"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/170 E., 2022/479 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul
1- İlk Derece Mahkemesince, eser sözleşmesi uyarınca haksız yapılan kesintinin iadesi davasında iş yeri teslim tarihine ilişkin 18.09.2015 tarihli tutanak tutulmuş ise de, inşaat yapılacak taşınmaz ile ilgili tefhit ve ifraz işlemlerinin devam etmiş olduğundan davacıya 46 günlük süre verildiği, buna mukabil iş yeri tesliminin 02.11.2015 tarihi olarak davacı idarece belirlenmiş olduğu, 46 günlük ek süre verildikten sonra yani yer tesliminin 02.11.2015 tarihi baz alındığında davacının teknik personel taahhütnamelerinin noter onay taahhütnamelerinin 07.11.2015 tarihinde verilmesi gerektiği, ancak bu taahhütnamelerinin 4 tanesinin 11.12.2015 tarihinde bir tanesinin yani inşaat mühendisinin ise 10.12.2015 tarihinde verilmiş olduğu, bu sebeple 164 günlük ceza tutarından sorumlu olması gerektiği, bu ceza tutarının da bilirkişilerce 82.958,58 TL olarak hesaplandığı, bu çerçevede kesilen ceza olan 196.773,71 TL'den 82.958,58 TL'nin düşülmesi sonucunda fazla ceza kesilen miktarın 113.815,13-TL olarak belirlendiği gerekçesiyle davanın kabulü ile 113.815,13-TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
2- İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davalı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
3-Bölge Adliye Mahkemesinin bu kararına karşı davalı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 2021/4212 Esas, 2022/2612 Karar, 11.05.2022 tarihli ilamıyla; dava konusu somut olayda 21.12.2015 tarihli 1 no.lu hak edişte 199.302,93 TL teknik eleman taahhütname gecikme cezası kesildiğinin düzenlendiği, bu hak edişin davacı yüklenici tarafından davalı iş sahibine verilen dilekçe ve tarihinden bahsedilmeksizin sadece “itiraz kaydı ile imzalanmıştır” denilmek suretiyle imzalandığı, bu haliyle hakedişe konulan ihtirazi kayıt hakkında Yapım İşleri Genel Şartnamesinin yukarıda belirtilen 39. ve 40. maddeleri uyarınca usulüne uygun bir itiraz yapılıp, yapılmadığı hususunda gerekli inceleme yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi ve davalının istinaf başvurusunun kabul edilmesi yerine esastan reddedilmesi hatalı olduğundan Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
4- İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan inceleme neticesinde; hak ediş imzalandıktan sonra davacı tarafından 7 gün içerisinde 28.12.2015 tarihinde Kayseri Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına 46187 sayı ile işlem gören ayrıntılı hak edişe itiraz dilekçesini vermiş olduğu, bu haliyle itirazı kaydın hak edişlere itiraz mahiyetinde olduğu, aksi durumun ispatının ise davalı tarafça ispatlanması gerektiği ancak buna yönelik herhangi bir ispatın dosyaya sunulmadığı, fiziki olarak yer tesliminin gerçekleştiği tarihten itibaren yapılan hesaplamaya göre 164 günlük ceza tutarı olan 82.958,58 TL’nin ceza olarak kesilmesi gerektiği, bu durumda 113.815,13 TL'nin fazla kesilmiş olduğu anlaşıldığından davanın 113.815,13 TL üzerinden kabulüne dair verilen ikinci karara karşı davalı vekili tarafından süresinde temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Kamu düzenine aykırılık halleri ile uyulan bozma ilamının içeriği ve usuli kazanılmış hak ilkesinin re'sen gözetildiği; kararın dayandığı gerektirici sebepler ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma kapsamı dışında kalan hususların kesinleşerek lehine olan taraf hakkında usuli kazanılmış hak oluşturduğu, bozma ilamı doğrultusunda inceleme ve değerlendirme yapıldığı anlaşıldığından, davalı vekilinin temyiz sebepleri yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Kayseri 8. Asliye Hukuk Mahkemesi kararına ilişkin davalı vekilinin tüm temyiz sebeplerinin reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan kararın ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 27.11.2024 gününde kesin olarak oy çokluğuyla karar verildi.
- MUHALEFET ŞERHİ -
Dairemizin hükmüne uyulan bozma kararında açıkça “Taraflar arasında düzenlenen 11.09.2015 tarihli sözleşme ile Tomarza ilçesinde 16 Derslikli Anadolu Lisesi yapımı işi kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 8.2.1.1 maddesinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır. Şartnamenin geçici hak ediş raporlarına ilişkin 39. maddesi 4-e bendinde; yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklayacağı ve hakediş raporunu "idareye verilen .... tarihli dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla" cümlesini yazarak imzalayacağı, eğer yüklenicinin hak ediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar yetkililer tarafından hak ediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorunda olduğu aksi takdirde ara hakedişleri olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı belirtilmiştir. Kesin hakediş raporu ve hesap kesimi başlıklı 40. maddesinin 9. bendinde de kesin hak ediş raporlarına itirazların 39. maddedeki usuller çerçevesinde dilekçe ile idareye bildirileceği düzenlemesi yapılmıştır Şartnamedeki bu düzenlemeler sözleşmenin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6100 sayılı HMK'nın 193/1. maddesi gereğince delil sözleşmesi niteliğinde olduğundan görevi gereği mahkemeler ve temyiz halinde Yargıtay'ca kendiliğinden gözetilir. Sözü edilen hükümler uyarınca hakedişlere Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtilen şekilde itiraz edilmediği takdirde yüklenicinin o hakedişlere bağlı hakları düşer ve yüklenici, hakedişleri olduğu gibi kabul etmiş sayılır” gerekçesinden sonra;
“Dava konusu somut olayda 21.12.2015 tarihli 1 no.lu hak edişte 199.302,93 TL teknik eleman taahhütname gecikme cezası kesildiği düzenlenmiş olup, bu hak ediş davacı yüklenici tarafından davalı iş sahibine verilen dilekçe ve tarihinden bahsedilmeksizin sadece “itiraz kaydı ile imzalanmıştır” denilmek suretiyle imzalanmıştır. Bu haliyle hak edişe konulan ihtirazi kayıt hakkında Yapım İşleri Genel Şartnamesinin yukarıda belirtilen 39. ve 40. maddeleri uyarınca usulüne uygun bir itiraz yapılıp, yapılmadığı hususunda gerekli inceleme yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi” hatalı olduğundan bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davacının hak edişin düzenlenmesinden sonra idareyi verdiği 28.12.2015 tarihli dilekçenin hakedişe itiraz mahiyetinde olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de, bu dilekçe YİGŞ’in geçici hak ediş raporlarına ilişkin 39. maddesi 4-e bendinde belirtilen şekilde itiraz olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesi ile sayın çoğunluğun onama gerekçesine katılamıyorum.