"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1805 E., 2022/1743 K.
Taraflar arasında kooperatif genel kurul kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kooperatifin 29.06.2019 tarihinde yapılacak genel kurulu için davacılara gündem ve genel kurul tarihinin tebliğ edildiğini, davacılar tarafından genel kurul tarihinden 15 gün önce kooperatifin bilançosu ile ortakların durumlarının bildirilmesinin ve gündemin 4 ncü maddesinde verilecek yetkinin açıklanmasının kooperatife ihtar gönderildiğini, Kooperatifler Kanununun 24 ncü maddesine aykırı olarak kooperatif bilançosu ile ortakların durumlarının taraflarına bildirilmediğini, ortakların bilgi edinme hakkının ihlal edildiğini, davacıların genel kurul toplantısına katılarak toplantıda alınan 2, 3, 4 ve 6 ncı maddelerde alınan kararlara ret oyu verdiklerini, muhalefetlerini tutanağa geçirdiklerini ileri sürerek 29.06.2019 tarihinde yapılan genel kurul toplantısının tümden iptaline, aksi takdirde 2, 3, 4 ve 6 no.lu gündem maddelerinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacıların kooperatifin her yıl yapılan olağan genel kurullarına iptal davası açtıklarını, bu durumun TMK'nın 2 nci maddesinde yer alan dürüstlük kuralına aykırı olduğunu, davacıların kooperatif merkezinde belgeleri inceleme imkanına sahip olduğunu, söz konusu belgelerin kooperatif merkezinde genel kuruldan 15 gün öncesinde incelemeye hazır tutulduğunu, bu belgelerin suretlerinin istenmesi durumunda masrafının talep eden tarafından karşılanması gerektiğini, 4 no.lu gündem maddesinin oy birliğiyle kararlaştırıldığını, dava açma şartının oluşmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 29.06.2019 tarihli genel kurul toplantısında 4 ve 5 no.lu gündem maddeleriyle alınan kararların davacıların olumlu oyuyla oy birliğiyle alındığı, bu kararlara karşı davacıların iptal davası açma hakları bulunmadığı, davacının genel kurul kararlarının iptali nedeni olarak ileri sürdüğü bilgi edinme hakkının kullandırılmadığı yönündeki iddia ile ilgili olarak Kooperatifler Kanununın 24 ncü maddesinde yazılı belgelerin kooperatif merkezinde incelemeye hazır tutulduğu, kooperatifin gönderi masrafını kooperatif kasasından karşılayarak belge örneklerini her bir ortağa gönderme yükümlülüğünün bulunmadığı, davacıların gönderi masraflarını karşıladıklarının ortaya konulmadığı, dolayısıyla bilgi edinme hakkı kullandırılmadığı iddiasının da yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkiller her ne kadar belgeleri yerinde incelemek isteseler de kooperatif merkezinin sürekli olarak kapalı olduğunu, ancak kooperatif yöneticilerince bu hususun hiçbir zaman sağlanmadığını, mahkemece hiçbir delil toplanmadan varsayıma dayalı olarak hüküm kurulmasının Anayasaca korunan hak arama özgürlüğünün ihlali niteliği taşıdığını, kooperatif merkezinin devamlı kapalı olması nedeniyle müvekkillerinin ilgili belgelerin bir örneğinin kendilerine sunulmasını talep ettiklerini, ortak cetvelinde kayıtlı ortakların bazılarının kooperatife hangi koşullarda alındığı ve eşitlik-denklik şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği hususunun bilinmediğini, bu hususu müvekkillerin genel kurul toplantısında ifade ettiklerini ve muhalefet şerhi koyduklarını, zira tüm bu ortakların gerçek ortak olup olmadığı, kooperatife kimin ne kadar borcu olduğu, edimlerini yerine getirmeyen ortaklar yönünden herhangi bir işlem yapılıp yapılmadığı hususlarının tespit edilmediğini, tüm bu hususlara aykırı davranılması halinde genel kurulun toplanamayacağı toplanılsa da hangi ortağın oy hakkının olup olmadığı belli olmadığı için alınan kararların kanuna uygun karar sayılarıyla alınmadığı sonucuna ulaşıldığını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; iptali istenen genel kurul toplantısında 4 no.lu gündem maddesiyle alınan kararların davacıların olumlu oyuyla oybirliğiyle alındığı, muhalefet şerhlerinin bulunmadığı, bu karara karşı davacıların iptal davası açma haklarının bulunmadığı, diğer gündem maddelerine ilişkin olarak davacıların bilgi alma hakkının engellendiğine dair somut itiraz ve delil bulunmadığı, Kooperatifler Kanununun 24 ncü maddesinde belirtilen belgeler maddede belirtilen usuller çerçevesinde temin edebileceği ve incelenebileceği gibi davacılar tarafından iptal nedeni olarak belirtilen hususların da genel kurul kararlarının iptalini gerektirir nitelikte olmadığı gerekçesiyle davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili, temyiz dilekçelerinde istinaf dilekçelerinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatif genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 24 ve 53 ncü maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin ilgilisine yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.