"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/274 E., 2022/432 K.
DAVA TARİHİ : 12.05.2015
HÜKÜM/KARAR : Başvurunun Esastan Reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Uzunköprü 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/151 E., 2018/467 K.
Taraflar arasındaki ihraç kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkillerinin davalı S.S Adasarhanlı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifinin üyesi olduklarını, kooperatifin 05.03.2015 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında, kooperatif ana sözleşmesinin 9. maddesi şartlarını yitirdikleri gerekçesiyle davacıların ortaklıktan çıkarılmasına karar verildiğini, ancak müvekkillerinin üyeliğinin başından beri Adasarhanlı köyünde oturmadıklarını, komşu köyde ikamet ettiklerini ve Adasarhanlı köyünde tarım arazilerinin bulunduğunu, davalı kooperatife üye olup başka köylerde ikamet edenler ile ilgili ihraç kararı alınmadığını, köy sınırları içinde tarım arazileri olan ve bunları işleyen müvekkillerinin ikametgah şartı nedeniyle ihracının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek 05.03.2015 tarihli genel kurulda müvekkillerinin ihracına ilişkin alınan kararın iptalini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kooperatif vekili; müvekkili kooperatifin çalışma alanının Adasarhanlı köyü olduğunu, ana sözleşmede, çalışma bölgesi içinde ortak olduğu tarihten evvel en az bir yıldan beri fiilen ve halen ikamet etme şartı bulunduğunu, ayrıca aynı bölgede başka bir tarımsal kooperatif üyesi olmamak şartının da bulunduğunu, davacıların Adasarhanlı köyünde ikamet etmediklerini ve aynı amaçlı Küplü ve Subaşı beldelerindeki kooperatiflerin üyesi de olduklarını, buna göre ihraç kararlarının usul ve yasaya uygun olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı kooperatifin ana sözleşmesinde belirtilen ortak olma şartlarını yitiren davacı üyelerin ortaklıktan çıkarılmasına karar verilmeden önce ihtar yapılması ve yitirilen şart yerine getirilmediği takdirde ihraç edilmesi gerektiği, haklarında çıkarılma kararı verilen ortakların ana sözleşmenin 9.maddesinde sayılan ortaklık şartlarından hangilerini yitirdiğinin açıkça belirtilmediği gerekçesiyle davanın kabulü ile 05/03/2015 tarihli genel kurulda, ortakların ihracına ilişkin alınan kararın iptaline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; ana sözleşmede ortaklık şartlarını yitiren üyelerin ortaklıktan çıkarılması için öncelikle ihtar yapılması ve eksikliğin giderilmesi için uygun bir süre verilmesi gerektiğine dair bir hüküm bulunmadığını, raporlar arasındaki çelişkinin giderilmediğini istinaf sebepleri olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ana sözleşmenin 9. maddesi nedeniyle ihraçlara karar verilmesine rağmen davacıların açıkça üyelikten çıkarma gerekçesinin ne olduğu genel kurul kararında da açıkça belirtilmediği, davacıların kooperatif üyeliğinden ihraç kararlarının usul ve yasaya keza iyi niyet kurallarına aykırı olduğu, bu nedenle ilk derece mahkemesince verilen davanın kabulüne dair kararının usul ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerektiğini, temyiz sebepleri olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacıların kooperatif üyeliğinden ihraçlarına ilişkin olağanüstü genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 14., 16., 27. maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.