"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/656 E., 2023/885 K.
İSTEM TARİHİ : 18.06.2021
HÜKÜM : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/440 E., 2023/43 K.
Taraflar arasındaki konkordato talebinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince talebin kabulüne karar verilmiştir.
Kararın bir kısım alacaklılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı alacaklı...Bankası A.Ş. vekili tarafından duruşmalı bir kısım alacaklılar vekilleri tarafından duruşmasız temyiz edilmişse de 6100 sayılı Kanunun 369 ncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca duruşma isteğinin reddine karar verildikten ve temyiz dilekçesinin kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usuli eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Talep eden vekili talep dilekçesinde; müvekkili şirketin mali açıdan zor duruma düştüğünü, borca batık durumda olmadıklarını, sunulu proje kapsamında borçlarını ödeyeceğini ileri sürerek, konkordato projesinin tasdikini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım alacaklılar vekilleri talebin reddini istemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, konkordato projesinin İİK’nın 305. maddesindeki tasdik şartlarının gerçekleştiği gerekçesiyle, imtiyazsız (adi) alacaklar bakımından kabulü ile, konkordato tasdik kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl ödemesiz, faizsiz, %25 tenzilat ve 60 ay vadede ödeme yapılmasına, imtiyazlı(rehinli) alacaklar bakımından kabulü ile, anapara alacağına konkordatonun tasdik tarihine kadar TL referans faizi oranına +3 puan eklenmek üzere oluşacak oran üzerinden faiz işletilip borcun tespit edilmesine, konkordato projesinin tasdikinden itibaren ilk 12 ay boyunca işleyecek faizin bu süre içinde 3'er aylık dönemler halinde ödenmesine, yukarıda belirtilen şekilde oluşacak bakiye anapara ve faiz alacağının 12 aylık faiz ödemesini takip eden 48 ayda eşit taksitli olarak ödenmesine ve toplam vadenin konkordatonun tasdikinden itibaren 60 ay olarak uygulanmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde alacaklılar ... Ambalaj San.Tic.A.Ş., ... Bankası A.Ş., Türkiye ... Bankası ..., ... T.A.Ş., ... Ambalaj San ve Tic A.Ş., ... Ambalaj San.ve Tic.A.Ş., ... Bankası A.Ş., ... ... A.Ş.,... A.Ş., ... ... A.Ş., ... ... Bankası A.Ş.,...Bankası A.Ş., Alternatifbank A.Ş. vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1-Alacaklı...Bankası A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; 1 yıl ödemesiz, faizsiz %25 tenzilat ve 60 ay vadede ödeme yapılması yönündeki yerel mahkeme kararını kabul etmediklerini, müvekkili banka ile talep eden arasında akdedilen kredi sözleşmesi çerçevesinde kullanmış olduğu kredilerden kaynaklı hali hazırda 97.125.05 USD+7.093.29 TL tutarında alacağının bulunduğunu, müvekkili ile talep eden arasında akdedilen 11.05.2018 tarihli genel kredi sözleşmesi kapsamında kullanılan kredilerin USD cinsinden olduğunu, TBK'nın 99. maddesinde alacaklıya seçimlik hakkının tanındığını, hesap kat ihtarı ve konkordato davası devam ederken yapılan alacak bildirimlerin fiili ödeme günündeki kur üzerinden kullanan müvekkili bankanın alacağının bu şekilde ödenmesi kararlaştırılması gerekirken kısa kararda buna ilişkin hüküm kurulmamasının ileride ihtilafa sebebiyet vereceğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını, talep etmiştir.
2-Alacaklı Türkiye ... Bankası ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkili bankanın aralarında yer aldığı rehinsiz alacaklıların alacak tutarlarının anapara kaleminden %25 tenzilat yapılarak hesaplamaya gidildiğini, anapara alacağından tenzilatın alacağının faizsiz olarak ödenmesinin kabul edilmesinin mümkün olmadığını, projenin başarıya ulaşmasının mümkün gözükmediğini, yerel mahkemece projenin tasdik edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, müvekkili banka alacağının eksik şekilde kabul edildiğini, konkordato mühleti talebinde bulunan talep edenin somut ve gerçekçi bir borç tasfiye projesi ile konkordato talebinde bulunmasının gerektiğini, talep eden tarafından somut ve gerçekçi bir borç tasfiyesi projesinin sunulmadığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3- Alacaklı ... Amb. San. Ve Tic. A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, talep eden şirketin konkordato mühleti isteminin samimi olmadığı ve konkordato projesinin uygulanmayacağının açık olduğunu, talep eden şirketin konkordato talebinin yalnızca alacaklılarını oyalama kastı taşıdığını, borçlu şirketin konkordato projesinin başarıya ulaşamayacağı mali durumunun düzelemeyeceği ve borçlarını ödeyemeyeceğinin açık olduğunu, zira tasdik talep edilen projenin şirket kaynakları ile orantılı olmadığı gibi, alacaklılara zarar verme ihtimalinin yüksek ve başarı ihtimali olmayan bir proje olduğunu, sunulan projenin talep eden borçluya çok ciddi bir avantaj sağladığını, 5-6 yıllık bir sürenin, paranın alım gücündeki değişmeler de dikkate alındığında alacaklı müvekkili şirketi ciddi zarara uğratacağının aşikar olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
4-Alacaklı ... Amb. San. Ve Tic. A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, borçlu tarafından öne sürülen teklifin gerçek anlamda borç ödeme iradesi taşımadığını, aksine alacaklarının enflasyon ve kur artışı karşısında yok almasını hedeflediğini, borçlunun bu teklifi ile alacaklıları zarara uğratmak kendisi açısından ise haksız kazanç elde etme amacı taşıdığını, müvekkili şirketin alacağının yabancı para cinsinden olduğunu, mahkemenin müvekkilinin alacağının yabancı para cinsinden ödenmesi yönünde karar vermesi gerektiğini, verilen karar ile hem ana para indirimi yapıldığı gibi hem de faizsiz olmak üzere uzun bir vade belirlendiğini, bu karar ile bir anlamda adi alacaklıların alacaklarının enflasyon karşısında yok olmasına sebebiyet vereceğini belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
5- Alacaklı ... T.A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; alacaklarının eksik hesaplandığını, müvekkil bankanın alacağının rehinli olup,rehinli alacaklarla müzakere şartları ve yapılandırma hükümlerinin uygulanmadığını, projenin talep eden şirketin kaynakları ile orantılı olmadığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
6-Alacaklı ... Amb. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde; tasdik koşullarının oluşmadığını, projenin şirketin kaynakları ile orantılı olmadığını, verilen karar ile hem ana para indirimi yapıldığı gibi hem de faizsiz olmak üzere uzun bir vade belirlendiğini belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
7-Alacaklı ... Bankası A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; talep eden tarafından sunulan projenin hem ödemesiz dönem, hem tenzilat, hem de uzun vade içerdiğini, bir de projenin uygulanmasının tasdik kararının kesinleşmesine bağlandığını, projenin dürüstlük ilkesine aykırı olduğunu, tasdik edilen projenin talep edene çok ciddi bir avantaj sağladığını, yerel mahkemece tek taraflı bir kararın verildiğini, talep edene hem ödemesiz dönem hem de çok uzun bir vade ve ödeme takviminin belirlendiğini, tasdik kararına konu projenin şirket kaynakları ile orantılı olmadığı gibi başarı ihtimali olmayan bir proje olduğunu, tasdik edilen projede yer verilen alacak tutarlarının eksik ve hatalı olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
8-Alacaklı ...A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; talep eden tarafından sunulan projenin hem ödemesiz dönem, hem tenzilat, hem uzun vade içermekle birlikte bir de projenin uygulanmasının tasdik kararının kesinleşmesine bağlandığını, projenin dürüstlük ilkesine aykırı olduğunu, tasdik edilen projenin talep edene çok ciddi bir avantaj sağladığını, yerel mahkeme tarafından tek taraflı bir kararın verildiğini, tasdik edilen projenin şirket kaynakları ile orantılı olmayıp başarılı olma ihtimali olmayan bir proje olduğunu, talep edenin ödeme teklifinin kaynakları ile orantılı olmadığı ve yine talep edenin konkordato müessesesi kapsamında aranan alacaklılarına karşı dürüst olma yükümlüğüne de aykırı davrandığını, alacaklı görünen ...Şirketinin sahibinin talep eden şirketin eski ortağı olduğunu, gerçek bir ticari ilişkiye dayanmayan alacağın yaratıldığını, tasdik edilen projede yer verilen alacak tutarlarının eksik ve hatalı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
9- Alacaklı Yapı Ve ... A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, talep eden şirketin konkordato talebinde ve davasında haksız ve kötü niyetli olduğunu, konkordato ön projesinde belirtilen ödeme planının gerek piyasa koşulları gerekse yetersiz mali veriler sonucunda uygulanamayacağının açık olduğunu, tasdiki talep edilen projenin müvekkili banka tarafından kabul edilmesinin mümkün olmadığını, tasdik edilen projenin şirketin güncel durumu ve mali gücü ile orantılı olmayıp, başarılı olma ihtimali olmayan bir taslak olduğunu, tasdik edilen projede yer verilen alacak tutarlarının eksik ve hatalı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
10- Alacaklı ... A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, talep eden şirketin konkordato talebinde ve davasında haksız ve kötü niyetli olduğunu, tasdiki talep edilen projenin müvekkili banka tarafından kabul edilmesinin mümkün olmadığını, ilan edilen ödeme detayının hem ödemesiz dönem, hem tenzilat, hem uzun vade içermekle birlikte bir de projenin uygulanmasının tasdik kararının kesinleşmesine bağlandığını, projenin dürüstlük ilkesine aykırı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
11- Alacaklı ... Bankası A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde; yerel mahkemece eksik inceleme yapılarak karar verildiğini, mahkemeye başvuru sonrası talep eden şirket tarafından müvekkili bankaya herhangi bir ödeme ve görüşmenin yapılmadığı, firmanın ne şekilde kaynak yaratacağı yönünde herhangi bir açıklamaya yer verilmediği, alacaklar listesinde müvekkili bankanın alacak bakiyesinin düşük gösterildiğini, müvekkili banka alacaklarına faiz işletilmediğini, %25 oranında tenzilat talep edildiğini ve ödemesiz 1 yıl dönemle birlikte 60 ay vade ile müvekkili bankanın alacaklarını tahsil etmesinin uzun bir vadeye yayıldığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
12- Alacaklı ... T.A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; alacaklar listesinde müvekkili bankanın alacak bakiyesinin düşük gösterildiğini, bu hususların hiçbirinin değerlendirilmeden karar verilmesinin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, müvekkili banka alacaklarına faiz işletilmediğini, %25 oranında tenzilat talep edildiğini ve ödemesiz dönemle birlikte 60 ay vade ile müvekkili bankanın alacaklarını tahsil etmesinin uzun bir vadeye yayıldığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
13- Alacaklı ... ... A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin alacağının eksik hesaplandığından konkordato tasdik nisabının hatalı hesaplandığını, müvekkilinin alacağının oylamaya etki edecek miktarda olduğunu, konkordatonun tasdikine ilişkin karar verilmeden önce gerekli araştırma yapılmadığını, konkordato projesinin inandırıcılıktan uzak olduğunu, gerçekleştirilme kabiliyetinin bulunmadığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, hem adi alacaklar, hem de rehinli alacaklar yönünden İİK’nın 302. ve İİK’nın 308/h maddelerinde belirtilen konkordatonun tasdiki şartlarının mevcut olduğu, İİK’nın 308/b maddesi uyarınca çekişmeli alacakların ayrıca dava konusu edilmesine imkan sağlanmış olup bunların istinaf sebebi yapılmasının ve tutarlarının Bölge Adliye Mahkemesince belirlenmesine yasal olanak bulunmadığı, mahkemece delillerin takdirinde ve yasa kurallarının olaya uygulanmasında bir isabetsizlik görülmediği, kararda kamu düzenine aykırı herhangi bir husus bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde alacaklılar ... Ambalaj San.Tic.A.Ş., ... Bankası A.Ş., Türkiye ... Bankası ..., ... T.A.Ş., ... Ambalaj San ve Tic A.Ş., ... Ambalaj San.ve Tic.A.Ş., ... ... A.Ş., ... A.Ş., ... ... Bankası A.Ş. vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Temyiz Gerekçeleri
Alacaklılar ... Ambalaj San.Tic.A.Ş., ... Bankası A.Ş., Türkiye ... Bankası ..., ... T.A.Ş., ... Ambalaj San ve Tic A.Ş., ... Ambalaj San.ve Tic.A.Ş., ... ... A.Ş., ... A.Ş., ... ... Bankası A.Ş. vekilleri istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürerek bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1-Uyuşmazlık
Talep eden şirketin konkordato projesinin tasdiki istemine ilişkindir.
2- İlgili Hukuk
2004 sayılı İcra Ve İflas Kanunu'nun 285 ve devamı maddeleri
3-Değerlendirme
1. Konkordato, borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için başvurabileceği kendine özgü bir cebri icra kurumudur. Konkordatoda amaç, elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali durumu bozulmuş olan ve borçlarını ödeyip faaliyetlerini devam ettirmek isteyen dürüst borçluyu koruyarak mali durumunun iyileşmesini sağlamak ve alacaklıların, borçlunun muhtemel bir iflasına nazaran, daha fazla ölçüde alacaklarına kavuşma olanağı yaratmaktır. Konkordato ile alacaklılar, alacaklarının bir kısmından vazgeçerler ve/veya borçluya, ödeme konusunda belirli bir vade tanırlar. Borçlunun borcun belli bir yüzdesini ödemeyi taahhüt ettiği ve alacaklıların da kalan alacaklarından vazgeçtiği durumda tenzilat konkordatosu söz konusu olur. İçinde bulunduğu mali koşullara göre borçluya borçlarını belirli bir oran ve/veya vadeyle ödeme imkanı verilmesi hem borçlu bakımından ve hem de alacaklılar bakımından olumlu sonuçlar doğurur. Aksi halde bu durumdaki borçlunun iflas etmesi, faaliyetlerinin tümüyle sona ermesine ve alacaklıların alacaklarını büyük oranda tahsil edememelerine neden olacaktır. Konkordato vade verilmesi, tenzilat yapılması ve bu ikisinin birlikte istendiği karma konkordato şeklinde olabilir. İİK’nın 305/1-b maddesi uyarınca borçlunun teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile uyumlu olması gereklidir.
Somut olayda, talep eden şirketin 31.11.2022 tarihli rayiç değerlerine göre aktifinin 95.321.764,53 TL olduğu, pasifinin 95.854.892,60 TL olduğu, talep eden şirketin rayiçlere göre 533.128,13 TL borca batık olduğu görülmüştür. Öte yandan tasdik edilen konkordato projesinde talep eden şirketin proje kapsamında yapacakları ödemelerin tasdik kararından kesinleşmesinden itibaren %25 tenzilatlı şekilde 1 yıl ödemesiz dönem sonrasında başlayacağı ve vadenin 60 ay olduğu görülmüştür.
Talep edenin konkordato tedbirlerinden yararlandığı tarihler de nazara alındığında ödemelerin başlaması için bu denli uzun bir sürenin beklenmesi, talep eden şirketin aktif ve pasif değerleri ile hem tenzilat hem de uzun vadenin uyuşmaması alacaklılar ile borçlu arasındaki menfaat dengesini borçlu lehine bozar mahiyettedir.
Bütün bu açıklamalar ışığında, mahkemece borçlunun kaynakları ile orantılı olmayan, ödeme süresinin uzunluğu nedeniyle alacaklıların aleyhine olacak şekilde menfaat dengesini bozan konkordato projesinin reddine, yeniden yapılacak değerlendirme sonrasında rayiçlere göre borca batık olması halinde talep eden şirketin iflasına karar verilmesi gerekirken, projenin tasdikine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2.Bozma nedenine göre, alacaklılar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. (1) no’lu bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILARAK, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
2. (2) no’lu bentte açıklanan nedenlerle bir kısım alacaklılar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
21.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi