"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/658 E., 2022/283 K.
DAVA TARİHİ : 27.10.2009
HÜKÜM/KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ceyhan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2009/349 E., 2019/352 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tasfiye memuru ... tarafından duruşmalı, feri müdahiller vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 03.10.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde feri müdahiller ... vd. vekili Avukat ... ile davacılardan ... mirasçıları... ve davacı asil ... geldi. Tebligata rağmen başka gelen olmadığı anlaşılmakla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacı arsa sahipleri ile davalı yüklenici kooperatif arasında 21.12.1994 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, sözleşme uyarınca yapımına başlanan bina inşaatının %90 seviyesinde iken 27.06.1998'de meydana gelen Ceyhan depremi neticesinde yıkıldığını ve o tarihten bu yana arsa üzerinde herhangi bir inşaat faaliyeti gerçekleştirilmediğini ileri sürerek, sözleşme ile davacılara verilmesi kararlaştırılan bağımsız bölüm bedellerinin davalıdan tahsilini, mümkün olmaz ise davalı yüklenici kooperatife devredilen arsa tapusunun davacılara iadesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kooperatif, davaya cevap vermemiştir.
Fer'i müdahiller vekili müdahale dilekçesinde özetle; müvekkillerinin davalı kooperatifin ortağı olup dava sonucundan doğrudan etkileneceklerini, açılan davanın hukuka, kanuna ve gerçek olaylara tamamen aykırı olduğunu, davacıların talepleri bakımından zamanaşımı sürelerinin dolduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, inşaatların yapımı esnasında 27.06.1998 tarihinde Ceyhan depreminin yaşandığı ve teslime konu binanın yıkıldığı, davacının yasa gereği kendisine tanınan zamanaşımı süresinden çok sonra, 08.05.2009 tarihinde ihtarname keşide ederek sözleşmeden kaynaklı hak ve alacaklarını talep ettiği, devamında 27.10.2009 tarihinde eldeki davayı ikame ettiği, fer'i müdahilin davaya müdahalesi ile zamanaşımı def'inde bulunduğu, fer'i müdahilin zamanaşımı def'inde bulunmasının yasada ve öğretide yeri olduğunun kabulü gerektiği belirtilerek, davanın zamanaşımı sebebiyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı talepler bakımından; yüklenicinin yapımını üstlendiği inşaatın sözleşme ve ekleri, tasdikli projesi ve ruhsatı ile imara uygun olarak tamamlanıp, arsa sahiplerine ait tüm bağımsız bölümlerin teslimi ile zamanaşımı sürelerinin işlemeye başlayacağı, deprem sebebiyle bina inşaatının yıkılmış olmasının tek başına davalı kooperatifin yükümlülüğünü ifa imkansızlığının doğduğunu göstermeyeceği, sözleşmenin taraflarca feshedilmeyerek ayakta tutulduğu, kaldı ki 31.03.2001 tarihli kooperatif genel kurulunda arsa sahiplerine verilmesi vaat edilen bağımsız bölümlerin eksiksiz olarak verileceğinin tutanağa bağlandığı, yüklenici süresi içinde edimini yerine getirmediğinden davacı arsa sahiplerinin sözleşmenin feshi ile tapu iptali ve tescil isteyebilecekleri belirtilerek, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılıp, davanın kabulü ile taşınmazın davalı kooperatif adına olan tapu kaydının iptaline, davacılar adına 1/3'er hisse oranında tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kooperatif tasfiye memuru ve fer'i müdahiller vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kooperatif tasfiye memuru; davacı taleplerinin değiştirilmesine muvafakatleri bulunmadığını, inşaat yapımını üstlenen davalı ...'ın kendisinin sebep olduğu temerrüt nedeniyle dava açmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu, komşu parsel bakımından açılan dava ile fesih iradesi ortaya konulduğundan bu davadaki taleplerin zamanaşımına uğradığını belirterek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
Fer'i müdahiller vekili; bilirkişi raporu ile davacıların yıkımda 4/8 oranında kusurlu olduklarının ve taleplerin zamanaşımına uğradığının tespit edildiğini, temerrütte davalı kooperatifin kusuru bulunmadığını, talebin 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğunu, müdahillerin davacılar tarafından kurulan kooperatife ortak olup aidatlarını eksiksiz ödediklerini ve davacıların kusuru nedeniyle yıkılan bina bakımından zarara uğradıklarını belirterek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine davayalı tazminat mümkün olmaz ise tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davacıların tapu iptali ve tescile ilişkin taleplerinin mahiyeti itibariyle aynı zamanda sözleşmenin feshi istemini de içermesine göre, usul ve kanuna uygun olup, davalı kooperatif tasfiye memuru ve fer'i müdahiller vekilince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.