"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 53. Hukuk Dairesi (İlk Derece)
SAYISI : 2023/9 E., 2024/3 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret
Taraflar arasındaki tahkim davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Bölge Adliye Mahkemesince (İlk Derece) davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi (İlk Derece) davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığının tayin ettiği hakem ... tarafından verilen 20/06/2022 tarihli hakem kararının iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle; söz konusu hakem kararının usulüne uygun hakem süreci yürütülmediğinden yok hükmünde olduğunu, atanan hakemin usulüne uygun hakem süreci yürütmeden rapor başlıklı belge düzenlediğini, bu raporun hakem kararı olmadığını, bu nedenle iptalinin de söz konusu olamayacağını savunmuştur.
III. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; talebi konu hakem heyeti kararının saklanmak üzere mahkemeye gönderilip gönderilmediği, gönderilmiş ise hakem heyeti kararının ve kararın taraflara tebliğine ilişkin belgelerin gönderilmesi ilgili mahkemesinden talep edilmiş, gelen yanıttan hakem kararının saklanmak üzere mahkemeye verilmediği anlaşıldığı, hakem heyeti kararı ile var ise kararın taraflara tebliğine ilişkin belgelerin gönderilmesi hakem tayin eden Gemi Mühendisleri Odası Başkanlığı'ndan talep edilmiş, gelen yanıttan ilgili hakem kararının mevcut olmadığının bildirildiği, dosya içine davacı tarafça iptali talep edilen hakem kararının bir örneği sunulmuş olup, ilgili belge incelendiğinde hakem raporu başlıklı belgenin HMK'nın tahkime ilişkin 407. vd maddelerinde düzenlenen şekilde usulüne uygun verilmiş bir hakem kararı olmadığı anlaşıldığı, HMK'nın tahkime ilişkin hükümlerine uygun yapılmış bir hakem yargılaması sonucunda verilmiş usulüne uygun bir hakem kararı bulunmadığından hakem kararının iptali de talep edilemeyeceğinden açılan hakem kararının iptali davasının reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; icra kabiliyeti olan bir hakem kararı olduğunu, bu hakem kararına dayanılarak yüklenici tarafından iş sahibi aleyhine başlatılmış Bodrum 1. İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı takibine itirazın iptali kararının alındığını ve davalı şirketinin araçlarına haciz konulmasının sağlandığını, buna rağmen bu kararın yok sayılarak davanın reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, Bodrum 1. İcra Dairesi'nin tarafları farklı olduğu halde, usulsüz bir hakem kararını, icra takibine yapılan itirazı kaldırmak için yeterli görüyorsa, davalının dava konusu usulsüz hakem kararını yeni bir icra takibine konu etmesi halinde, davacı aleyhine ilamların icrası talepli icra takibi açılabileceğini, delillerinin dosyaya getirtilmediğini, dosyaya eklenen hakem raporunun Gemi Mühendisleri Odası tarafından davalıya verildiği halde mahkemeye gönderilmemiş olmasının mahkemenin ve Gemi Mühendisleri Odasının tarafsızlığına gölge düşürdüğünü, zira odanın cevabında dava konusu hakem raporunun odada bulunmadığının belirtildiğini, oysa dava dilekçesine eklenen hakem raporunun ilk sayfasında davacıya hakem raporunun bizzat Gemi Mühendisleri Odası tarafından verildiğinin görüldüğünü, davaya konu hakem kararının icrai nitelik kazandığı Bodrum 1. İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı icra dosyasının ve hakem raporunun Gemi Mühendisleri Odasından getirtilmemiş olmasının eksik inceleme ile karar verilmesine neden olduğunu, mahkemenin hem usulüne uygun bir hakem kararının olmadığını yazdığını hem de usulsüz hakem kararının iptal edilmesi talebini reddettiğini, bu çelişkili kararın bozulması gerektiğini, davalının asil olarak davaya cevap verdiği ve gerekçeli kararda davalı vekili yazılmadığı halde davalı lehine vekalet ücretine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulması istenmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, hakem kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 407 vd maddeleri, 439. maddesi,
3. Değerlendirme
1. Taraflar arasında imzalandığı iddia edilen 31.03.2021 tarihli sözleşmenin 8. maddesinde uyuşmazlığın hakem tarafından çözüme bağlanacağı belirtilmiş, uyuşmazlık çıkınca da davalı ...'ın başvurusu üzerine hakem ataması yapılmış, hakemin verdiği karara karşı iptal davası açılmış, açılan dava, hakem kararının HMK'nın tahkime ilişkin 407 vd. maddelerinde düzenlenen şekilde usulüne uygun verilmiş bir hakem kararı olmadığından hakem kararının iptali de talep edilemeyeceği gerekçesiyle reddedilmiş, karara karşı süresinde davacı vekilince temyiz isteminde bulunulmuştur.
2.Hakem kararlarına karşı açılacak iptal davasında bakılacak iptal nedenleri HMK'nın 439. maddesinde sınırlı sayıda belirlenmiş olup, iptal davasına bakacak mahkeme tarafından bu sebepler dışında bir sebeple kararın iptali mümkün değildir. Hukukumuzda hakem kararlarının şekil unsurlarını taşıyıp taşımadığı iptal sebebi olarak öngörülmemiştir.
3.Hakem kararının şekli, içeriği ve taşıması gereken unsurlar HMK'nın 436. maddesinde hüküm altına alınmış olup, bu şekle uyulmaması iptal nedeni olarak öngörülmediği gibi şekle uygun olmayan kararlara karşı iptal nedenlerinin ileri sürülmesine ve kararın iptaline engel değildir. Kararın taşıması gereken unsurları hiç taşımaması, infaz kabiliyetinin bulunmaması durumunda da iptali istenebilir ve hukuki yararının bulunduğunun kabulü gerekir. Zira, hakem kararı şekil unsurlarını taşımasa ve icra kabiliyeti bulunmasa da taraflar arasında çıkan uyuşmazlığın hakem tayini sağlanarak tahkime yönelik yürütülen süreç sonucunda verilen bir karardır. Uyuşmazlığın tarafı açısından, uyuşmazlığın halline yönelik karar hiç infaz kabiliyeti bulunmasa da iptalinde hukuki yararının bulunduğunu kabul etmek gerekir. Kişiler açısından, taraf bulunduğu uyuşmazlığın çözülerek tamamen ortadan kaldırılması hukuk güvenliği sağlar. Bu uyuşmazlıkla ilgili olarak verilen karar, şekil unsurlarından ne kadar uzak olursa olsun, ortada bulundukça ilgili tarafı rahatsız edecek, hukuk güvenliğine zarar verecektir. Bu nedenle iptal davasının dinlenmesinde hukuki yararının bulunduğunu kabul etmek gerekir.
4.Diğer yönden, hakem kararlarının infaz edilebilmesi için maddi anlamda kesinleşmesine gerek bulunmamaktadır. HMK'nın 439/4. maddesi gereğince iptal davası açılması da icrasına engel değildir. Nitekim dava konusu karar icraya sunularak, itirazın iptali sağlanmış ve borçlu araçlarına haciz şerhi işlenerek yakalanmaları sağlanmıştır.
5.Tüm bu hususlar dikkate alındığında, davacının iptal nedenleri değerlendirilerek, HMK'nın tahkime ilişkin 407 vd. maddelerine uygun bir karar verilmediğinden kararın iptaline karar vermek yerine, usulüne uygun bir hakem kararı bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması uygun bulunmuştur.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi (İlk Derece) kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.