"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2175 E., 2022/1743 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Edirne 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/88 E., 2022/143 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı şirket ile davalı arasında 13/04/2015 tarihli sözleşme akdedildiğini, davalının bu sözleşmeye riayet etmediğini, sözleşmede taahhüt ettiği işleri yerine getirmediğini, asansörlerin tamamının devreye alınıp çalıştırılması için 31/05/2015 tarihinde eksiksiz ve noksansız olarak tamamlanmış olmasının kararlaştırıldığını ancak taahhütlerini yerine getirmediği için davalıya Edirne 2. Noterliğinin 12/06/2015 tarih ve ... yevmiye nolu ihtarnamesi ile durumu ihbar ve ihtar edildiğini, ancak gereğinin yerine getirilmediği gibi kötüniyetli olarak karşı ihtarname keşide edildiğini, müvekkiline zaman kaybettirildiğinin açık olduğunu, asansör yapımı için 50.000,00 TL daha yüksek bedelle sözleşme yapmak zorunda kaldığını, ayrıca ... ücreti ödemek durumunda kaldığını 10.000,00 TL daha zararının oluştuğunu, yeni yapılan sözleşmeye göre 3 ay zaman kaybettiğini, bu nedenle sözleşmenin ihlal edilmiş olmasından mütevellit, doğmuş maliyet farkları ve muaccel hale gelmiş cezai şartlar uyarınca, bilirkişi raporu doğrultusunda ileride arttırılmak üzere 1.000,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasında asansör yapım işine dair sözleşme olduğunu, müvekkilinin edimini yerine getirebilmesi için öncelikle asansör yerinin kendisine tutanakla teslim edilmesi gerektiğini, asansör montajının yapılabilmesi için makine mühendisleri odasından onay alınabilmesi için Asansör A3 Yönetmeliğine uyulması gerektiğini, 12/06/2015 tarihili noter tespitinde ve Edirne 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 27 D.İş sayılı tespitinde, 10/09/2015 tarihinde taraflarınca çekilen fotoğraflarda yerin asansör imalatı için hazır olmadığının görüldüğünü, 23/04/2015 tarihinde asansörlerin projelerinin çizildiğini ve davacıya elden teslim edildiğini, davacının sürekli olarak tadilat değişikliklerinden kaynaklanan tutumları sonucunda inşaatın uzadığını ve yerin davalıya teslim edilemediğini, halen de asansör montajına uygun olmadığını, müvekkilinin yaptırdığı tespite dayanarak 13/04/2015 tarihli sözleşmeyi kalan sürede işi tamamlaması imkanı olmadığı için 15/06/2015 tarihine feshettiğini, inşaatın 10/09/2015 tarihi itibari ile de asansör montajına uygun olmadığını, asansörün kuyuya sığmadığını, davacının eksiklikleri tamamlamadığı gibi davalının montaj sırasında çalıştıracağı işçilerin iş güvenlikleri açısından da uygun olmadığını, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi'nin 18/02/2020 tarih, 2018/537 Esas, 2020/258 Karar sayılı ilamında, davalı yüklenicinin işin uzmanı olup, basiretli bir tacir gibi davranarak davacıya ihtar gönderip sözleşmede belirtilen edimleri yerine getirmesini ihtar etmesi gerekirken, sözleşme tarihinden davacının ihtarname gönderdiği tarihe kadar bu konuda davacıya her hangi bir ihtarda bulunmayıp aksine, davacının işin 15 gün içinde tamamlanması hususundaki ihtarı üzerine mahallinde noter aracılığı ile tespit yaptırarak ve ihtar göndererek, çekilen fotoğraflarda davacının yapması gereken betonarme işlerin henüz yapılmadığı gerekçesiyle sözleşmeyi feshettiğini bildirmiş olup yüklenici bu tarihe kadar iş sahibini uyarmayarak beklemiş olduğundan sözleşmeyi feshetmekte haksız olduğunun belirlendiği, dosyada yaptırılan bilirkişi incelemesi ile davacının zararının 111.058,60 TL olarak hesaplandığı, bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun ve denetlemeye elverişli bulunduğu, davacı tarafça 20/12/2021 tarihinde davasının ıslah edildiği, her ne kadar davalı tarafça ıslaha karşı zaman aşımı itirazında bulunulmuş ise de davacının eldeki davayı belirsiz alacak davası olarak açtığı, bu bağlamda belirli hale geldikten sonra arttırılan kısma ilişkin zaman aşımı hükümlerinin işlemeyeceği dikkate alınarak, davacının davasının kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı müvekkili aleyhine Edirne Sulh Hukuk Mahkemesi'nde yaptırılan delil tespitinde işyerinin panoramik asansör montajına hazır olduğuna dair bilirkişi raporu alındığını, müvekkili tarafından tespite gelen bilirkişilerin panoramik asansörler ve asansör yönetmeliği konusunda uzman bilirkişiler olmadığından tespite itiraz edildiğini, tespitin ehil bilirkişilerce yapılmadığını, müvekkilinin Edirne'de bu konuda uzman bilirkişi vasıtası ile noterlikçe tespit yaptırdığını ve asansör yapılacak kısmın alt ve üst, ön kısmın korumaya alınması gereken kısımların korunmadığının tespit edildiğini, mahkemece tüm itirazlarına rağmen davacı tarafın dosyaya faturalar ibraz etmesine izin verildiğini, davacının muvafakatları olmamasına rağmen usul hukukuna aykırı olarak iddiasını genişlettiğini, faturaların sözleşme tarihinden 8-9 ay sonraki tarihli olup kabul edilemeyeceğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; denetime elverişli bilirkişi kurul raporları hükme esas alınarak, yanlar arasında imzalanan sözleşmenin anahtar teslim götürü bedelli olduğu, bu nedenle sözleşme kapsamında yapılması gereken tüm işlerin davalı yüklenici yanca yapılması gerektiği, sözleşmenin feshinde davalı yüklenicinin kusurlu olduğu, bu nedenle davalı yüklenicinin yapması gereken işlerin dava dışı 3.şahıslara yaptırılmasından kaynaklı zarardan davalı yüklenicinin sorumlu olduğu, bu itibarla davacı iş sahibinin bilirkişi kurul raporunda belirlenen KDV dahil 111.058,60 TL zarar bedelini talep etmekle haklı olduğunun kabul edilmesi dosya kapsamı ile usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının tacir olmasına rağmen sözleşmedeki edimlerini yerine getirmediğini, Sulh Hukuk Mahkemesi nezdinde yaptırdığı tespitlerdeki bilirkişilerin panoramik asansör alanında uzman bilirkişiler olmadığını, müvekkilinin uzman bilirkişi vasıtası ile noter aracılığıyla yaptırdığı tespitte davacı tarafından montaj için yapılması gerekenlerin yapılmadığının tespit edildiğini ve buna göre sözleşmenin fesih edildiğini, davacıdan avans ve bedel de alınmadığını, İlk Derece Mahkemesinin ilk kararında belirtildiği gibi asansörün montajı için korunmaya alınması gerekli önlemlerin alınmadığını bilirkişilerin panoramik asansör ve son asansör yönetmeliği hakkında uzman olmadıklarını, davacının istinaf kararından çok sonra sunduğu faturalara ilişkin itirazlarına rağmen bilirkişilerin eksik inceleme sonucuna göre karar verdiğini, davacının davayı genişletme yasağı gereği yeni delil ileri sürülemeyeceğine dair itirazlarınıın dikkate alınmadığını, davacı tarafından yeni delilller sunulduğunu ve bu delillerle dosya bilirkişiye gönderilerek bilirkişi raporu alındığını ve yasaya aykırı rapora göre karar verildiğini, belirtilen nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki eser sözleşmesinden kaynaklandığı beyan edilen tazminatın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri,
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Eser sözleşmelerinde eserin yapılacağı yerin hukuki ve fiili ayıplardan ari olarak iş sahibi tarafından yükleniciye teslim edilmesi gerekir. Taraflar arasındaki sözleşmede işin başlama tarihi 14.04.2015, bitiş tarihi 15.07.2015 olarak kararlaştırılmış ve 93 gün sonunda anahtar teslimi işin teslim edileceği kararlaştırılmış, sürenin bitimine yaklaşık 1 ay kala 12.06.2015 tarihinde iş sahibi yükleniciye ihtarname çekerek işi 15 gün içinde tamamlamasını talep etmiş, yüklenici de aynı gün yani sözleşmenin bitimine yaklaşık 1 ay kala noter marifetiyle inşaat mühendisi eşliğinde yaptığı tespitte "panaromik asansörün yapılacağı mahalde asansör kovasının bulunduğu bölümde betonarmesinin henüz bugün bitirildiği ve kalıplarının sökülmediğinden panoromik asansörün yapım işinin başlanamayacağından işyeri tesliminin yapılmasının uygun olmadığı ve işyeri tesliminin yapılmadığının görüldüğü, ayrıca yangın asansörünün kovasının da betonarmedeki bazı kırım işlerinin yeni tamamlandığı, asansör kovasındaki sıvaların da yapılmadığı" mahallinde yapılan inceleme ile tespit edilmiş ve bu durum üzere yükleniciye süresinde fiili ayıptan ari yer teslimi yapılmadığı için sözleşmeyi 15.06.2015 tarihli noter ihtarı ile feshetmiştir. Bu durumda iş sahibi sözleşmeyi süresinde işin yapılabileceği şekilde teslim etmediğinden ve kalan 1 ay içinde de işin başlama ve tamamlanması yükleniciden beklenemeyeceğinden sözleşmenin davalı yüklenici tarafından feshedilmesi haklıdır. Dolayısıyla davacının davasının reddi gerekirken, kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcın istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
10.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.