"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 23.01.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davalı vekili Avukat ... ... geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığı anlaşılmakla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saatte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; davalı arsa sahibin de hissedar olduğu ..., Merkez, ... Mah. 976 ada 11 parsel sayılı taşınmaz üzerine bina yapılması konusunda taraflar arasında ... 1. Noterliğinin 04/02/2013 tarih ve 1795 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, inşaatın tamamlandığını, sözleşme uyarınca davacı yükleniciye düşen A-Blok zemin kat 2, B1 Blok zemin kat 1 ve 2. kat 5, B2 blok zemin kat 1 no.lu taşınmazların tapularının devri gerekirken, davalının tapu devri yapmaktan kaçındığını belirterek, söz konusu taşınmazlar üzerindeki davalı hissesinin iptali ile müvekkili şirket adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı arsa sahibi vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı şirketin ... katlar hariç 15 dairenin 12 dairesini kendi şirketine dahil edip taşınmaz sahiplerine sadece 3 daire verdiğini, hatta bu dairelerden sadece bir dairenin müvekkiline verildiğini, müvekkilinin tecrübesizliği ve hiçbir ticari yaşantısı olmadığından yanılgıya düşürüldüğünü, yapılan sözleşmenin sadece davacı şirketi koruyan haksız ve hukuka aykırı bir sözleşme olduğunu, 04/02/2015 tarihinde teslim edilmesi gereken dairenin tam olarak tamamlanmamış olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2015/1156 Esas, 2022/41 Karar ve 10.05.2022 tarihli kararı ile özetle; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden olup, edimini yerine getiren tarafın bu nedenle karşı taraftan kendi borcunu ifa etmesini istemek hakkı olduğu, keşif sonrası alınan bilirkişi raporunda taşınmazlarda davacı yüklenicinin edimlerini yerine getirdiği, inşaatın eksiksiz olarak tamamlandığının anlaşıldığı, davalı arsa sahibi tarafından aynı sözleşmeye dayalı olarak ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/205 Esas sayılı dosyasında aşırı yararlanmaya dayalı açılan davanın hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle reddine karar verildiği, söz konusu kararının kanun yollarından geçerek kesinleştiği de dikkate alınarak davanın kabulü ile ... ili, Merkez ilçesi, ... Mahallesi 976 ada, 11 parselde kayıtlı A Blok Zemin Kat 2 no.lu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 18/19 hissenin, B1 Blok Zemin Kat 1 no.lu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 24/95 hissenin, B1 Blok 2. Kat 5 no.lu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 20/21 hissenin, B2 Blok Zemin Kat 1 no.lu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 18/19 hissenin iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararını süresi içinde davalı vekili istinaf etmiştir.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda özetle; sözleşme uyarınca yapılacak 15 daireden sadece 1 dairenin davalıya verildiğini, bu dairenin de en uygun fiyatlı daire olduğunu, emsal arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine bakıldığında %60 arsa sahiplerine, %40 ise yükleniciye bağımsız bölüm paylaşımı yapıldığını, paylaşımda büyük oransızlık olduğunu, buna dair bilirkişi raporlarında görüş belirtilmediğini, davalının bilgisizliğinden ve deneyimsizliğinden yararlanıldığını, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/205 Esas sayılı dosyasıyla edimler arasındaki dengesizliğin giderilmesi için açılan tapu iptal ve tescil davasında alınan raporda bu durumun tespit edildiğini, ancak davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddedildiğini, davacının sebepsiz zenginleştiğini belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle; iddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; istinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki davanın tapu iptali ve tescil (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı) istemine ilişkin olduğu, ilk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın kabulüne; -... ili, Merkez ilçesi, ... Mahallesi 976 ada, 11 parselde kayıtlı A Blok Zemin Kat 2 no.lu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 18/19 hissenin, Aynı yer, B1 Blok Zemin Kat 1 Nolu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 24/95 hissenin, Aynı yer B1 Blok 2. Kat 5 no.lu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 20/21 hissenin, Aynı yer B2 Blok Zemin Kat 1 Nolu bağımsız bölümde davalı adına kayıtlı olan 18/19 hissenin iptali, davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verildiği, karara karşı, davalı vekili tarafından süresinde istinaf başvurusunda bulunulduğu, 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesi uyarınca incelemenin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı, kamu düzenine aykırılık olup olmadığının ise re'sen gözetileceği, yine HMK'nın 357. maddesine göre de, ilk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunmanın istinafta dinlenemeyeceği ve istinafta yeni delillere dayanılamayacağı, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları delillere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa mahkemesi hakiminin dosyadaki delillerle çelişmeyen tespit ve değerlendirmesine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve re'sen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, ilk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı kanaatine varıldığından; davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK'nın 353/(1)-b-1.madde ve bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararını süresi içinde davalı vekili temyiz etmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, istinaf dilekçesinde belirtilen gerekçelerle kararı temyiz etmiştir.
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
TBK 470 vd maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 2022/2851 Esas, 2022/2805
Karar ve 09.11.2022 tarihli kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca
ONANMASINA,
Yargıtaydaki duruşmasında vekille temsil olunmadığından davacı lehine vekalet ücreti takdirine yer
olmadığına,
Aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.