"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red- Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki kooperatifin dağılmış sayıldığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine, ilk derece mahkemesi kararı resen kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmesine, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; kooperatifin genel kurul toplantılarının 20.07.2015 yılından bu yana yapmadığından kanuni organlarını teşekkül ettiremediğini, kooperatifin kapatılmasını talep eden dilekçenin kooperatif yönetim kurulu üyeleri tarafından ... İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'ne sunulduğunu, kooperatifin artık amacına ulaşma imkanının bulunmadığının tespit edildiğini, kooperatifin tüzel kişiliğinin sona erdirilebilmesi adına yapılması gerekli işlemler için tasfiye heyeti atanmasını talep etmeleri zaruretinin hasıl olduğunu ileri sürerek ... Eksi Eşme Yeni Eşme Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin fesih ve tasfiyesine karar verilmesini, tasfiye işlemleri için öncelikle yönetim kurulu üyelerinden kooperatife tasfiye heyeti atanmasına, karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1-Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; kooperatife üye olduğunu, herhangi bir şekilde yönetim kuruluna girmediğini, kooperatifte imza yetkisinin bulunmadığını, sadece üyelik işlemleri gerçekleştirdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2-Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; Kooperatife üye olduğunu, herhangi bir yönetim kurulunda görev almadığını, üyelik haricinde hiçbir yere imza dahi atmadığını, akıbetini tensip tutanağı gelene kadar bilmediğini, kooperatifin kapatılması için dilekçe verildiğini duyduğunu, bu konu ile ilgili hiçbir mesuliyet kabul etmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
3-Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 1163 sayılı Kanun'un 81. maddesinde kooperatiflerin dağılma sebepleri düzenlenmiş olup, anılan maddeye 3476 sayılı Kanun ile eklenen 6. ve anasözleşmenin 120/f bendi uyarınca kooperatifin üç yıl üst üste olağan genel kurulunu yapamaması halinde kooperatife genel kurul yapılabilmesi için uygun bir süre verilmesine gerek olmaksızın kooperatif kendiliğinden dağılmış sayılacağının düzenlendiği, bu kapsamda ... bu davanın ilgili Bakanlık tarafından açılması gerekmediği ancak davacı vekilinin dilekçesinde kooperatifin amacına ulaşma imkanının kalmadığının tespit edildiği beyan edildiği, alınan bilirkişi raporunda da kooperatifin amacına ulaşma imkanı kalmadığı belirtildiği gerekçesiyle 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 81/7 maddesi doğrultusuda davalı .... Eski Eşme Yeni Eşme Tarımsal Kalkınma Kooperatifi fesih ve tasfiyesine, diğer davalı kooperatifin yönetim kurulu üyelerinin bu davada taraf sıfatı bulunmadığından bu davalılar yönünden husumet nedeni ile reddine, tasfiye memuru olarak kooperatifin yönetim kurulu üyelerinde ...'nın atanmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, kooperatif yönetim kurulu üyeleri ile diğer üyelerin bu talebinin ve 1136 sayılı Kooperatifler Kanununun madde 62 ve devamında düzenlenen yönetim kurulunun sorumlulukları nazara alındığında yerel mahkemenin vermiş olduğu kısmen red kararının kaldırılması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kooperatifin fesih ve tasfiyesi yahut dağıldığının tespiti davalarında husumetin kooperatife yöneltilmesi gerektiği, kooperatif ortaklarının yahut yönetim kurulu üyelerinin bu tür davalarda husumeti bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine; kooperatifin üç yıl üst üstte genel kurul toplantısını yapmadığı durumlarda anılan hüküm gereğince kooperatif dağılacağından, mahkemece verilecek kararın fesih kararı olmayıp "kooperatifin dağılmış sayıldığının tespiti" şeklinde tespit kararı olması gerektiği gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararı resen kaldırılarak davalı kooperatifin Kooperatifler Kanunu'nun 81/6 maddesi uyarınca, dağılmış sayıldığının tespitine ve tasfiyesine, diğer davalılar yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatifin dağıldığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 81 nci maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 nci maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine
gönderilmesine,
11.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.