"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1590 E., 2024/1506 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Marmaris 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/192 E., 2019/684 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı temlik alan vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/372 Esas sayılı dosyasından aldığı yetki ile ... adına dava açan ... vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile ... arasında gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi düzenlendiğini ayrıca ...'ın davalı şirket ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yaptığını ancak davalı şirketin yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle taşınmazın ...'a iade edilmesi gerekirken ... tarafından bu hususta herhangi bir talepte bulunulmadığını bu halde müvekkili ile ... arasındaki satış vaadi sözleşmesinin uygulanabilmesi için öncelikle taşınmazın ... adına tescili gerektiğini belirterek; bu hususta müvekkiline verilen yetki ile açılan davanın kabulüne taşınmazın ... adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. Yargılama aşamasında davacı tarafından 07.07.2021 tarihinde dava konusu taşınmaz satış vaadine konu hisse ............'e devredilmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/372 Esas sayılı dosyasında davacı vekiline 3. kişi......... Tur. İnş. Yat. San. Tic A.Ş'ye karşı tapu iptali ve dava dışı ... adına tescil için dava açmak üzere yetki verildiği, 14.11.2017 tarihinde ise 2017/270 Karar no ile HMK'nın 150/1 gereği dosyanın işlemden kaldırıldığı, iş bu davanın ilgili davada tescil yapılabilmesi için verilen yetkiye dayanılarak açıldığı, ilgili davanın takipsiz bırakılmış olması nedeni ile davacının artık hukuki yararının ve yetkisinin bulunmadığı, aktif husumetin bulunmadığı, davacının 3. kişinin malının yine bir 3. kişiye tescilini ayni olmayan kişisel hakka dayanarak talep ettiği, sözleşmeden kaynaklanan kişisel hakların sadece sözleşmenin diğer tarafına karşı öne sürülebileceği, dosya kapsamında 1992 yılında yapılmış sözleşmenin tarafı olmayan 3. kişi sözleşme maddelerine dayandığından aktif husumetin bulunmadığı gerekçesiyle, davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde temlik alan vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Temlik alan vekili temyiz dilekçesinde;
a. Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/372 E. sayılı dosyasındaki davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararın istinaf edildiğini, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'nin 2021/326 Esas - 2023/599 Karar sayılı ilamıyla bu kararın kaldırıldığını, yeniden yargılama yapılması için dosyanın Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderildiğini, Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'ndeki yeni esasının 2023/111 Esas olduğunu, halen derdest olduğunu, bu dosyada verilmiş olan dava açma yetkisinin devam ettiğini beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden ve taşınmaz satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescili istemine ilişkindir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Sözleşmelerin nispiliği kuralı gereği sözleşme, kural olarak o sözleşmede taraf olanları bağlayacaktır. Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin satış vaadi alacaklısına kişisel hak sağlayacağından kişisel haklar ancak borçlusuna karşı ileri sürülebilecektir. 12 Mayıs 1992 tarihinde Marmaris 2. Noterliği'nin 6032 yevmiye no'lu “Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Salış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi” nin taraflarının arsa sahibi ... ve yüklenici ...Turizm İnş.Yatırım San. ve Tic. A.Ş. olduğu, bu sözleşme gereği yüklenicinin edimlerini yerine getirmediği iddiasının arsa sahibi ... tarafından ileri sürülebileceğinden, bu sözleşmenin tarafı olmayan gayrimenkul satış vaadi alacaklısı ...'ın vaad borçlusu arsa maliki ... adına eldeki davayı Marmaris 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/372 Esas sayılı dosyasından aldığı yetkiye dayanarak açamayacağından, Mahkemece davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmesinde usule ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı anlaşılmakta buna yönelik temyiz sebebi yerinde görülmemiştir.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 370/1. maddesi hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.02.2025 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.