"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1825 E., 2024/420 K.
KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yüksekova 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic. Mahk. Sıf)
SAYISI : 2021/1256 E., 2023/282 K.
Asıl davada davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; 2015-2016 yılı taşımalı eğitim kapsamındaki öğrenci taşıma ihalesinin müvekkillerine verildiğini, öğrenci fazlalığından dolayı % 20 iş artışı yapılmış olduğunu, sözleşmede 22 araç için iş artışı yapılmış olduğunu, sözleşme imzalandıktan sonra 22 aracın mevcut okullarda öğrenci taşıması yapmış olduğunu, kurum tarafından 12 aracın parasının müvekkilerine ödenmediğini, söz konusu 12 araç şoförlerinin iş durdurmak için İlçe ...ne gitmiş olduklarını, müvekkillerine 10 araç için ödeme yapılmış olduğunu, 12 araç şöförünün ve müvekkillerinin mağdur olduğunu, bu nedenle de fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davanın kabulüne ve uğranılan zararın olay tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı kurumdan alınarak müvekkillerine verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin taşımalı ortaöğretim öğrencilerinin uygulaması kapsamında Yüksekova ilçesinde 2015-2016 eğitim öğretim yılında taşınacak 2511 öğrencinin 14-16 kapasiteli 189 araç ile 14 Eylül 2015 ile 10 Haziran 2016 tarihleri arasındaki 182 işgününde günü birlik taşıma iş için idare ile sözleşme imzalandığını, Hakkari Valiliği tarafından 13/03/2016 tarihinden 30/05/2016 tarihine kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini, müvekkilinin sözleşmede geçen tarihleri baz alarak 14 Eylül 2015-10 Haziran 2016 tarihlerine kadar uygun olarak müvekkillerin peşin olarak SGK primlerini, harçlarını, karar pul ücretlerini ve KİK masraflarını idare ile imzaladıkları sözleşmeye dayalı olarak peşin yatırıldığını, sokağa çıkma yasağı kalktıktan sonra davalı kurumca iki ay telafi eğitimi vermeleri gerekirken on gün telafi eğitimi yapıldığını, yükleniciye yapmış olduğu gerçek giderler ve yüklenici karına karşılık olarak sözleşme bedelinin % 80 ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkını olan % 5 farkın ödenmesini, SGK primlerini, karar pul ücretlerini ve KİK Masraflarının ödenmesini, 10 iş günü kayıplarının ödenmesini fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla hizmet alım sözleşmesinden doğan 100.000,00 Türk Lirası alacağın davalı idarenin öngörülemez olay olduğu sokağa çıkma yasağının başladığı tarihten itibaren işleyecek ticari faiz ile birlikte ödenmesini, uygun görülmediği takdirde yasal faiz ile birlikte davalı kurumdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Asıl ve birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kamu Kontrol Kanunu'nun 34. maddesinin 3. fıkrasına göre "ilgili olduğu mâli yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde alacaklıları tarafından geçerli bir mazerete dayanmaksızın yazılı talep edilmediğinden veya belgeleri verilmediğinden dolayı ödenemeyen borçlar zamanaşımına uğrayarak kamu idareleri lehine düşer." hükmü havi olduğunu, davacının yazılı talebinin davanın zorunlu şartı olduğunu, davacının yazılı taleple idareye başvurması gerektiğini, mahkemenin yetkisiz olduğunu, davanın usulden ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk derece mahkemesince asıl davaya konu tüm alacak taleplerinin ispatlanamaması nedeniyle reddine, birleşen davada davacı taraflarca ispatlanabilen kısımlar yönünden dava dilekçesindeki 100.000,00 Türk Lirası miktar yönünden davanın kabulüne, birleşen davada ıslaha konu taleplerin zamanaşımı sürelerinin dolmuş olması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı taraflar vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi tarafından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bu karara karşı taraf vekillerince süresinde temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
1)Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre asıl davaya ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi'nin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddi kararının asıl dava yönünden usul ve yasaya uygun olduğundan taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi; birleşen dava yönünden ise davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davacılar vekilinin ise aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2)İlk derece mahkemesince ıslah talebine konu edilen çalışılamayan döneme ilişkin taleplerin taşıma sözleşmesinden kaynaklandığı bir yıllık zamanaşımı süresi nedeniyle reddedilmiş ise de taraflar arasındaki sözleşme Kamu İhale Kanunu kapsamında hizmet alım sözleşmesidir. Dava ve ıslah tarihi itibariyle zamanaşımı dolmadığından işin esasına girilip davanın incelenmesi gerektiği anlaşılmakla kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1.) no.lu bendinde açıklanan nedenlerle bölge adliye mahkemesinin kararının asıl dava yönünden taraf vekillerinin tüm; birleşen dava yönünden davalı vekilinin tüm davacılar vekilinin diğer temyiz sebeplerinin REDDİNE, (2.) no.lu bendinde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının kabülü ile; Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararı KALDIRILARAK; Yüksekova 1. Asliye Hukuk (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin 2021/1256 Esas-2023/282 Karar sayılı kararın BOZULMASINA.
Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, temyiz harcı davacılar tarafından peşin yatırıldığından istek halinde iadesine, oy birliği ile 04.11.2024 tarihinde kesin olarak karar verildi.