"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1340 E., 2022/210 K.
HÜKÜM/KARAR : Usulden ve Esastan Reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gebze 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/140 E., 2021/142 K.
Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapu iptal tescil ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili ve dahili davalılar ... ve ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı dahili davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin davaya konu ... ilçesi, ... Mah. 2775 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, müvekkilleri ile dava dışı ..... San Tic. Ltd. İle Gebze .... Noterliği 20.10.2016 Tarih ve 09568 Yevmiye Nolu Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzaladıklarını, ancak ilgili şirketin inşaatı yapamayacağını beyanla sözleşmeyi davalı ... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti'ye devrettiğini, ancak davalı şirketin inşaatı tamamlamadan kat irtifakı kurup bağımsız bölümlerini teslim almak isteyince davalıya 2-4-6 ve 8 no.lu daireler devredildiğini ve 10 no.lu dairenin tesliminin iskan alındıktan sonra devredileceğinin kararlaştırıldığını, davalının edimlerini yerine getirmediğini ve inşaatın yarım kaldığını, beyanla; Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, Gebze .... Noterliği 04.10.2019 tarih ve 12642 yevmiye no.lu Düzenleme Şeklinde Düzeltme Beyannamesi, geriye etkili olarak feshine, yapılan imalatın ceza-i şart olarak müvekkillere bırakılmasına, dava mülkiyet hakkına ilişkin bulunduğundan davalı yüklenici adına kayıtlı taşınmazların haciz ve şerhlerden arî olarak müvekkilleri adına arsa payları oranında tesciline, sözleşme ile kararlaştırılmış olan; ancak ödenmeyen kira ve cezaî şart bedellerinin davalı yükleniciden alınarak müvekkillere ödenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Eml. İnş, ..., ... cevap dilekçesi sunmamıştır.
Dahili davalı ... vekili sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı yüklenici şirket aleyhine Gebze İcra Müdürlüğünün 2019/38982 E.sayılı dosyası ile genel haciz yoluyla başlattığı takibin kesinleştiğini ve dava konusu taşınmaz üzerine haciz konulduğunu, müvekkilinin yüklecinin halefi olmadığını, bu nedenle sözleşmenin feshine karar verilmesi durumunda dahi hacizlerin bu durumdan etkilenmeyeceğini beyanla; davanın reddi ile taşınmazlar üzerindeki hacizlerin devamına, yapılan inşaat maliyetinin davalı yüklenici tarafından ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, tapuların takyidatlardan ari olarak iptaline ve davacılara tesciline, yapılan imalat bedelinin davacılara iadesi, cezai şart ve gecikmeden kaynaklı kira tazminine ilişkin taleplerinin reddine dair karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ve dahili davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili katılma yoluyla istinafa cevap dilekçesinde özetle; huzurdaki davanın müvekkillerinin davaya konu Gebze ilçesi, Köşklüçeşme Mah. 2775 ada, 2 parsel sayılı taşınmaz üzerine inşaat yapılması için davalı ile anlaştığını inşaatın süresinde bitmemesi halinde cezai şart olarak her daire için 3.000,00 TL ödeyeceğini, bu cezanın en fazla 6 ay uygulanacağını, inşaatın 6 aydan fazla gecikmesi halinde o tarihe kadar yapılmış inşaatın enkazının cezai şart ve bedelsiz olarak müvekkile bırakılacağını, Mahkemece verilen kararın sözleşmenin feshi ile yükleniciye devredilen bağımsız bölümlerin müvekkiller adına tescili isabetli ise de "yapılan imalatların davacılara bırakılması talebinin reddine ile gecikmeden kaynaklanan kira ve cezai şart talebinin reddine," ilişkin hükümlerinin kaldırılarak "yapılan imalatların müvekkillere bırakılmasına ve ayrıca gecikmeden kaynaklanan kira ve cezai şart taleplerinin kabulüne" karar verilmesini talep etmiştir.
2.Dahili davalılar ..., ... vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; müvekkil ... davalı yüklenici ... İnşaat ve San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine Gebze İcra Müdürlüğü'nün 2019/12529 E. sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile diğer müvekkil ... ise Gebze İcra Müdürlüğü'nün 2019/38982 E. sayılı dosyası ile genel haciz yoluyla icra takibi başlattığını ve icra takiplerinin kesinleştiğini, dava açılmadan önce kesinleştirdikleri icra takibi sonucunda davalı yüklenicinin üzerine kayıtlı Kocaeli ilinin, ... ilçesi, ... Mahallesi 30L2C Pafta 2775 ada, 2 parseldeki taşınmazlar üzerine haciz konulduğunu, müvekkillerin yüklenicinin halefi olmadığını, müvekkillerin dava dışı üçüncü kişi konumunda olduğunu ve müvekkillerin davanın taraflarına herhangi bir borcu bulunmadığını, icra dosyası ile konulan bu hacizlerin, yerel mahkemede görülmekte olan davadan ve sonuçlarından etkilenmemesi gerektiğini, müvekkillerin, davanın kabulü ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine karar verilmesi durumunda dahi hacizlerin bu karardan etkilenmeyeceğini, dava konusu taşınmazlara usul ve yasaya uygun olarak konulan haczin, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi kararından etkilenmediğini, hacizlerin dava ikame edilmeden evvel ve taşınmazlarda herhangi bir kısıtlama şerhi konulmadan önce işlendiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında "davacı ve arsa sahibi ile davalı yüklenici arasında düzenlenen kat karşılığı inşaat sözleşmesi geriye etkili olarak feshedildiğinden, davacı arsa sahipleri, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptâl ve tescilini ve taşınmaz üzerine yüklenici borcundan dolayı diğer davalılar lehine tesis edilen takyidatların fekkini talep edebilirler. Dolayısıyla davalı yüklenici sözleşmeden kaynaklı edimlerini yerine getirmediğinden kendisine davacı ve birleşen dosya davacıları arsa sahipleri tarafından avans niteliğinde yapılan tapu devirleri de gerçek mülkiyetin devri niteliğine dönüşmediğinden ve tescilin dayanağı hukuki sebepten yoksun olduğundan TMK. 1023. maddenin koruyuculuğundan yararlanılamayacak olup bu nedenle dava konusu taşınmazın yüklenici olan davalı kayıt maliki adına tescil edilmesi ve diğer davalılar lehine takyidat tesis edilmesi davalılara ayni hak kazandırmaz. Bu sebeple, davalılar ... ve ... vekilinin istinaf talepleri yerinde görülmemiştir.
Davacılar vekilinin katılma yolu ile cezai şart ve gecikme tazminatı taleplerine ilişkin istinaf talebinin incelemesinde; HMK'nın 348/1 maddesi gereğince,"istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, başvurma hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile,vereceği cevap dilekçesi ile istinaf yoluna başvurabilir. İstinaf yoluna asıl başvuran taraf, buna karşı iki hafta içinde cevap verebilir. İstinaf yoluna başvuran, bu talebinden feragat eder veya talebi bölge adliye mahkemesi tarafından esasa girilmeden reddedilirse, katılma yolu ile başvuranın talebi de reddedilir. "Katılma yolu ile istinaf, hükmü süresinde istinaf etmemiş olan tarafa, karşı tarafın İstinaf dilekçesine cevapla istinaf itirazlarının sunulabilmesi için düzenlenmiş bir haktır. Ancak, katılma yolu ile istinaf isteği karşı tarafın asıl istinaf isteklerine sıkı sıkıya bağlıdır. Somut olayda, dahili davalılar ... ve ... vekili hükümün hacizlerin ari şekilde tapu iptal ve tescile karar verilmesine ilişkin kısmını istinaf ettiği, hükmün diğer bölümlerinin istinaf edilmediği, davacıların katılma yolu ile davanın kabul edilen kısmına ilişkin olarak sunulan istinaf dilekçesine karşı davacılar vekilince davanın reddedilen bölümünün istinafa getirilmesi istinaf talebinin asıl istinaf talebine sıkı sıkıya bağlı olduğu yönündeki yasal düzenlemeye aykırı olduğundan katılma yolu ile istinaf dilekçesinin usulden reddine karar vermek gerekmiştir." gerekçesiyle tarafların istinaf başvurularını esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalılar ... ve ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dahili davalılar ... ve ... vekili istinaf dilekçesinde belirttiği itirazlarını temyiz dilekçesinde yinelemişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin feshi, tapuların hacizlerden arındırılmış şekilde iptali ile davacılar üzerine tescili ve alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup dahili davalılar ... ve ... vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18/09/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.