"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/6 E., 2023/230 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Diyarbakır 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/173 E., 2019/332 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyize konu edilen kararda dava değerinin duruşma sınırının altında olduğu anlaşılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacı vekilinin duruşma isteğinin masraf yatırılmadığından reddine, temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asil dava dilekçesinde; dava dışı ...ve ...in davalıların murisi olan arsa malikleriyle kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladıklarını, köşe başından 100 m² dükkan satmak vaadiyle kendisinden para aldıklarını, söz konusu inşaat bitirilmeyince verdiği paranın iadesini istediğini, ancak ödediği parayı geri alamadığını, bu nedenle inşaatı tamamlamak üzere ...ve ...in kat karşılığı inşaat sözleşmesinden doğan işi devralarak inşaatı tamamladığını ve hak sahiplerine teslim ettiğini ileri sürerek davalıların kat karşılığı inşaat sözleşmesinde belirtildiği gibi dava konusu yapının 934 m²'nin %30'u arsa sahiplerinin uhdesinde bırakılmak suretiyle dava konusu yapının %70'inin kendisine tahsis edilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ..........de mirasçıları vekili cevap dilekçesinde; davacı ile müvekillerinin babası .........arasında herhangi bir sözleşme ilişkisinin bulunmadığını, davacının dava dışı ...ve... ile bir anlaşmazlığının bulunduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asil tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı asilin 02.01.2020 tarihli dilekçesi HMK’nın 342. maddesinde yazılı unsurları içermediği gibi istinaf dilekçesinde istinaf başvuru sebepleri veya gerekçesinin hiç gösterilmemesi nedeniyle davacı tarafın istinaf başvurusunun HMK’nın 352/1-d maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu yerler hakkında verilen redde yönelik gerekçede bir çok çelişki mevcut olduğunu, davacının inşaatı yapıp teslim ettiğini ancak kendisine devri gereken hissenin devredilmediğini, diğer dosyaya... Temel tarafından sunulan feragatnamenin dikkate alınmadığını, delillerinin değerlendirilmediğini beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
1. 6100 sayılı HMK’nın 342. maddesinde istinaf yoluna başvurulduğunda, istinaf başvuru nedenleri ve gerekçesinin gösterilmesi gerekir. Ancak aynı madde uyarınca başvuranın kimliği ve imzasıyla, başvurulan kararı yeteri kadar belli edecek kayıtları taşıması durumunda diğer hususlar bulunmasa bile reddolunmayıp, 355. madde çerçevesinde gerekli inceleme yapılmalıdır. Anılan 355. maddeye göre ise “İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir”. Kanun'un 352. maddesinde ise Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf başvuru yolunun ön incelemesi düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre; “Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda; incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği, kararın kesin olduğu, başvurunun süresi içinde yapılmadığı, başvuru şartlarının yerine getirilmediği, başvuru sebeplerinin veya gerekçesinin hiç gösterilmediği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir” Bu düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesi gerekir. İstinaf yoluna süresinde başvurulmuş, ancak istinaf nedenleri ve gerekçeleri bildirilmemiş ise kamu düzenine aykırılık yönünden inceleme yapılacaktır.
Somut uyuşmazlıkta davacı asil 02.01.2020 tarihinde süresinde istinaf yoluna başvurmuş, ancak istinaf nedenlerini belirtmemiş, istinaf dilekçesinin taşıması gereken unsurlara yer vermemiştir. Bölge Adliye Mahkemesince davacı asilin 02.01.2020 tarihli dilekçesi HMK’nın 342. maddesinde yazılı unsurları içermediği gibi istinaf dilekçesinde istinaf başvuru sebepleri veya gerekçesinin hiç gösterilmemesi nedeniyle davacı tarafın istinaf başvurusunun HMK’nın 352/1-d maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmiştir.
Az yukarıda açıklandığı üzere istinaf eden davacının dilekçesinde, istinaf edenin kim olduğu, istinaf edilen kararın ilgili mahkemenin hangi kararı olduğu anlaşılmakta olduğundan HMK'nın 142/3. maddesi gereğince diğer hususlar bulunmasa bile istinaf başvurusu reddolunmayıp, 355. madde çerçevesinde; istinaf nedenleri ve gerekçeleri bildirilmemiş ise de kamu düzenine aykırılık yönünden inceleme yapılması gerekirken HMK'nın 342 ve 355. maddeleri gözden kaçırılarak usulden ret kararı verilmesi hatalı olmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.