"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/323 E., 2022/472 K.
Anonim Şirketi ve ... İnşaat Plan Proje Taahhüt Sanayi ve
Ticaret Anonim Şirketi Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi
vekili Avukat ...
...
TEMLİK ALAN : ... SMMM vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 28.03.2018
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
Ticaret Anonim Şirketi vekili
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/170 E., 2019/481 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 20.06.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davalı vekili Avukat ... geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili firmanın dava dışı başka bir firma ile adi ortaklık kurarak 2013 yılında "İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal Yaşam Kampüsü Yapılması" ihalesini en düşük teklif vererek kazandığını, 23.12.2015 bitim tarihli toplam 61.631.474,00 TL sözleşme bedelli işi müvekkili firmanın 04.01.2016 tarihinde bitirdiğini, 237.995,14 TL hakedişe girip ödenmeyen rakam, 359.379,79-TL mekanik tesisattan haksız olarak kesilen tutar, 114.250,00 TL ilave iş bedeli olmak üzere toplam 711.624,00 TL bedelden 55.031,00 TL iz azalış bedeli belediye lehine indirildikten sonra kalan 656.593,61 TL'nin 2013 birim fiyatının dava tarihi itibariyle fiyat farkı uygulanmasıyla haksız olarak kesilen 395.478,96 TL gecikme cezası toplamı 1.155.184,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine, ayrıca Türk Ekonomi Bankası tarafından düzenlenen 07.12.2015 tarihli 110.000,00 TL bedelli, Denizbank tarafından düzenlenen 25.05.2017 tarihli 3.500.000,00 TL bedelli ve Denizbank 19.06.2017 tarihli 610.000,00 TL bedelli teminat mektuplarının iadesini talep etmiştir.
2.Diğer adi ortak şirket vekili 4 no.lu celsedeki beyanında; davanın adi ortaklık adına açıldığını, davadan yeni haberleri olduğunu, davacı sıfatı ile yer almak istediklerini, vekaletlerini sunduklarını, açılan davanın adi ortaklık yönünden değil kendi yönlerinden kabulünü talep ettiklerini bildirmiş.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddi gerektiğini, davacı yüklenici firmanın eksik ve ayıplı işler yaptığını beyan ederek bunların tespiti ile alacağa karar verilmesi halinde takas ve mahsup talebinde bulunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile adi ortaklığın hukuki varlığı mevcut olmakla birlikte tüzel kişiliği bulunmadığı, eldeki davanın sadece adi ortaklık tarafından açıldığı, adi ortaklığın tüzel kişiliği bulunmadığından aktif dava ehliyeti de bulunmadığını, her ne kadar adi ortaklığı oluşturan şirketlerden ... İnşaat tarafından vekaletname sunularak davanın kendileri yönünden kabulü ve diğer şirket olan ... İnşaat yönünden de ayrı bir vekaletname sunulmuş ise de dava şartı olan aktif husumet ehliyetinin bu şekilde sonradan tamamlanmasının mümkün olmadığını, kaldı ki adi ortaklığı oluşturan her iki şirketin dava esnasında da ittifak edememiş olmaları hususu nazara alındığında davacı Adi Ortaklığın taraf ehliyeti olmadığından davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davaya sonradan katılan Adi Ortaklığı oluşturan şirketlerden ... İnşaat A.Ş.'nin davanın kendileri yönünden kabulü yönündeki istemlerinin usulüne uygun olarak (harcı yatırılarak açılmış ayrı bir davaları olmadığından) karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ilgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
İlgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; diğer davacı ... İnşaat Plan A.Ş. tarafından müvekkil ile kurulan adi ortaklık adına dava açıldığı, davadan sonrasında haberdar olunduğu, dosyaya müvekkil adına vekalet sunularak açılan davaya muvafakat edildiğinin bildirildiği, mahkemenin aksine yorumunun hatalı olduğu, müvekkilin davaya muvafakat etmesi ile taraf teşkilinin sağlandığı, adi ortaklığın tüzel kişiliği olmamakla ortaklığın taraflarının birlikte hareket etmesinin gerekli olduğu, her ne kadar adi ortaklık adına dava açıldıysa da sonradan ortakların davaya muvafakatı bulunduğu, usul ekonomisi gereği adi ortaklığın tüm ortaklarının davacı olarak kabulü ile davanın esasından karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Ek Karar İçin Gerekçe ve Sonuç
İlk Derece Mahkemesinin 20.12.2019 tarihli ek kararı ile ... İnş.Tah.Doğalgaz Tıbbı Cih. A.Ş. vekilinin 20.11.2019 tarihli dilekçesi ile istinaf başvurusunda bulunduğu, adi ortaklık ve ... İnş. Plan Pro. Taah. San. Tic. A.Ş. vekilinin iş bu istinaf dilekçesine karşı sunduğu dilekçe ile ... A.Ş.'nin tek başına istinaf talep yetkisinin olmadığı, taraf ehliyeti ve tek başına temyiz/istinaf yetkisi olmadığını belirttiği, açıklanan nedenlerle; adi ortaklardan her biri mecburi dava arkadaşı konumunda bulunduğundan, adi ortaklardan ... İnş.Taah. Doğalgaz Tıbbı Cih. A.Ş.'nin tek başına kararı istinaf etmesi mümkün olmadığından, diğer ortak ... İnş. Taah. Doğalgaz Tıbbi Cihaz San. Tic. A.Ş. ve ... İnş. Plan Pro. Taah. San. Tic. A.Ş.'nin Adi Ortaklığının muvafakatının bulunmadığı mahkemeye sunduğu 17.12.2019 tarihil dilekçesi ile de anlaşılmakla, ... İnş. Taah. Doğalgaz Tıbbı Cih. A.Ş. vekilinin 20.11.2019 tarihli istinaf incelemesi isteminin reddine karar verilmiştir.
D. Ek Karar Yönelik İstinaf
İlk Derece Mahkemesinin 20.12.2019 tarihli kararına karşı süresi içinde ilgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E.İstinaf Sebepleri
İlgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; diğer davalı şirket olan ... İnşaat Plan A.Ş. tarafından müvekkil ile kurulan adi ortaklık adına dava açtığını, açılan davadan sonradan haberdar olduklarını, dosyaya müvekkil adına vekalet sunularak açılan davaya muvafakat edildiğini, mahkemenin aksine yorumunun hatalı olduğunu davaya muvafakat edilmesiyle birlikte taraf teşkili sağlandığını, adi ortaklığın tüzel kişiliği olmadığından dolayı ortakların birlikte hareket etmesi gerektiğini, tarafların muvafakat verdiklerini, dava müvekkilin bilgisi haricinde açılmış ise de sonrasında muvafakat edildiğini, usul ekonomisi gereği adi ortaklığın tüm ortaklarının davacı olarak kabulü ile davanın esasından karar verilmesi gerektiğinden kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
F.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davası olduğu, adi ortaklığın taraf ehliyeti bulunmadığı, bu nedenle, adi ortaklığa ilişkin davalarda, adi ortaklığı oluşturan kişilerin taraf olarak hep birlikte hareket etmeleri gerektiği, adi ortaklık tarafından açılacak davaların iştirak halinde mülkiyet hükümleri gereği bütün ortaklar tarafından birlikte açılması gerektiği, taraf ehliyetinin 6100 sayılı HMK'nın 114/1-d maddesi gereğince dava şartlarından olup, taraflarca ileri sürülmese dahi, mahkemece re'sen nazara alınabileceği, sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 638 maddesi hükmüne göre; ortaklık sözleşmesinde aksi kararlaştırılmadıkça adi ortaklar birlikte yada temsilci vasıtasıyla üçüncü kişilere karşı deruhte etmiş oldukları borçlardan müteselsilen sorumlu oldukları, adi ortaklık adına dava açılırken ve temyiz yoluna başvurulurken adi ortaklardan birlikte hareket etmesi gerektiği, adi ortaklardan her biri mecburi dava arkadaşı olduğu için; adi ortaklardan tek birinin kararı temyiz etme hakkı olmadığı, bu nedenle mahkemenin ek kararı doğru olduğu belirtilerek davacı ... İnş. Taah. Doğalgaz Tıbbi Cihaz San ve Tic. A.Ş. avukatının bu ek karara karşı yapmış olduğu istinaf kanun yoluna başvurusunun, 6100 sayılı HMK'nın 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ilgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
İlgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava müvekkilin bilgisi dışında açılmış ise de sonrasında muvafakat edildiğinde usul ekonomisi gereği davanın esastan incelenmesi gerektiğini, müvekkilin davaya muvafakat ettiğini, dosyanın karar aşamasında olduğunu, tüm tarafların yargılamaya devam edilmesi yönünde muvafakat vermiş iken verilen usuli kararın hatalı olduğunu, istinafa konu karar verilmesine yer olmadığına dair kararın sadece müvekkilini ilgilendirdiğini, bu karara karşı diğer davacının yasa yoluna başvuramayacağı, tüm ortakların davaya muvafakat verdiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C.Temyize Cevap
Davacı adi ortak vekili temyize cevap dilekçesinde; kararın taraflarınca temyiz edilmeyeceği bildirilmiştir.
D. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye iş bedelinin tahsili ve teminat mektuplarının iadesi istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-a , 369 ve 370 maddeleri,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 470 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup adi ortakların tek başına kararı temyiz etmesi mümkün olmadığı anlaşılmakla ilgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
İlgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ..., Yargıtay duruşmasında vekille temsil edildiğinden 8.400,00 TL duruşma vekalet ücretinin ilgili adi ortak ... İnşaat Taahhüt Doğalgaz Tıbbi Cihaz Sanayi ve Ticaret A.Ş.'den alınarak İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden ilgiliden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.