"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Direnme
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki konkordato davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın ..., ..., ..., ... Hazır Beton Sanayi Nakliyat ve Ticaret Anonim Şirketi, ...., T.C. Garanti Bankası A.Ş. ve ... vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun direnilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ..., ..., ..., ... Hazır Beton Sanayi Nakliyat ve Ticaret Anonim Şirketi, ...., T.C. Garanti Bankası A.Ş. ve ... vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacı şirketlerin ekonomik durgunluktan etkilendiğini ileri sürerek, İİK'nın 285 vd. maddeleri gereği konkordato geçici mühleti verilmesi ile akabinde konkordato projelerinin tasdikini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Birkısım alacaklılar vekilleri ibraz ettikleri dilekçeler ile yargılamaya müdahil olmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İİK'nın 305. maddesinde düzenlenen konkordatonun tasdiki şartlarının gerçekleştiği gerekçesiyle, talebin kabulü ile davacı şirketlerin konkordato projelerinin tasdikine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birkısım alacaklılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Alacaklı T. İş Bankası A.Ş. vekili; projenin tasdik kararının alacaklarının tahsilini geciktireceğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. vekili; alacak tutarlarının yanlış hesaplandığını, kabul için gerekli çoğunluğun sağlanmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı Akbank T.A.Ş. vekili; alacağının eksik hesaplandığını ve projenin uygulanmasının mümkün olmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı Garanti Faktöring A.Ş. vekili; temlik aldıkları çekler nedeniyle davacı ... İnşaattan alacaklı oldukları halde sürece dahil edilmemelerinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı T. Garanti Bankası A.Ş. vekili; nakte çevrilen teminat mektuplarının mühlet için borç sayılması gerektiğini, projenin alacaklıları zarara uğrattığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... Yapı A.Ş. vekili; tasdik kararının hatalı olduğunu, müvekkilinin alacağının bir kısmının mühlet için alacak olup teminata bağlanması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... Yemekçilik Ltd. Şti. vekili; kararın alacaklarının tahsilini geciktirerek mağduriyet doğuracağını, projenin uygulanabilir olmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... Edüstri Ürn. Tic. A.Ş. vekili; kararın alacaklarının tahsilini geciktirerek mağduriyet doğuracağını, projenin uygulanabilir olmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... Klima Ltd. Şti. vekili; kararın alacaklarının tahsilini geciktirerek mağduriyet doğuracağını, projenin uygulanabilir olmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... Hazır Beton A.Ş. vekili; alacaklarının çekişmeli olmadığını, mühlet içinde komiser onayı ile ticari ilişki kurulduğunu ve bu alacağın teminatlandırılması gerektiğini, davacının kötüniyetli olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... vekili; alacaklarının çekişmeli olmadığını, mühlet içinde doğduğunu ve teminatlandırılması gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.03.2021 tarihli, 2021/312 Esas, 2021/512 Karar sayılı kararı ile, bir kısım istinaf başvurularının çekişmeli hale gelmiş alacakların istinaf sebebi yapılmasına ve bu tutarların bölge adliye mahkemesince belirlenmesine yasal olanak bulunmadığı ve bağlayıcı hâle gelen konkordatonun, konkordato talebinden önce veya komiserin izni olmaksızın mühlet içinde doğan bütün alacaklar için mecburi olduğu gerekçesiyle esastan reddine, bir kısmının da HMK'nın 308/a maddesi uyarınca istinaf dilekçelerinin reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A.Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birkısım alacaklılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesi kararı, Dairemizin 07.02.2022 tarih, 2021/3495 Esas, 2022/593 Karar sayılı ilamı ile alacaklılar T. İş Bankası A.Ş. ve Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. vekillerinin istinaf itirazlarının esasının incelenmesi gerektiği belirtilerek, istinaf mahkemesi kararı bozulmuştur.
B.Bölge Adliye Mahkemesi Direnme Kararı ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca Direnme Üzerine Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, istinaf yasa yoluna başvuran T. İş Bankası A.Ş. ve Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. vekillerinin Yasanın (İİK m.304/I) ifade ettiği biçimde tasdik duruşması öncesi itirazları bulunmadığınan İcra ve İflas Kanunu'nun 308/a maddesi uyarınca istinaf hakları olmadığı gerekçesiyle, önceki kararda direnilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince verilen direnme kararı üzerine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 24.11.2022 tarihli, 2022/6-1040 Esas, 2022/1578 Karar sayılı kararı ile, direnme uygun bulunup, alacaklılar ... Hazır Beton San. Nak. Tic. A.Ş., ... A.Ş., ..., ... A.Ş., ... Yemekçilik Tem. Orm. Ürün Gıda Konf. Matbaacılık Tic. San. Ltd. Şti. ve ... vekillerinin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Dairemize gönderilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde alacaklılar ... Hazır Beton San. Nak. Tic. A.Ş., ... A.Ş., ..., ... A.Ş., ... Yemekçilik Tem. Orm. Ürün Gıda Konf. Matbaacılık Tic. San. Ltd. Şti. ve ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Alacaklı ... Hazır Beton San. Nak. Tic. A.Ş. vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... A.Ş. vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... A.Ş. vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
Alacaklı ... Yemekçilik Ltd. Şti. vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
İlk derece mahkemesi kararını istinaf etmemiş olan alacaklı ... vekili, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, talep eden iki şirket bakımından konkordato geçiçi mühleti verilmesi ve akabinde projelerinin tasdiki istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı HMK'nın 361 inci maddesi, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 285 vd., 305 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 361 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İlk Derece Mahkemesi kararını istinaf etmeyen tarafın Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararını temyiz etme hakkı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, ilk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurmadığı anlaşılan alacaklı ... vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-İİK'nın 305. maddesinde aranan konkordatonun tasdiki şartları kamu düzenine ilişkin olup, mahkeme bunların varlığını re'sen araştırır. Gerekli koşulların bulunmadığını tespit ederse, talebin reddine karar verir. Bu kararın gerekçesinde, şartlardan hangisinin ya da hangilerinin mevcut olmadığını dayanaklarıyla açıklaması gerekir. Konkordatonun feshi sebeplerinden birinin tasdik aşamasında tespit edilmesi durumunda da tasdik talebi reddedilir.
Yargılama aşamasında dosyaya yansıyan somut veriler dava teorisinde kabul edilenin aksine karara dayanak yapılabilir.
Somut olayda, konkordato projesinin tasdikine karar verilen davacı ... İnş. Tic. Ltd. Şti.'nin projesinde yer alan 5 ana unsurdan;
a)Devam eden taahhüt işlerinden beklenen gelirler hedefinin, kayyım raporlarında da ifade edildiği üzere, her dönem için toplam hak ediş tutarları yapılan harcamaların altında kaldığından gerçekleştirilemediği,
b)Grup şirketlerden hedeflenen 2.350.000,00 TL değerli fon akışının sağlanamadığı,
c)Makine parkı ve gayrimenkul satışı ile hedeflenen 9.000.000,00 TL'lik gelir hedefine, satışların gerçekleştirilmemesi nedeniyle ulaşılamadığı,
d)Derdest dava dosyalarındaki alacak tutarlarına, yargılamaların devam etmesi nedeniyle ulaşılamadığı, kaldı ki hedeflenen tutarlarda alacağın hüküm altına alınacağına dair kesinlik de bulunmadığı,
e)Banka borçlarından yapılacak olası iskonto hedefine dair ise, 49.515.430,91 TL'lik projeye tabi alacak toplamının esasına etki edecek tutarlara ilişkin protokoller imzalandığına dair belge sunulmadığı anlaşılmıştır.
Tüm bu tespitler dikkate alındığında, talep eden ... İnş. Tic. Ltd. Şti.'nin konkordato projesinin İİK'nın 305. maddesi şartları kapsamında uygulanabilir olmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alınarak yapılacak inceleme neticesinde son durum itibariyle gelinen aşama da dikkate alınarak bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1-Alacaklı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2-Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3-İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
- MUHALEFET ŞERHİ -
Davacılar ... İnş. Enerji Taah. San ve Tic. Ltd. Şti. ile ... Elek Müh. İnş. Taah. San. Tic. A.Ş. vekilleri dava dilekçesinde son dönemde inşaat sektöründe yaşanan ekonomik daralma, bir kısım olumsuz piyasa koşulları ve kamu bütçesinden yapılan hakediş ödemelerinin aksaması sonucu her iki müvekkili şirketin de ekonomik sıkıntıya düştüğünü, gelir gider dengelerinin bozulduğunu ve borçlarını ödemede zorluklar yaşadığını, müvekkili şirketlerin her ikisinin de borca batık olmadıklarını ancak açıklanan sebeplerden dolayı konkordato talep etme zarureti doğduğunu, 24 ay zarfında tüm borçlarını ödeyecek hale geleceklerini belirterek borçlarını faizsiz olarak 6 ay ödemesiz 42 ay içinde eşit taksitlerde ödeyeceklerini ileri sürerek konkordatonun tasdikine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece tasdik talebinin kabulüne karar verilmiş bu karara karşı bir kısım alacaklıların istinaf talebinde bulunması üzerine bir kısım alacaklılar yönünden İstinaf talebinin esastan reddine, bir kısım alacaklılar yönünden ise istinaf taleplerinin HMK 308/a maddesi gereğince usulden reddine karar verilmiş, Dairemizce istinaf dilekçelerinin reddine dair verilen bozma kararına BAM tarafından direnme kararı verilmesinden sonra Yargıtay HGK tarafından direnme kararı onanmış, dosya Dairemize gönderilmiştir.
Dairemizin yerleşik içtihatlarına göre İİK'nın 305. maddesinde aranan konkordatonun tasdiki şartları kamu düzenine ilişkin olup, mahkeme bunların varlığını re'sen araştırır. Gerekli koşulların bulunmadığını tespit ederse, talebin reddine karar verir. Kamu düzeni niteliği itibariyle yargılama aşamalarında talepte bulunan şirketin projesinin uygulanabilir olmadığına ilişkin verilerin ortaya çıkması halinde bu verilere göre karar verilmesi gerekir.
Somut olayda mahkemece görevlendirilen komiser tarafından sunulan nihai raporda talepte bulunan şirketlerin devam eden taahhüt işlerinden beklenen gelirler hedefinin, kayyım raporlarında da ifade edildiği üzere, her dönem için toplam hak ediş tutarları yapılan harcamaların altında kaldığından gerçekleştirilemediği,hedeflenen 2.350.000,00 TL değerli fon akışının sağlanamadığı, makine parkı ve gayrimenkul satışı ile hedeflenen 9.000.000,00 TL'lik gelir hedefine, satışların gerçekleştirilmemesi nedeniyle, ulaşılamadığı, derdest dava dosyalarındaki alacak tutarlarına, yargılamaların devam etmesi nedeniyle ulaşılamadığı, banka borçlarından yapılacak olası iskonto hedefine dair ise, 49.515.430,91 TL'lik projeye tabi alacak toplamının esasına etki edecek tutarlara ilişkin protokoller imzalandığına dair belge sunulmadığı anlaşılmıştır.
Raporda belirtilen bu veriler talepte bulunan şirketlerin projesinin uygulanabilir olmadığını açıkça ortaya koyduğundan ve tasdik talebinin reddine karar verilmesi gerektiği belirtilerek mahkeme kararının bozulması düşüncesinde olduğumdan Sayın Çoğunluğun bozma gerekçesine katılamıyorum.