"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1224 E., 2024/1630 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 13. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/87 E., 2024/266 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava dilekçesinde bilgileri yazılı bulunan İran İslam Cumhuriyeti Tahran Umumi Hukuk Mahkemesi 3. Şubesi kararlarının tanınmasına ve tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; tenfizi ve tanınmasına karar verilmesi talep edilen kararlara dayanak Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi dosyasında davalı ... hakkında karar verilmediğini, davalı ...'nun ise anılan dosyada verilen karar uyarınca ödeme aldığını, fazladan aldığı ödemenin bulunmadığını, dava dilekçesi ekinde sunulan kararların kesinleşme şerhlerinin olmadığını, tanıma ve tenfiz istemine konu olamayacaklarını, ülkemiz ile İran İslam Cumhuriyeti yargılama usullerinin farklı olması nedeniyle de kararların tenfizinin ve tanınmasının mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda bilgileri yazılı kararı ile tanıma ve tenfiz istemine konu İran İslam Cumhuriyeti mahkemesi kararlarının karar tarihlerinin dosya davacısı hakkında iflasın açılmasına karar verilen 17.03.2021 tarihinden sonra olduğu, dayanak davalarda dosya davacısını taraf ehliyetinin bulunmadığı, kararların tenfiz ile birlikte icra edilmesinin mümkün olmadığı, kararların uygulama süresinin 3 yıl olarak belirlendiği ve dava tarihi itibari ile bu sürenin sona erdiği, İran İslam Cumhuriyeti ile ülkemiz arasında karşılıklılık sözleşmesinin 2010 yılında yürürlüğe girdiği, kararlara konu uyuşmazlıkların daha önce tarihli işlemlere ait olduğu, imzalanan sözleşmenin açık hükmü uyarınca kararların tanıma ve tenfizine karar verilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı ile tanıma ve tenfiz istemine konu edilen kararlara ilişkin olarak davacı tarafından Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2017/750 Esas sayılı dosyasında da tanıma ve tenfiz isteminde bulunulduğu, anılan dosyanın derdest olduğu, kamu düzenine ilişkin derdestlik dava şartının bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak derdestlik dava şartı nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; derdestlik dava şartına dayanak yapılan dosyada tanıma talebinin bulunmadığını, sadece tenfiz talebinin bulunduğunu, derdestlikten söz edilmesinin mümkün olmadığını, ilk derece mahkemesinin davanın reddine ilişkin gerekçelerinin yerinde olduğunu beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, yabancı mahkeme kararının tanıma ve tenfizi istemine ilişkindir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalı ... vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddesi hükmü uyarınca ONANMASINA,
Temyiz harcı davalı tarafından peşin yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.