğu işler, diğer davalı .... Par. Ltd. Şti. ile yapılan sözleşmeden kaynaklandığından ve burada müvekkili şirket, yapılan işlerin bedelini sözleşme gereği diğer davalı .... Par. Ltd. Şti.’ye ödediğinden, haksız bir kazancı bulunmadığını, ayrıca davacının gönderdiği ihtarnameye, bu ihtarı kabul etmediklerine dair Sincan 5.Noterliğinin 25.05.2016 tarih ve 11549 yevmiyeli ihtarnamesi ile cevap da verdiklerini, düzenlenen tespit raporunu da kabul etmediklerini belirterek; davanın müvekkili yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddini, müvekkili şirket talep edilen bedeli diğer davalıya ödediğinden davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalı şirket süresinde davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında, asıl yüklenici olan ... Proje Ltd. Şti.'nin yapması gereken işi, aralarında imzaladıkları Taşeronluk Sözleşmesi ile alt yüklenici olan ... Firmasına verdiğini, bu durumda Çağdaş İkibin Ltd. Şti. ile .... Par. Ltd. Şti. arasında gerçekleştirilen sözleşme eser sözleşmesi, ... Proje ile davacının firması arasında gerçekleştirilen sözleşme ise alt yüklenici sözleşmesi olduğu, alt yüklenici olan ... firması ile ilk yüklenici .... Par. Ltd. Şti. arasındaki ilişki ... Proje Ltd. Şti.'nin kendi adına ve hesabına yaptığı bir alt sözleşme niteliğindeki eser sözleşmesine dayandığı, alt yüklenici olan ... firması, bu sözleşmede öngörülen eseri, bir ücret karşılığında meydana getirmek ve ilk yüklenici olan .... Par. Ltd. Şti.’ne teslim etmekle yükümlü olduğu, kural olarak asıl iş sahibinin alt yükleniciye karşı eserin yapımı şeklindeki edimin yerine getirilmesini istemek ve ona bu hususta talimat vermek hak ve yetkisi olmadığı, yalnız şartları varsa alt yüklenicinin asıl iş sahibine karşı haksız fiil sorumluluğu ortaya çıkabileceği, aynı şekilde asıl iş sahibinin alt yükleniciye karşı herhangi bir ücret ödeme yükümlülüğünde olmadığı, alt yüklenici, ücret alacağını ancak kendisi ile sözleşme yaptığı ilk yükleniciye karşı ileri sürebileceği, ilk yüklenici ödeme gücü olmadığı için hiçbir ödemede bulunmasa dahi bu kuralın değişmeyeceği, davacı yan, her iki davalı ile de arasında eser sözleşmesi bulunduğunu iddia ve beyan ettiği, ancak davacı işbu iddiasını kanıtlar nitelikte bir belgeyi dosyaya sunamadığı ve davalı ... Tic. Ltd. Şti. de davacının buna ilişkin iddialarını kabul etmediği, bu durumda aralarındaki hukuki ilişkiyi kanıtlama yükümlülüğü davacı da olup, HMK m.200 gereğince iddiasının senetle ispatı gerektiği, yine HMK m.200/2 de davalının açıkça muvafakati halinde davacı iddiasını tanıkla da ispat edebileceği, davalı ... Tic. Ltd. Şti.'nin cevaba cevap dilekçesi ile davacı yanın tanık dinletmesine muvafakat etmediğinden davacı yan, davalı ... Tic. Ltd. Şti. ile arasında bir eser sözleşmesi bulunduğu iddiasını senetle kanıtlayamadığı, 06.11.2019 tarihli duruşmada, davacı vekiline davalı ... Tic. Ltd. Şti. İle davacı arasında sözleşme olduğuna ilişkin yemin teklif edip etmeyecekleri hususunda beyanda bulunmaları hususunda süre verildiği, davacı vekili 20.11.2019 havale tarihli dilekçesi ile; dosyadaki mevcut delillerle davacı ile davalı ... Tic. Ltd. Şti. arasında eser sözleşmesi ilişkisinin varlığı ispat edildiğinden, en azından vekaletsiz iş görme, vekaletsiz tasarruf ilişkisi mevcut olduğundan, yemin teklifine ve yemin deliline dayanmaya luzum kalmadığı belirtildiği, bu durumda; asıl iş sahibi olan ... Tic. Ltd. Şti. ile alt yüklenici davacı arasında herhangi bir akdi ilişki mevcut olmadığı, alt yüklenici (Taşeron) davacı yalnız ilk yüklenici olan ... Proje Ltd Şti.'ne karşı sözleşmeden dolayı borçlu ve alacaklı olup, iş sahibi olan ... Tic. Ltd. Şti.'ne karşı borçlu veya alacaklı olmadığı, dava konusu taşınmaza ilişkin herhangi bir sözleşme, anlaşma vs. hukuki ilişki bulunmadığı, öte yandan, davacı ile davalı ... Tic. Ltd. Şti. arasında vekaletsiz iş görme ilişkisi de bulunmadığı, işbu davada alt yüklenici olan davacı ücret alacağını yalnızca davalı .... Par. Ltd. Şti.’nden talep edebileceği gerekçesiyle davalı ... Tic. Ltd. Şti. yönünden husumet nedeniyle ret, diğer davalı .... Par. Ltd. Şti. yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvurusu dilekçesinde özetle; her ne kadar mahkemece, davalı ... Tic. Ltd. Şti. asıl işveren/arsa sahibi/asıl müteahhit gibi vasıflandırılmışsa da; bu vasıflandırmaların yanlış olduğunu, davalı ...nin önceye dayalı davalı .... Par. Ltd. Şti.'ye muhtelif inşaat malzemesi veren pozisyonunda olduğunu, davalılar arasında yapıldığı iddia edilen 01.07.2011 ve 28.09.2011 tarihli Ön Protokolün her zaman düzenlenmesi mümkün olan belge olduğu gibi, şirketleri temsile yetkili kişiler tarafından imzalanmadığından ve tapu devri içeren sözleşmeler olmalarına rağmen resmi olarak düzenlenmediklerinden geçersiz olduklarını, dava konusu arsayı davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin 30.12.2011 tarihinde arsa sahibi-malik ...'ndan tapuda devir aldığını, mahkemenin, son derece yetersiz ve dar kapsamlı inceleme sonucu ...ye husumet yöneltilemeyeceği kanaatine varmasının yanlış ve hatalı olduğunu, müvekkili ile davalı ... Proje arasında bir eser sözleşmesi yapılmışsa da; o tarihte davalı ... Proje Ltd. Şti'nin ekonomik ve mali krize girmesi üzerine, davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin bu davalıya inşaat malzemesi vermeyi durdurduğunu, bunun üzerine tarafların (davacı ile davalı ... Ltd. Şti yetkilileri) bir araya gelerek; davalı şirketin yetkilisi Harun Tekin’in, bu inşaatı kendi şirketinin devir aldığını, mal sahibinin kendisi olduğunu, yapılacak işin bedeli olarak kararlaştırılan Çankaya İlçesindeki daireyi kendilerinin vereceğini, tapusunun kendilerinde olduğunu ifade ettiğini, dolayısıyla davalı ... Tic. Ltd. Şti. ile davacı müvekkili arasında bu şekilde bir eser sözleşmesi kurulduğunu, yargılamada da davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin eserin yapıldığını ve teslim edildiğini kabul ettiğini, ancak bedelini ... Proje Ltd.Şti'ne ödediğini savunduğunu, davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin, diğer davalıya; davacı müvekkilinin yaptığı işin ve malzemenin bedelini ödemediğini, ödediğine dair yazılı bir belge, makbuz vs. ibraz edemediğini, davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin yaptığı ödemeyi ispatla mükellef olduğunu, davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin gayrimenkulü resmi olarak devir almasından sonra, diğer davalı ... Proje'nin bu binada imalat yaptırmasının da hayatın olağan akışına ters bir durum olduğunu, davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin mülkiyeti kendisinde olan, diğer davalı ... Proje Ltd.Şti.'nin pozisyonunu ve asıl müteahhitin de ... Ltd.Şti. olduğunu bildiği halde davacı ile aralarında sözleşme ilişkisi olmadığını ileri sürmesinin TMK’nın 2.maddesine aykırı olduğunu, davalının bu iddiasının açıkça hakkın kötüye kullanılması yasağına aykırı olduğunu, eser sözleşmesinin yazılı olmasının geçerlilik değil, ispat şartı olduğunu, geçerlilik şartını, durumun özelliğine göre aramayan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun; eser sözleşmesinde ispat şartı olan yazılı olma durumunu öncelikle göz ardı edeceğini, kaldı ki izaha çalışılan durumlardan, ... Tic. Ltd. Şti.’nin açıkça kötüniyetli olduğunun, zımnen davacıyla arasında bir eser sözleşmesinin bulunduğunun da anlaşıldığını, eser sözleşmesi ilişkisinin varlığı kabul edilmese dahi ... Tic. Ltd. Şti. ile müvekkili arasında vekaletsiz iş görme (vekaletsiz tasarruf) ilişkisi olduğunu, müvekkilinin yaptığı işi, baştan beri de davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin kullandığını, bu nedenle davalı ... Tic. Ltd. Şti.'nin yapılan iş bedelini, 6098 sayılı TBK’nın 529. maddesi gereğince vekaletsiz iş görme hükümlerine göre müvekkiline ödemesi gerektiğini, davalı ... Tic. Ltd. Şti.’nin borçlu olduğunu bildiğini belirterek; mahkeme kararının kaldırılmasını, davacı ile davalı ... Tic. Ltd. Şti. ile de sözlü bir eser sözleşmesinin kurulduğunun kabulüne, ayrıca TMK 2/2 gereğince davalının davranışı hakkın kötüye kullanılması yasağına aykırı olduğundan eser sözleşmesinin varlığı ispat edilemese de davalının kabul ettiği ve kullandığı işin bedelinin bu davalı tarafından ödemesine, eser sözleşmesinin varlığı kabul edilmese dahi bu davalı ile davacı arasında vekaletsiz iş görme/vekaletsiz tasarruf ilişkisinin kurulduğunun kabulü ile davalı ...hakkındaki davanın da kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını temyiz dilekçesinde yinelemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, TBK’nın 470-486 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı tarafın davalılardan .... Par. Ltd. Şti. ile yazılı olarak taşeron sözleşmesi imzaladığının dosya kapsamından sabit olduğu, diğer davalı ile sözleşme ilişkisi olduğunu iddia etmesine rağmen ...in bu ilişkiyi kabul etmediği ve bu ilişkiyi iddia eden taraf olan davacının ispat edecek deliller sunması gerektiği ancak sunmadığı, bu durumda davacının iddiasını ispat edemediği anlaşıldığından davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18/09/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.