"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic. Mah. Sıf.)
SAYISI : 2020/241 E., 2021/262 K.
ASIL VE BİRLEŞEN
DAVA TARİHİ : 30.05.2014
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul-Kısmen Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl ve birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirketler arasında hizmet alım sözleşmesi bulunduğunu, sözleşme kapsamında davalı tarafından çalıştırılan dava dışı işçilerinin müvekkili aleyhine açtığı kıdem, ihbar, fazla çalışma, yıllık izin, bayram çalışma alacakları ile ilgili davanın işçi lehine sonuçlandığını ve bu kapsamda müvekkili tarafından dava dışı işçiye icra takibi sonucunda ödeme yapıldığını, yapılan bu ödemeden sözleşme hükümlerine göre davalıların sorumlu olduğunu, müvekkili tarafından ödenen bedelin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl davada davalı ... Tic. ... Tekeli Tem. Tah. Yemek ve ... Hiz. vekili, sorumluluğun feshi gerçekleştiren son işveren olan diğer davalı ile işçilerin işe alınmasında yetkili olan davacı da olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2.Diğer davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.06.2016 tarihli ve 2014/752 Esas, 2016/299 Karar sayılı kararıyla; davacı idarenin yemek pişirme ve ... işini davalılara ihale ettiği, davalı firmalarda çalışan dava dışı işçilere yargı kararı sonucunda icra marifetiyle 53.344,10 TL ödeme yaptığı, davacının 26.672,05 TL’den, davalı ... Ticaretin 9.253,59 TL’den, diğer davalı ... Tem. Şirketinin de 17.418,46 TL’den sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı ... Ticaret vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin (kapatılan 23.Hukuk Dairesi) 30.01.2020 tarihli ve 2016/9270 Esas, 2020/540 Karar sayılı ilamıyla; davacı vekili temyiz istemi açısından; dosyanın Kırşehir 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/621 Esas, 2015/128 Karar sayılı ilamıyla birleştirilmesine karar verilmesine rağmen gerekçeli karar başlığında birleşen dosyaya ilişkin taraf bilgilerine yer verilmediği gibi bu dosya ile ilgili olumlu ya da olumsuz hüküm kurulmamasının doğru olmadığı, davacının yaptığı ve ödenmesini istediği yargılama giderlerinin iş mahkemesi ve ilgili dosyalardan kontrolü sağlanarak bir karar verilmesi gerekirken bilirkişi raporunda bu tutarları açıklamaya yarar evrak olmadığından bahisle hesaplamaya dahil edilmediği ve yine aynı raporda ... icra dosyasına ödenen tutar olarak 17.164,41 TL belirtilmiş olmasına rağmen davacının ödediği toplam miktar hesaplanırken dikkate alınmadığı, ayrıca yanılgılı gerekçe ile davalıların ödenen bedelin yarısından sorumlu tutulmasının doğru olmadığı, davalı ... Ticaret ... temyizi açısından ise davalı ... Ticaret vekilinin yargılama giderleri dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde olmadığı, davacı vekilinin yargılama masrafına ilişkin temyiz talebi kabul edilmiş olduğundan bu davalı vekilinin yargılama masrafına ilişkin temyiz sebeplerinin şimdilik incelenmesine gerek görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile TBK ve içtihat hükümleri gereğince, dava dışı işçilerin asıl işveren işyerinde çalışması ile davacı konumundaki asıl işverence ödenen toplam işçilik alacakları bakımından, hizmet temin eden davalı yüklenicilerin hizmet dönemleri bakımından sorumluluklarının varlığı ile rücuen tahsilinin talep edilebileceği, davalı ... Ticaret (... Tekeli) ile davalı ... Temizlik Ltd. Şti. ile akdedilmiş sözleşmelerin incelenmesinde, iş akdinin feshi halinde doğacak işçilik alacaklarından davalı alt yüklenicinin sorumlu olacağına dair açık hüküm bulunmadığından iş bu davalı alt yüklenicinin hizmet dönemi bakımından belirlenmiş sorumluluk miktarından davacı kurumun genel hükümler uyarınca yarı/yarıya sorumlu olacağı, ana dosyanın davalısı ... Temizlik Gıda Tar. Ürün İnş. San. Tic. Limited Şirketi ile davacı arasında akdedilmiş bir sözleşme bulunmadığı gerekçesiyle asıl dosyada davanın adı geçen davalı yönünden husumet yokluğundan reddine, diğer davalılar yönünden asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl ve birleşen davada davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asıl ve birleşen davada davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararda yarı yarıya sorumluluk kabul edildiğini, rapora itirazlarının karşılanmadığını, davalı ... Temizlik Gıda Tar. Ürün İnş. San. Tic. Ltd. Şti. yönünden verilen red kararını kabul etmediklerini, yapılan ödemenin tamamından davalıların sorumlu olduğunu, sözleşmenin 23. maddesinde buna ilişkin hüküm bulunduğunu, davalılar tacir olduğundan ticari faize hükmedilmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasına istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, rücuen tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun geçici 3 ncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427 nci ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dairemiz ilamıyla, davanın rücuen tazminat istemine ilişkin olup, işçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve fer'ilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğundan davalıların ödenen bedelin yarısından sorumlu tutulmasının doğru olmadığı gerekçesiyle mahkeme kararı bozulmuştur.
Bu durumda mahkemece, davalıların dava dışı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olmak üzere ödenen bedelin tamamından sorumlu olduğuna karar verilmesi gerekirken, bozma ilamına uyulmasına karar verilmesine rağmen taraflar arasındaki sözleşmelerde iş akdinin feshi halinde doğacak işçilik alacaklarından davalı alt yüklenicinin sorumlu olacağına dair açık hüküm bulunmadığı gerekçesiyle davalıların ödenen bedelin yarısından sorumlu tutulmasına karar verilmesi doğru olmamıştır.
3. Öte yandan, davalılar tacir olup uyuşmazlık konusu da hizmet alım işidir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 19/2. ve 3. maddesine göre; taraflardan yalnız biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmeler, Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, diğeri için de ticari iş sayılır. Taraflar arasındaki işin ticari iş mahiyetinde olduğu ve davacı tarafından ticari faiz talep edildiği dikkate alınarak mahkemece hükmedilen alacağa ticari (avans) faizi uygulanmasına karar verilmesi gerekirken yasal faiz uygulanmasına karar verilmesi doğru görülmemiştir.
4. Mahkemece, gerekçeli karar başlığında birleşen dosyaya ilişkin bilgilere yer verilmemesi de doğru olmamış, kararın bu nedenlerle de bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının asıl ve birleşen davalarda davacı yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
04.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.