"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/531 E., 2022/409 K.
DAVA TARİHİ : 08.04.2015
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 8. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2015/406 E., 2019/606 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraflar vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşmalı, davalı vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 10.10.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ...'nün gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor
dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında Irmak - Zonguldak hattı 55 no.lu tünelin ıslahı ile tünel içine drenaj kanalı yapılması işi için 09.06.2010 tarihli sözleşmenin imzalandığını, işin kesin kabul onayının 23/07/2013 tarihinde gerçekleştiğini, sözleşme gereği geçerli olan Karayolları Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Tarifleri Kitapçığında 32.011 no.lu poz olarak tünel uzunluk zammının tanımlandığını, buna göre ‘Tetler ve açık anolar hariç olmak üzere uzunluğu 300 metreyi geçen her kesitteki tünellerde tünel uzunluk zammının” öngörüldüğünü, sözleşmeye konu tünelin uzunluğunun 1.503,76 metre olduğunu, davalının 8 saatlik çalışma süresini tünelden tren geçişleri nedeniyle sağlanamadığını, bu nedenle iş gücü kaybının oluştuğunu, Karayolları Genel Müdürlüğü Birim fiyat Tarifleri Kitapçığında 32.009/l no.lu poz olarak tünel kesit zammının tarif edildiğini, ancak idarece bu konuda ve pozda herhangi bir ödeme yapılmadığını, ayrıca davalı idarece süre uzatımı verilmeyerek, 26 gün üzerinden gecikme cezası uygulandığını belirterek 50.000,00 TL’nin tahsilini talep etmiş; 08.07.2015 tarihli açıklama dilekçesiyle tünel uzunluk zammı alacağı için 15.000,00 TL, iş gücü kaybı alacağı için 15.000,00 TL, tünel kesit zammı alacağı için 15.000,00 TL, haksız gecikme cezasının iadesi için 5.000,00 TL’nin tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; işin tamamlandığını ve ödemelerin yapıldığını, davacının işgücü kaybının bulunmadığını, davacıya 43 günlük süre uzatımı verildiğini, ancak buna rağmen işi süresinde tamamlayamadığını, bu nedenle gecikme cezası kesilmesinin doğru olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle; davacı tarafın tünel uzunluk zammı, tünel kesit zammı ve iş gücü kaybını talep edemeyeceği, davacı tarafa kesilen 26 günlük gecikme cezasının yerinde olmadığı, bu nedenle kesilen 27.571,44 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
1. Davacı vekili istinaf başvurusunda özetle; bilirkişiler tarafından ihale konusuyla ilgili olmayan birim fiyat tarifleri kullanıldığını, davalı tarafından müvekkilinin çalıştığı tren yolu tünelinde çalışma saati olarak sağlanması gereken 8 saatlik sürenin tünelden tren geçişleri nedeniyle sağlanamadığını, hükme esas alınan son bilirkişi heyetinin iki rapor arası çelişkiyi gideremediğini belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Davalı idare vekili istinaf başvurusunda özetle; davacıya idareden kaynaklı nedenlerle 43 gün süre uzatımı verildiğini ve uygulanan gecikme cezasının yerinde olduğunu belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle; HMK 26. maddesi gereğince hakim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlı olup ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremeyeceği, davada davacı tarafça talep kalemleri açıklanmak suretiyle gecikme cezası kesintisi için 5.000,00 TL’nin talep edildiği, mahkemece bu talebe ilişkin olarak 27.571,44 TL’nin hüküm altına alındığı, davacı tarafça harcı yatırılarak ıslah talebinde de bulunulmamış olduğundan mahkemece davacının talebiyle bağlı kalınarak gecikme cezası kesintisi alacağı bakımından 5.000,00 TL'nin hüküm altına alınması gerekirken talebi aşar şekilde 27.571,44 TL'ye hükmedilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusu bu nedenle yerinde görülerek mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile gecikme cezası kesintisi talebi bakımından 5.000,00 TL alacağın davalıdan tahsiline, diğer taleplerinin ise reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili, istinaf dilekçesinde belirtilen gerekçelerle kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı vekili, istinaf dilekçesinde belirtilen gerekçelerle kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tünel uzunluk zammı, tünel kesit zammı, işgücü kaybı ve kesilen gecikme cezasının tahsili istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Türk Borçlar Kanunu'nun 470 inci maddesi, 6100 Sayılı HMK’nın 26 ıncı maddesi ve İhale Mevzuatı
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacı tarafından tünel uzunluk zammı ve kesit zammı talep edilmiş ise de; hükme esas alınan son bilirkişi kurulu raporunda, birim fiyat tarifinde geçen Genel Açıklamalar madde – 2’de, geniş açıklamalı olarak söz konusu teklifin tüm imalatın yerine getirilmesi üzerine teklifin verildiğinin belirtildiği, Devlet Demir Yollarının birim fiyat tariflerine bakıldığında işin bütününün tarif ve temsil edildiği, yeni birim fiyat adı altında başka idarelerden birim fiyat aranmasını gerektirecek imalat bulunmadığı belirtilmiş olup, söz konusu raporun bu anlamda, taraf itirazlarını giderir şekilde, denetime elverişli, açıklayıcı olduğu anlaşıldığından davacının temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir. Davacı işgücü kaybı alacağı da talep etmiş ise de; ihale öncesinde 01.12.2009 tarihli zeyilname 1 ve Açıklama 1’de imalatların gece saat 23.00’den sabah saat 05.00’e kadar yapılacağı, günlük 6 saatlik çalışma düzenlendiğinden, günde 8 saat üzerinden değerlendirme yapılması beklenemeyeceğinden davacının bu temyiz talebi de yerinde görülmeyip, reddi gerekmiştir.
3. Davalı idare vekili gecikme cezası bakımından kararı temyiz etmiş ise de; davacının 2 bölgede çalışmasının engellenmesi sebebiyle talep ettiği 30 gün süre uzatımının verilmesi gerektiği, talep edilen bu süre uzatımı verildiği takdirde davacı yüklenicinin işi süresinde bitirmiş olacağı anlaşıldığından hakedişten kesilen gecikme cezası haksız olup, davalının bu nedenle temyiz itirazları yerinde görülmeyip reddi gerekmiştir.
4.İncelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesinin 2021/531 Esas, 2022/409 Karar
ve 13.04.2022 tarihli kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca
ONANMASINA,
17.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin taraflardan karşılıklı alınarak Yargıtay duruşmasında vekille
temsil olunan taraflara verilmesine,
Aşağıda yazılı onama harçlarının temyiz edenlerden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.