"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kooperatif genel kurulunun ve genel kurul ihraç kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkilinin 2005 yılında 44.000,00 TL ödeyerek davalı kooperatife dahil olduğunu, daha önce de davalının alacağı bulunduğu iddiası ile müvekkilini ihraç etmek istediğini ancak ... 7. Asliye Tic. Mh. 2014/1211E 2015/420 Karar sayılı kararı ile davalı kooperatifin ihraç talebinin reddedildiğini, müvekillinin şartlı üyelik şeklinde belli olan daireyi peşin olarak aldığını, tek ödeme olduğunu, bu nedenle belirtilen gerekçe ile ihracın yapılamayacağını, ... 25. Asliye Ceza Mahkemesi 2011/177 E 2011/504 K sayılı kararı gerekçe gösterilerek üyelikten çıkarıldığının bildirilmesine dair yönetim kurulu kararına 9.2.2016 tarihli ihtarname ile itiraz ettiğini, bu süreçte yönetim kurulu üyelerinden birisinin hayatının kaybettiğini, bu haliyle yönetim kurulu iradesinin kadük kaldığını, yasa gereği gerekli görevlendirme yapılmadığını ve yine ihraç kararı verilen 26.06.2016 tarihli genel kurulda da karar alınmadığını, 2 kişilik yönetim kurulu ile karar alınmaya devam edildiğini, alınan kararların bu nedenle usulsüz olduğunu, İhraç kararına gerekçe olarak gösterilen ... 25. Asliye Ceza Mahkemesi 2011/177 E 2011/504 K sayılı kararını Anayasa Mahkemesine taşıdıklarını ve verilen cezanın sadece para cezası olup, mahkumiyet kararı olmadığını, 26.06.2016 tarihli genel kurula 29 kişinin davet edildiğini ancak 38 üyenin bulunduğunu, yapılan genel kurulun sadece 3 kişinin ihracı için yapıldığını, belirtilen nedenlerle; genel kurul toplantısının müvekkilinin usulüne uygun çağrı yapılmaması ve oy imkanı bulunmayan 3. kişilerin toplantıya çağrılmasından, usulsüz üye alımı dolayısıyla iptaline ve yenilenmesi, ihraç kararının iptali talep edilmiş mahkemece tensip ara kararı ile davacının talebini açıklaması istenilmekle davacı vekilince; Kanun ve ana sözleşmeye aykırı olarak yapılan genel kurulun ve müvekkilinin usulüne uygun çağrılmaması ve oy imkanı bulunmayan 3. kişilerin toplantıya çağrılması nedeniyle tümden iptali olmadığı taktirde müvekkilinin ihraç kararının iptali talep edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacının 06.01.2016 tarihli yönetim Kurulu kararı ile kooperatif ana sözleşmesinin 14/5. maddesi uyarınca ortaklıktan çıkarıldığını, bu kararın 08.01.2016 tarihli ihtarname ile davacıya tebliğ edildiğini, davacının 09.02.2016 tarihli ihtarname ile itiraz ettiğini, bunun üzerine 04.05.2016 tarihli ihtarname ile cevap verilerek 26.06.2016 tarihli genel kurul toplantısına usulüne uygun olarak davet edildiğini, davacının dava tarihi itibarıyla ortak olmayıp davayı açamayacağını, yine hangi kararı hangi gerekçe ile iptalini istediğini belirtmediğini, genel kurulun tamamıyla iptali şeklinde bir dava bulunmadığını, geçerli bir muhalefetinin bulunmadığını, toplantının usulüne uygun şekilde yapıldığını, davacının ortaklıktan çıkarılmasının Ana Sözleşme madde 14/5'te belirtilen, "Kooperatif para, mal ve belgeleri üzerinde işlenen suçlardan dolayı mahkumiyet" sebebine dayandığını ve davacının ... 25. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2011/177Esas - 2011/504 Karar sayılı kararı ile Kooperatif kayıt ve belgelerine ilişkin olarak görevi kötüye kullanma suçundan ceza alması ve bu kararın Yargıtay 5. Ceza Dairesi 30.11.2015 tarih 2013/14166 E , 2015/16799 Karar sayılı kararı ile onanarak kesinleşmesi nedeniyle ihraç kararının alındığını, ortaklıktan çıkarma karının 3 üye alındığını, 1 üyenin sonradan vefatının karara etkisi olmayacağını, genel kurulun usulüne uygun olarak toplandığını ve vefat eden üye yerine yeni üyenin seçildiğini, oy hakkı bulunmayan kişilerin çağrıldığı iddiasının gerçeği yansıtmayıp somutlaştırılmamış olduğunu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yapılan yargılama sonucunda toplanan delillerden davacı tarafından 26.06.2016 tarihli genel kurulda alınan kararların iptali amacı ile dava açılmışsa da davacının genel kurulda alınan kararlara karşı muhalefet şerhinin bulunmadığı, iptal davası açmak için alınan kararlara karşı muhalefet şerhinin genel kurul tutanağına yazılması gerektiği, bu yönden genel kurul kararlarının iptaline ilişkin dava yönünden dava şartının gerçekleşmediği anlaşılmakla, Genel kurulda alınan kararların iptali talebinin ve davacı aynı zamanda genel kurulda alınan ihraç kararının da iptalini talep etmekle davacı hakkında ... 25. Asliye Ceza Mahkemesi'nin kesinleşmiş 2011/177 esas, 2011/574 karar sayılı mahkumiyet kararı dikkate alınarak kooperatif tarafından Kooperatifler Kanunu'nun 16. ve ana sözleşmenin 14/5. maddesi gereğince davacının kooperatif üyeliğinden ihraç edilmesinin kanun ve ana sözleşmeye uygun olduğu kanaatine varılmakla davacının ihraç kararının iptal talebinin de reddine karar verilmekle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asil istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf talebinde; genel kurulda alınan kararlara karşı muhalefet şerhi bulunmadığı, bu suretle dava şartının gerçekleşmediği tespitine itibar etmenin mümkün olmadığını, 25.06.2016 tarihli genel kurul toplantı tutanağı incelendiğinde, hakkında verilen ihraç kararı başta olmak üzere maddelerin tamamına muhalefet şerhinin bulunduğunun görüleceğini, yerel mahkeme tarafından bu konuda herhangi bir inceleme olmaksızın doğrudan hatalı bilirkişi raporunun hükme esas alınmasının hukuka aykırı olduğunu kooperatif hakkında ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/569 E sayı ile 28.6.2014 tarihli genel kurul kararının tamamının iptali talep edildiğini ,Kooperatif genel kurul kararına göre peşin ödemede bulunarak giriş kattan daire aldığını, üyelik vasfının diğer üyelerden farklı olduğunu, diğer üyeler gibi aylık, yıllık bir aidat ödemesi muafiyeti bulunduğunu, İhraç kararının yönetim kurulundaki üç kişinin oy birliği ile alınmadığını, genel kurul üyelerinin de ihraç tarihinde çoğunluk sağlamak üzere üyelik vasıfları olmayan üyelerden oluşturulduğunu, ... 25. Asliye Ceza Mahkemesi'nin dosyası incelendiğinde, kendi imzası olmayan yönetim kurulu kararı ve yine imzası olmayan bir senet tanzimi sonucunda yönetim kurulu üyesi olması vasfı ile para cezasına çarptırıldığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiş olup istinaf ek beyan dilekçesi ile; ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/569 E 28.06.2014 tarihli davalı kooperatifin yönetim kurulunun oluşturulduğu genel kurulun butlanına ilişkin genel kurulda alınan kararların mutlak butlanla sakat olduğu ve hakkında verilen ihraç kararının iptaline dair dava olduğunu beyan ederek ve bunun beklenilmesini talep ederek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; HMK m. 359/3 uyarınca; dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, HMK m. 355/1 gereği incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, re'sen gözetilmesi gereken, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğunun anlaşılmasına göre davacı vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediğinden HMK m. 353/1,b,1 gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz talebinde; Davalı kooperatif yönetim kurulunun kötü niyetli olarak kooperatifte çoğunluğu sağlamak amacıyla üye kaydı yaparak üye sayısını toplam 41'e ulaştığı ve bu üyelerle 2014 yılı içerisinde de ihraç işlemlerinin yapıldığı, bu işlemlere karşı ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde de davalar açıldığı, ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/569 sayılı kararı ve ... 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1211 esaslı kararı ile kooperatife üye olarak iade kararı verildiği, ancak karar gereği tekrar üye kaydının yapılmadığı, bu kez de ... 25.Asliye Ceza Mahkemesi'nin kararını gerekçe göstererek ihraç işleminin yapıldığı, Kooperatifin yönetim kurulunun, ... 3.Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/569 kararına göre yetkisiz olduğu ve yetkisiz yönetim kurulunun aldığı kararların da yok hükmünde olduğu, dava konusu olan 26/06/2016 tarihli genel kurulda; gerçek olmayan üyeler kayıt edilerek çoğunluğun sağlandığı, genel kurulda şerhli oyunun bulunduğu, davalı kooperatiften peşin bir daire almakla kazanılmış ayni hakkının olduğu, para cezasını kazanılmış ayni hakkını ortadan kaldırmayacağı, kooperatifin kendisinden kaynaklı somut bir zararının bulunmadığı, bilirkişi incelemesinin yetersiz olduğu, bilirkişice şerhli oyu olduğu halde yok olduğunu söylenecek düzeyde eksik araştırma mevcut olduğu, yetkisiz yönetim kurulunca, onun hayali oluşturduğu genel kurulca esas alınan ana sözleşme 14/5 maddesinin uygulanmasının yanlış olduğu, kazanılmış bir somut daire sahibi iken kooperatif yönetiminin şahsi husumeti sebebiyle mülkiyet hakkının ihlal edildiği belirtilerek kararın bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatif genel kurulunun ve genel kurul ihraç kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 16. maddesi
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacının temyiz talebinde belirttiği ... 7. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/1211Esas 2015/420 Karar sayılı, davacının 28.06.2014 tarihli genel kurulda alınan ihraç kararının iptali davasında, davacının davasının kabulüne karar verilerek karar 03.06.2016 tarihinde kesinleşmiştir. Görülmekte olan 25.06.2016 tarihli genel kurul kararı ile ihracının iptali davası ise ilk ihraç kararının kesinleşmesinden sonraki tarihte ve farklı nedene dayanan genel kurul ihraç kararı olmakla ve aradaki süreçte davacının kooperatif üyeliği devam ettiği anlaşılmaktadır. Yine davacı tarafından, ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/569 Esas sayılı kararı ile, 28.06.2014 tarihli kooperatif Genel Kurulunun, mutlak butlanla malul olduğunun tespitine karar verilmesi nedeniyle yönetimin yetkisiz olduğu belirtilmiş ise de, ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/569 Esas sayılı dosyanın Uyap sistemi üzerinden incelenmesinde mutlak butlanla batıl olduğuna karar verilen 28.06.2014 tarihli genel kurulda yönetim kurulunun seçimine dair madde bulunmadığı ve eldeki dava yönünden davanın neticelenmesinin beklenmesi gerekmediği anlaşılmakla davacının 26.06.2016 tarihli genel kurul kararı ile ihracının iptali talebinin reddinde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.